SM UC-35
SM UC-35 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 6 maja 1916 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został wcielony do służby w Kaiserliche Marine 2 października 1916 roku. Przebazowany w 1917 roku na Morze Śródziemne, pływał w składzie Flotylli Pola . Nominalnie został włączony w skład Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine pod nazwą U-75. W czasie służby operacyjnej okręt odbył 11 patroli i misji bojowych, w wyniku których zatonęło 47 statków o łącznej pojemności 70 114 BRT i okręt o wyporności 970 ton, pięć natomiast statków o łącznej pojemności 16 706 BRT zostało uszkodzonych. SM UC-35 został zatopiony 16 maja 1918 roku na zachód od Sardynii przez francuski trałowiec pomocniczy „Ailly”.
Dwa okręty typu UC II, w tym prawdopodobnie UC-35, w 1916 roku | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Projekt |
41 |
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
1915 |
Wodowanie |
6 maja 1916 |
Kaiserliche Marine | |
Wejście do służby |
4 października 1916 |
K.u.K. Kriegsmarine | |
Nazwa |
SM U-75 |
Zatopiony |
16 maja 1918 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
50,35 metra |
Szerokość |
5,22 metra |
Zanurzenie |
3,65 metra |
Zanurzenie testowe |
50 metrów |
Rodzaj kadłuba | |
Materiał kadłuba | |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 441 kW (600 KM) 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 340 kW (460 KM) 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
powierzchnia: 10 100 Mm przy 7 węzłach |
Uzbrojenie | |
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm, 7 torped | |
Wyrzutnie torpedowe |
3 × 500 mm |
Załoga |
26 |
Projekt i budowa
edytujSkuteczność pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także zauważone niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo cesarskiej marynarki wojennej – z admirałem von Tirpitzem na czele – do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętu podwodnego. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki – kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego, ze względu na powiększone rozmiary[1][2].
SM[a] UC-35 zamówiony został 20 listopada 1915 roku jako druga jednostka z II serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat U-Bootów[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4][5] . Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 24 okrętów typu UC II zamówionych w tej wytwórni[4][6][7]. UC-35 otrzymał numer stoczniowy 276 (Werk 276)[5][8] . Stępkę okrętu położono w 1915 roku[8] . Został zwodowany 6 maja 1916 roku[9][10]. Koszt budowy okrętu wyniósł 1 mln 983 tys. marek[11].
Dane taktyczno-techniczne
edytujSM UC-35 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita okrętu wynosiła 50,35 metra[b], szerokość 5,22 metra, a zanurzenie 3,65 metra[11]. Wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,65 metra szerokości)[13] . Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[13] . Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 427 ton, a w zanurzeniu 509 ton[6][14]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci zagrodowych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki, zlokalizowane przed kioskiem, w kiosku i w części rufowej (ten ostatni był wejściem do maszynowni)[15] . Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną[15] .
Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla MAN S6V23/34 o łącznej mocy 441 kW (600 KM), a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym BBC o łącznej mocy 340 kW (460 KM)[8][11]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)[15] . Okręt zdolny był do osiągania prędkości 11,9 węzła na powierzchni i 6,8 węzła w zanurzeniu[6][12]. Zasięg jednostki wynosił 10 100 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym[c] oraz 54 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[1][6]. Zbiorniki mieściły 55 ton paliwa[8][11][d], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[4][16]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[15] . Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[13][17], a czas zanurzenia 40 sekund[18].
Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][19]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu, co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów tego typu[20][19]. Okręt wyposażony był w dwie zewnętrzne wyrzutnie torpedowe kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych) i jedną wewnętrzną wyrzutnię kalibru 500 mm na rufie. Łączny zapas siedmiu torped uzupełniony był umieszczonym przed kioskiem działem pokładowym kalibru 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 nabojów[2][13][21]. Okręt wyposażony był w dwa peryskopy Zeissa: wachtowy i bojowy oraz radiostację z podnoszonym masztem o wysokości 10 metrów[22][e]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg[15] .
Załoga składała się z trzech oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[23][18][f].
Służba
edytuj1916 rok
edytujSM UC-35 został wcielony do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej 4 października 1916 roku[10][24][g]. Tego dnia dowództwo UC-35 objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Ernst von Voigt, wcześniej dowodzący UB-8[25] . Po okresie szkolenia okręt otrzymał rozkaz udania się na Morze Śródziemne i w dniach 3–25 grudnia odbył rejs Kilonia – Cattaro, nie odnosząc po drodze żadnych sukcesów[26]. Po przybyciu do Cattaro włączono go w skład Flotylli Pola (niem. U-Flottille Pola)[5] . Okręt nominalnie wcielono do K.u.K. Kriegsmarine pod nazwą U-75, jednak załoga pozostała niemiecka[8][27].
1917 rok
edytujZ dniem 1 lutego 1917 roku, rozkazem szefa sztabu admiralicji niemieckiej z 12 stycznia tego roku, U-Booty należące do czterech flotylli Hochseeflotte, Flotylli Flandria i Flotylli Pola rozpoczęły nieograniczoną wojnę podwodną[28][29].
Pierwszą misję pod nową banderą U-Boot przeprowadził w dniach 18 lutego – 11 marca, kiedy to w rejonie Korsyki postawił zagrodę składającą się z 18 min[30]. 22 lutego w odległości 35 Mm na północny zachód od Marettimo okręt zatrzymał i – po ewakuacji załogi – zatopił, za pomocą ładunków wybuchowych, zbudowaną w 1895 roku brytyjską drewnianą brygantynę „Nostra Signora Del Porto Salvo” o pojemności 136 BRT, przewożącą wino z Alicante na Maltę[31][32] . 28 lutego w odległości 35 Mm na północ od wyspy Linosa U-Boot zatrzymał i zatopił dwa włoskie żaglowce: „Elisabetta Concettina” (45 BRT) i „Giustina Madre” (35 BRT)[33] . Tego dnia na postawioną przez UC-35 w Cieśninie Świętego Bonifacego minę wszedł francuski stawiacz min „Cassini” o wyporności 970 ton, który zatonął wraz z 88 członkami załogi na pozycji 41°19′N 9°19′E/41,316667 9,316667[30][34] .
3 marca na pozycji 34°54′N 15°00′E/34,900000 15,000000 okręt storpedował bez ostrzeżenia uzbrojony brytyjski parowiec „River Forth” o pojemności 4421 BRT, transportujący węgiel i drobnicę z Barry do Aleksandrii (zginęło na nim dwóch załogantów)[31][35] . 4 kwietnia na północ od Korsyki (na pozycji 42°54′N 7°38′E/42,900000 7,633333) UC-35 storpedował bez ostrzeżenia duży brytyjski uzbrojony statek pasażerski „City of Paris” (9191 BRT), płynący z pasażerami i ładunkiem drobnicy z Karaczi do Liverpoolu, na którym śmierć poniosły 122 osoby[36][37] .
9 maja u wybrzeży Sycylii U-Boot zatrzymał i zatopił cztery włoskie jednostki: łodzie rybackie „Dio Ti Guardi” (11 BRT), „L’oriente” (11 BRT) i „San Pietro” (11 BRT) oraz żaglowiec „Peppino Aiello” (111 BRT)[33] . Nazajutrz nieopodal Marettimo ten sam los spotkał zbudowany w 1896 roku włoski drewniany szkuner „Leone Decimo Terzo” o pojemności 78 BRT, przewożący fosforany z Afryki Północnej do Włoch (na pozycji 38°31′N 11°36′E/38,516667 11,600000)[38] . 11 maja ofiarą wojennej działalności UC-35 na Morzu Tyrreńskim zostało pięć kolejnych alianckich żaglowców: brytyjski „Limassol” (100 BRT) oraz włoskie: „Luisa Madre” (85 BRT), „Carolina” (87 BRT), „Rosalia Madre” (95 BRT) i „Sant’ Antonio” (40 BRT)[33] . 16 maja w odległości 3 Mm od Albengi okręt zatopił zbudowany w 1880 roku amerykański parowiec „Hilonian” o pojemności 2921 BRT, przewożący ładunek drobnicy na trasie Nowy Jork – Genua (w wyniku ataku śmierć poniosło czterech marynarzy)[39] . 23 maja na wschód od Korsyki (na pozycji 42°00′N 9°59′E/42,000000 9,983333) załoga U-Boota zatrzymała i zatopiła zbudowany w 1905 roku grecki żaglowiec „Pipitsa” (224 BRT)[40] . Następnego dnia w odległości 30 Mm na południowy wschód od Przylądka Carbonara ten sam los spotkał zbudowany w 1900 roku brytyjski drewniany trójmasztowy szkuner „McClure” o pojemności 220 BRT, przewożący dorsze z St. John’s do Neapolu (na pozycji 38°59′N 10°15′E/38,983333 10,250000, bez strat w załodze)[31][41] . 25 i 26 maja na południe od Sardynii UC-35 zatrzymał i zatopił dwa włoskie żaglowce: zbudowany w 1874 roku „Nicolino” o pojemności 121 BRT (na pozycji 38°20′N 9°24′E/38,333333 9,400000)[42] oraz pochodzący z 1892 roku „Risorgimento” (222 BRT, na pozycji 38°13′N 9°46′E/38,216667 9,766667)[43] .
3 czerwca na minę postawioną przez U-Boota w Zatoce Genueńskiej wszedł zbudowany w 1917 roku brytyjski zbiornikowiec „Dockleaf” (5311 BRT), transportujący ropę naftową na trasie Port Arthur – La Spezia. Statek został uszkodzony na pozycji 44°20′N 8°45′E/44,333333 8,750000; nikt z załogi nie ucierpiał[44] . 10 czerwca w odległości 20 Mm na zachód od wyspy Sapienca (na pozycji 36°49′N 21°23′E/36,816667 21,383333) okręt zatopił zbudowany w 1899 roku francuski parowiec „Annam” (6075 BRT)[45] . 14 czerwca 1917 roku nowym dowódcą UC-35 został por. mar. Hans Paul Korsch[46] . 25 czerwca na postawionej przez UC-35 minie, w odległości 1,5 Mm od Genui, zatonął zbudowany w 1898 roku brytyjski parowiec „Anatolia” o pojemności 3847 BRT, przewożący drobnicę z Liverpoolu do Genui (obyło się bez strat w ludziach)[31][47] .
9 sierpnia na południowy zachód od Sycylii załoga okrętu zatopiła dwa niewielkie włoskie żaglowce: „Alfonso” (15 BRT) i „S. Gerlano” (11 BRT)[33] . 14 sierpnia nieopodal wyspy Gallinara U-Boot w ataku torpedowym zatopił zbudowany w 1878 roku włoski krążownik pomocniczy „Umberto I” (2766 BRT)[h], który zatonął na pozycji 44°04′N 8°15′E/44,066667 8,250000, tracąc 26 członków załogi[48] . 17 sierpnia nieopodal San Remo UC-35 zatrzymał i zatopił z działa pokładowego zbudowaną w 1905 roku włoską drewnianą brygantynę „Lorenzina Aiello” o pojemności 120 BRT (na pozycji 43°43′N 7°43′E/43,716667 7,716667)[49] . W tym samym dniu na minie postawionej przez okręt podwodny nieopodal Livorno, uszkodzeń doznał zbudowany w 1901 roku włoski parowiec „San Rossore” (5601 BRT), płynący z Karaczi[50] . 26 sierpnia na wschód od Sycylii UC-35 zatrzymał i zatopił ogniem artyleryjskim zbudowany w 1913 roku włoski drewniany szkuner „Maria Del Carmine” o pojemności 108 BRT (na pozycji 36°53′N 15°17′E/36,883333 15,283333)[51] .
3 października U-Boot zatrzymał i zatopił dwa włoskie żaglowce: zbudowaną w 1892 roku włoską drewnianą brygantynę „Elisa” o pojemności 178 BRT (na północny wschód od Sardynii, na pozycji 41°07′N 9°47′E/41,116667 9,783333)[52] i pochodzący z 1893 roku kuter „Giuseppe Ferrante” o pojemności 51 BRT (na wschód od Korsyki, na pozycji 41°47′N 10°24′E/41,783333 10,400000)[53] . 11 października w pobliżu Savony (na pozycji 44°14′N 8°30′E/44,233333 8,500000) okręt zatopił trzy alianckie parowce: zbudowany w 1901 roku uzbrojony brytyjski „Cayo Bonito” o pojemności 3427 BRT, przewożący paliwo ze Swansea do Livorno, storpedowany bez ostrzeżenia (w wyniku ataku śmierć poniosło sześć osób)[54][55] ; pochodzący z 1909 roku włoski „Italia” (3456 BRT), płynący z Pensacoli do Livorno[56] oraz zbudowany w 1916 roku włoski „Lovli” o pojemności 7212 BRT, płynący z Filadelfii do Genui[57] . Dwa dni później na północ od Sardynii U-Boot uszkodził zbudowany w 1912 roku włoski statek pasażerski „Tripoli” o pojemności 1743 BRT (na pozycji 41°02′N 9°44′E/41,033333 9,733333)[58] .
12 listopada, na minie postawionej przez UC-35 nieopodal Livorno, zatonął (bez strat w załodze) zbudowany w 1890 roku włoski parowiec „Anteo” (2774 BRT), płynący z ładunkiem węgla z Cardiff do Livorno[59] . 22 listopada okręt storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1908 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Kohistan” (4732 BRT), płynący w konwoju HE-1 z Rangunu do Londynu z ładunkiem drobnicy (na pozycji 37°48′N 11°38′E/37,800000 11,633333, nikt nie zginął)[54][60] . Nazajutrz, na wschód od Sardynii UC-35, zatopił zbudowaną w 1902 roku włoską drewnianą brygantynę „Luigina” (278 BRT), płynącą z Aquin do Marsylii (na pozycji 39°57′N 9°58′E/39,950000 9,966667, nie odnaleziono nikogo z załogi)[61] . 26 listopada nieopodal Varazze na minie postawionej przez U-Boota zatonął, ze stratą sześciu załogantów, pochodzący z 1906 roku włoski parowiec „Pontida” (5834 BRT), płynący na trasie Norfolk – La Spezia[62] . Następnego dnia w pobliżu Oneglii okręt storpedował zbudowany w 1911 roku brytyjski parowiec „Thornhill” o pojemności 3848 BRT, transportujący węgiel z Blyth do Genui (na pozycji 43°53′N 8°02′E/43,883333 8,033333). Statek został uszkodzony, a w wyniku ataku śmierć poniosła jedna osoba[63] . 28 listopada na minie, postawionej przez U-Boota w Zatoce Genueńskiej, ciężkich uszkodzeń doznał zbudowany w 1917 roku amerykański zbiornikowiec „Albert Watts” (3302 BRT). Statek został odholowany do portu w Genui, gdzie stwierdzono jego całkowite zniszczenie (w wyniku wybuchu na pokładzie zginął jeden marynarz)[64] . 4 grudnia w Zatoce Genueńskiej UC-35 zatrzymał i zatopił (z działa pokładowego) zbudowaną w 1912 roku włoską drewnianą brygantynę „Alberto Verderame” o pojemności 195 BRT (na pozycji 39°57′N 9°48′E/39,950000 9,800000)[65] .
1918 rok
edytujNa początku 1918 roku niemieckie siły podwodne na Morzu Śródziemnym przeszły reorganizację, w wyniku której Flotylla Pola została podzielona na dwie części: I Flotylla w Poli (I. U-Flottille Mittelmeer) i II Flotylla w Cattaro (II. U-Flottille Mittelmeer), a UC-35 znalazł się w składzie tej drugiej[5][66]. 31 marca, nieopodal Bari Sardo, okręt zatopił włoski żaglowiec „Immacolata” (35 BRT)[67] . 4 kwietnia, w odległości 65 Mm na południowy wschód od Îles d'Hyères, ten sam los spotkał zbudowany w 1887 roku francuski parowiec „Liberia” o pojemności 1942 BRT, płynący z Afryki Zachodniej do Marsylii (na pozycji 42°04′N 7°02′E/42,066667 7,033333, nikt nie zginął)[68] . Nazajutrz, na zachód od Sardynii, UC-35 zatrzymał i zatopił z działa pokładowego zbudowany w 1870 roku włoski drewniany bark „Camelia” o pojemności 396 BRT (na pozycji 40°38′N 8°06′E/40,633333 8,100000)[69] .
28 kwietnia U-Boot wyszedł z Cattaro na kolejny wojenny patrol, a następnie postawił zagrody minowe na podejściach do Cannes i Villefranche-sur-Mer[70]. 3 maja, w odległości 8 Mm na wschód od Monte Santo , UC-35 zatrzymał i zatopił ogniem artyleryjskim zbudowaną w 1882 roku włoską drewnianą brygantynę „Il Francesco” o pojemności 116 BRT (na pozycji 40°10′N 9°50′E/40,166667 9,833333)[71] . Dwa dni później ofiarami wojennej działalności okrętu zostały kolejne dwa włoskie żaglowce: zbudowany w 1889 roku „Carrione” (65 BRT), zatopiony z działa pokładowego w odległości 5 Mm na południowy zachód od latarni morskiej Capo Mele (na pozycji 43°52′N 8°30′E/43,866667 8,500000)[72] oraz pochodząca z 1890 roku włoska drewniana brygantyna „Il Secondo” (203 BRT), uszkodzona ogniem artyleryjskim na południe od Savony (na pozycji 44°12′N 8°25′E/44,200000 8,416667)[73] . 9 maja u wybrzeży Varu U-Boot zatopił zbudowany w 1886 roku włoski parowiec „Deipara” (2282 BRT), płynący z Marsylii do Genui (w wyniku ataku zginęło ośmiu członków załogi)[74] . Trzy dni później, na tych samych wodach, okręt storpedował i zatopił dwa alianckie parowce: zbudowany w 1907 roku francuski „Pax” o pojemności 798 BRT, płynący na trasie Marsylia – Pireus (na pozycji 43°08′N 6°42′E/43,133333 6,700000, na pokładzie śmierć poniosło 15 marynarzy)[75] i pochodzący z 1882 roku włoski „Togo” o pojemności 1484 BRT (na pozycji 43°10′N 6°36′E/43,166667 6,600000, zginęła jedna osoba)[76] . 15 maja w pobliżu Hyères U-Boot zatopił zbudowany w 1903 roku hiszpański parowiec „Villa De Soller” o pojemności 450 BRT, płynący z ładunkiem konopi z Genui do Barcelony (nikt nie zginął)[77] .
16 maja na zachód od Sardynii UC-35 został zatopiony ogniem artylerii francuskiego pomocniczego trałowca (patrolowca) „Ailly”, na pozycji 39°48′N 7°42′E/39,800000 7,700000[5][78]. Z przebywających na pokładzie 30 osób śmierć poniosło 25 załogantów wraz z dowódcą, a pięciu marynarzy zostało uratowanych[5][i].
Podsumowanie działalności bojowej
edytujSM UC-35 przeprowadził łącznie 11 patroli i misji bojowych, podczas których za pomocą min, torped, artylerii i ładunków wybuchowych zatopił 47 statków o łącznej pojemności 70 014 BRT i stawiacz min o wyporności 970 ton, a pięć statków o łącznej pojemności 16 706 BRT zostało uszkodzonych[33] . Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło co najmniej 280 osób, w tym 122 na brytyjskim statku pasażerskim „City of Paris”[37][33] . Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[33] :
Data | Nazwa | Państwo | Tonaż[j] | Los jednostki |
---|---|---|---|---|
22 lutego 1917 | „Nostra Signora Del Porto Salvo” | Wielka Brytania | 136 | zatopiony |
28 lutego 1917 | „Cassini” | Marine nationale | 970 | zatopiony |
28 lutego 1917 | „Elisabetta Concettina” | Włochy | 45 | zatopiony |
28 lutego 1917 | „Giustina Madre” | Włochy | 35 | zatopiony |
3 marca 1917 | „River Forth” | Wielka Brytania | 4421 | zatopiony |
4 kwietnia 1917 | „City of Paris” | Wielka Brytania | 9191 | zatopiony |
9 maja 1917 | „Dio Ti Guardi” | Włochy | 11 | zatopiony |
9 maja 1917 | „L’oriente” | Włochy | 11 | zatopiony |
9 maja 1917 | „Peppino Aiello” | Włochy | 113 | zatopiony |
9 maja 1917 | „San Pietro” | Włochy | 11 | zatopiony |
10 maja 1917 | „Leone Decimo Terzo” | Włochy | 78 | zatopiony |
11 maja 1917 | „Limassol” | Wielka Brytania | 100 | zatopiony |
11 maja 1917 | „Luisa Madre” | Włochy | 87 | zatopiony |
11 maja 1917 | „Carolina” | Włochy | 87 | zatopiony |
11 maja 1917 | „Rosalia Madre” | Włochy | 95 | zatopiony |
11 maja 1917 | „Sant’ Antonio” | Włochy | 40 | zatopiony |
16 maja 1917 | „Hilonian” | Stany Zjednoczone | 2921 | zatopiony |
23 maja 1917 | „Pipitsa” | Królestwo Grecji | 224 | zatopiony |
24 maja 1917 | „McClure” | Wielka Brytania | 220 | zatopiony |
25 maja 1917 | „Nicolino” | Włochy | 120 | zatopiony |
26 maja 1917 | „Risorgimento” | Włochy | 222 | zatopiony |
3 czerwca 1917 | „Dockleaf” | Wielka Brytania | 5311 | uszkodzony |
10 czerwca 1917 | „Annam” | Francja | 6075 | zatopiony |
25 czerwca 1917 | „Anatolia” | Wielka Brytania | 3847 | zatopiony |
9 sierpnia 1917 | „Alfonso” | Włochy | 15 | zatopiony |
9 sierpnia 1917 | „S. Gerlano” | Włochy | 11 | zatopiony |
14 sierpnia 1917 | „Umberto I” | Włochy | 2766 | zatopiony |
17 sierpnia 1917 | „Lorenzina Aiello” | Włochy | 120 | zatopiony |
17 sierpnia 1917 | „San Rossore” | Włochy | 5601 | uszkodzony |
26 sierpnia 1917 | „Maria Del Carmine” | Włochy | 108 | zatopiony |
3 października 1917 | „Elisa” | Włochy | 178 | zatopiony |
3 października 1917 | „Giuseppe Ferrante” | Włochy | 51 | zatopiony |
11 października 1917 | „Cayo Bonito” | Wielka Brytania | 3427 | zatopiony |
11 października 1917 | „Italia” | Włochy | 3456 | zatopiony |
11 października 1917 | „Lovli” | Włochy | 7212 | zatopiony |
13 października 1917 | „Tripoli” | Włochy | 1743 | uszkodzony |
12 listopada 1917 | „Anteo” | Włochy | 2774 | zatopiony |
22 listopada 1917 | „Kohistan” | Wielka Brytania | 4732 | zatopiony |
23 listopada 1917 | „Luigina” | Włochy | 308 | zatopiony |
26 listopada 1917 | „Pontida” | Włochy | 5834 | zatopiony |
27 listopada 1917 | „Thornhill” | Wielka Brytania | 3848 | uszkodzony |
28 listopada 1917 | „Albert Watts” | Stany Zjednoczone | 3302 | zatopiony |
4 grudnia 1917 | „Alberto Verderame” | Włochy | 195 | zatopiony |
31 marca 1918 | „Immacolata” | Włochy | 35 | zatopiony |
4 kwietnia 1918 | „Liberia” | Francja | 1942 | zatopiony |
5 kwietnia 1918 | „Camelia” | Włochy | 396 | zatopiony |
3 maja 1918 | „Il Francesco” | Włochy | 116 | zatopiony |
5 maja 1918 | „Carrione” | Włochy | 65 | zatopiony |
5 maja 1918 | „Il Secondo” | Włochy | 203 | uszkodzony |
9 maja 1918 | „Deipara” | Włochy | 2282 | zatopiony |
12 maja 1918 | „Pax” | Francja | 798 | zatopiony |
12 maja 1918 | „Togo” | Włochy | 1484 | zatopiony |
15 maja 1918 | „Villa De Soller” | Hiszpania | 450 | zatopiony |
RAZEM | zatopione: | 48 | ||
uszkodzone: | 5 |
Uwagi
edytuj- ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
- ↑ Od 1917 roku: 53,1 metra[6][12].
- ↑ Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182 podaje, że zbiorniki okrętu mieściły 63 tony paliwa.
- ↑ Knott 2015 ↓ podaje, że okręt wyposażony był w trzy peryskopy.
- ↑ W momencie zatopienia na pokładzie UC-35 przebywało 30 ludzi[5] .
- ↑ UC 35 ↓ podaje, że okręt został wcielony do służby 2 października 1916 roku.
- ↑ Ponieważ krążowniki pomocnicze były pierwotnie jednostkami cywilnymi, podana jest ich pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 430 podaje, że z liczącej 27 osób załogi uratował się jedynie radiotelegrafista.
- ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto, a w przypadku okrętów podana jest wyporność w tonach.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
- ↑ a b c Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
- ↑ Rössler 1989 ↓, s. 50.
- ↑ a b c Rössler 1989 ↓, s. 53.
- ↑ a b c d e f g UC 35 ↓.
- ↑ a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 57.
- ↑ Williamson 2016 ↓, s. 14.
- ↑ a b c d e Gogin 2023 ↓.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 105.
- ↑ a b Hutchinson 2001 ↓, s. 54.
- ↑ a b c d Gröner 1985 ↓, s. 58.
- ↑ a b Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
- ↑ a b c d UC II ↓.
- ↑ Hutchinson 2001 ↓, s. 52.
- ↑ a b c d e Knott 2015 ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
- ↑ Showell 2006 ↓, s. 56.
- ↑ a b Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
- ↑ a b Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
- ↑ Showell 2006 ↓, s. 57.
- ↑ Moore 1990 ↓, s. 127.
- ↑ Holicki 2020 ↓, s. 96.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
- ↑ Gröner 1985 ↓, s. 60.
- ↑ Ernst von Voigt ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 281.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 529.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 285.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 348.
- ↑ a b Perepeczko 2000 ↓, s. 300.
- ↑ a b c d Wwlossesbrms 2 ↓.
- ↑ Nostra Signora Del Porto Salvo ↓.
- ↑ a b c d e f g uboatsucc ↓.
- ↑ Cassini ↓.
- ↑ River Forth ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 316.
- ↑ a b City Of Paris ↓.
- ↑ Leone Decimo Terzo ↓.
- ↑ Hilonian ↓.
- ↑ Pipitsa ↓.
- ↑ Mcclure ↓.
- ↑ Nicolino ↓.
- ↑ Risorgimento ↓.
- ↑ Dockleaf ↓.
- ↑ Annam ↓.
- ↑ Hans Paul Korsch ↓.
- ↑ Anatolia ↓.
- ↑ Umberto I ↓.
- ↑ Lorenzina Aiello ↓.
- ↑ San Rossore ↓.
- ↑ Maria Del Carmine ↓.
- ↑ Elisa ↓.
- ↑ Giuseppe Ferrante ↓.
- ↑ a b Wwlossesbrms 3 ↓.
- ↑ Cayo Bonito ↓.
- ↑ Italia ↓.
- ↑ Lovli ↓.
- ↑ Tripoli ↓.
- ↑ Anteo ↓.
- ↑ Kohistan ↓.
- ↑ Luigina ↓.
- ↑ Pontida ↓.
- ↑ Thornhill ↓.
- ↑ Albert Watts ↓.
- ↑ Alberto Verderame ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 428.
- ↑ Immacolata ↓.
- ↑ Liberia ↓.
- ↑ Camelia ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 429.
- ↑ Il Francesco ↓.
- ↑ Carrione ↓.
- ↑ Il Secondo ↓.
- ↑ Deipara ↓.
- ↑ Pax ↓.
- ↑ Togo ↓.
- ↑ Villa De Soller ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 430.
Bibliografia
edytuj- BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 2 of 3 - January-August 1917 in date order. naval-history.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 – September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
- Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
- Guðmundur Helgason: Albert Watts. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Alberto Verderame. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Anatolia. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Annam. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Anteo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Camelia. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Carrione. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Cassini. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Cayo Bonito. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: City Of Paris. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Deipara. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Dockleaf. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Elisa. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Giuseppe Ferrante. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Hilonian. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Il Francesco. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Il Secondo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Immacolata. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Italia. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Ernst von Voigt. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Kohistan. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Leone Decimo Terzo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Liberia. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Lorenzina Aiello. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Lovli. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Luigina. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Maria Del Carmine. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Mcclure. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Nicolino. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Nostra Signora Del Porto Salvo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Hans Paul Korsch. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Pax. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Pipitsa. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Pontida. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Risorgimento. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: River Forth. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: San Rossore. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 35. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Thornhill. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Togo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Tripoli. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC 35. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Umberto I. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Villa De Soller. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743.
- Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships of World War I. John E. Moore (red.). London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
- Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
- Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
- Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.