Wikipedia

SHL M11

Polski motocykl

SHL M11 – polski motocykl klasy 175 cm³ produkowany w latach 1961-1968 w zakładach KZWM Polmo-SHL w Kielcach.

SHL M11
Ilustracja
Producent

SHL

Klasa

motocykl

Data premiery

1960

Okres produkcji

1961-1968

Miejsce produkcji

Kielce,  Polska

Napęd
Silnik

1-cyl. dwusuwowy
chłodzony powietrzem

Pojemność

173 cm³ (M11)
174 cm³ (M11W)

Stopień sprężania

6,9

Moc

9 lub 10 KM (M11)
12 KM (M11W)

Moment obrotowy

14,7 Nm przy 3500
obr./min (M11)

Skrzynia biegów

3 stopniowa (M11)
4 stopniowa (M11W)

Ogumienie
Rozmiar opon

3,00-19 lub 3,00-18

Wymiary i masa
Długość

2010 mm

Szerokość

660 mm

Wysokość

960 mm

Wysokość siedzenia

760 mm

Rozstaw osi

1290 mm

Masa własna

112-115 kg

Pojemność baku

13 l[1]

Osiągi
Prędkość maks.

90 km/h (M11)
100 km/h (M11W)[1]

Inne
Poprzednik

SHL M06

Następca

SHL Gazela

Multimedia w Wikimedia Commons

Historia i opis

edytuj

SHL M11 był następcą modelu M06T z silnikiem o pojemności 150 cm³, lecz pomimo podobieństwa, stanowił nową konstrukcję[2]. Był pierwszym polskim motocyklem klasy 175 cm³. Nadwozie motocykla zostało opracowane w KZWM i w stosunku do poprzedniego modelu miało wzmocnioną ramę, z zamkiem kierownicy i zamykanym schowkiem pod kanapą[2]. Wprowadzono także nowe eleganckie blaszane obudowy boczne, osłaniające gaźnik, akumulator i filtr powietrza[2]. Z modelu M06T został przejęty rodzaj zawieszenia przedniego na wahaczu pchanym z dwoma amortyzatorami teleskopowymi z tłumieniem hydraulicznym, lecz powiększono skok zawieszenia, a dodatkowo układ kierowniczy wyposażono w amortyzator cierny[2]. W całości przejęto z poprzedniego modelu m.in. koła z hamulcami bębnowymi, przedni błotnik i instalację elektryczną[2]. Opracowano też wersję M11S z widelcem teleskopowym, lecz nie weszła do produkcji z uwagi na większy koszt[3].

Nowy silnik S-32, produkowany w WFM, opracowano na bazie silnika S-06 (wywodzącego się z niemieckiego silnika DKW RT 125), lecz jego pojemność wzrosła do 173 cm³ przez zwiększenie średnicy cylindra[4]. Otrzymał nowy cylinder, głowicę, gaźnik, sprzęgło i wydech[2]. Od 1966 produkowano aluminiowe cylindry[1] z żeliwną tuleją cylindrową zamiast cylindra całkowicie żeliwnego. W 1967 roku w modelu M11W wprowadzono nowy silnik polskiej konstrukcji inż. Wiesława Wiatraka – W-2A Wiatr, o minimalnie większej pojemności 174 cm³, lecz mocy zwiększonej do 12 KM (o 3 KM w stosunku do bazowego S-32, a o 2 KM w stosunku do ulepszonego S-32U)[1]. Pozwoliło to na zwiększenie dynamiki motocykla. Silnik W-2A produkowano w Zakładach Metalowych Dezamet w Nowej Dębie[1].

Produkcja

edytuj

Prototypy motocykla zbudowano w 1959 roku - równocześnie z rozpoczęciem produkcji modelu M06T[3]. Motocykl zaprezentowano na Międzynarodowych Targach Poznańskich w 1960 roku, a produkcję rozpoczęto w maju 1961 roku[3]. Oprócz wersji bazowej, istniała też wersja rajdowa M11R, posiadająca m.in. zawieszenie przednie z widelcem teleskopowym[5]. W toku produkcji, bazowy model M11 był ulepszany, m.in. wzmocniono mocowanie przedniego zawieszenia (1961/62), wprowadzono lepsze amortyzatory (sierpień 1962) i zmieniono łożyskowanie wahaczy, eliminując konieczność okresowego smarowania[6]. Od 1963 produkowano małe serie lepiej wyposażonych i wykończonych motocykli M11 Lux (m.in. zbiornik, obręcze kół i amortyzatory były chromowane)[6]. W 1965 zmniejszono koła z 19-calowych na 18-calowe[1].

Od 1967 do lipca 1968 produkowano model M11W z nowym silnikiem W-2A Wiatr[1]. Ogółem wyprodukowano ich prawie 180.000, w tym ponad 26.000 M-11W[1]. Cena motocykla wynosiła ponad 15.000 zł[1].

Większość motocykli trafiała na rynek polski, lecz część wyeksportowano, w tym do USA[1]. W 1962 licencję na produkcję modelu M11 zakupiły Indie, gdzie produkowano go aż do 2005 roku pod nazwą Rajdoot[1].

Dane ogólne

edytuj
  • rama: podwójna, typu kołyskowego, spawana z kształtowników o przekroju prostokątnym
  • zawieszenie przednie: dwustronny wahacz pchany z dwoma amortyzatorami teleskopowymi z tłumieniem hydraulicznym
  • zawieszenie tylne: dwustronny wahacz wleczony z dwoma amortyzatorami teleskopowymi z tłumieniem hydraulicznym
  • przeniesienie napędu: łańcuchem na tylne koło
  • hamulce: bębnowe, średnica 160 mm[1]
  • siedzenia: kanapa dwuosobowa, przykrywająca zamykany schowek
  • instalacja elektryczna: 6V prądu przemiennego, prądnica 28W, akumulator 7 Ah (M11) lub 10 Ah (M11W)[1]
  • masa własna - 115 kg (M11), 112 kg (M11W)[1]
  • prędkość maksymalna – 90 km/h (M11), 100 km/h (M11W)
  • zużycie paliwa – 2,9 l/100 km (M11), 3,2 l/100 km (M11W)

Silnik

edytuj
  • Typ – S-32 / S-32U / W-2A Wiatr
  • jednocylindrowy, 2-suwowy, chłodzony powietrzem (wszystkie)
  • Średnica cylindra – 61,5 / 61,5 / 61 mm
  • Skok tłoka – 58 / 58 / 59,5 mm
  • Pojemność skokowa – 173 / 173 / 174 cm³
  • Stopień sprężania – 6,9[7] / ? / ?
  • Moc maksymalna:[1]
    • S-32: 9 KM (6,6 kW) przy 4850 obr./min
    • S-32U: 10 KM (7,4 kW) przy 5000 obr./min
    • W-2A: 12 KM (8,8 kW) przy 5450 obr./min
  • Maksymalny moment obrotowy: 14,7 Nm przy 3500 obr./min[7] / ? / ?
  • Sprzęgło – mokre, czterotarczowe, o wkładkach korkowych
  • Skrzynka przekładniowa – zblokowana z silnikiem, trzybiegowa (S-32) lub czterobiegowa (W-2A)[1]
  • Gaźnik: typu G24 U1[7]
  •  
    SHL M11
  •  
    Rajdoot

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Zakrzewski 2010 ↓, s. 131
  2. ↑ a b c d e f Zakrzewski 2010 ↓, s. 128
  3. ↑ a b c Zakrzewski 2010 ↓, s. 129.
  4. ↑ Zakrzewski 2010 ↓, s. 128-130.
  5. ↑ Zakrzewski 2010 ↓, s. 129-130.
  6. ↑ a b Zakrzewski 2010 ↓, s. 130.
  7. ↑ a b c Zieliński 2005 ↓, s. 211.

Bibliografia

edytuj
  • Adam Zakrzewski: Auto-moto PRL: władcy dróg i poboczy. Warszawa: Demart, 2010, s. 128-131. ISBN 978-83-7427-484-5.
  • Andrzej Zieliński: Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1947-1960. Warszawa: WKiŁ, 2005. ISBN 83-206-1541-0.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=SHL_M11&oldid=74800809”