Sławno (stacja kolejowa)

Sławno
	; Widok na dworzec
Państwo	Polska
Miejscowość	Sławno
Data otwarcia	1869
Poprzednie nazwy	Schlawe
Liczba pasażerów (2010)	230 tys.
	Dane techniczne
Liczba peronów	3 (dawniej 4)
Liczba krawędzi; peronowych	6 (dawniej 7)
Kasy
	Linie kolejowe
	Linia 202 Gdańsk Główny – Stargard; Linia 418 Korzybie – Darłowo; Linia Sławno – Ustka; Linia Sławno – Gołogóra; Linia Sławno – Kosierzewo;
	Położenie na mapie Polski Sławno
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Sławno
	Położenie na mapie powiatu sławieńskiego Sławno
	Położenie na mapie Sławna Sławno
	54°21′21″N 16°40′19″E/54,355833 16,671944
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sławno – stacja kolejowa w Sławnie, w województwie zachodniopomorskim, w Polsce. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca lokalnego^[1].

Ruch pasażerski

Rok	Wymiana pasażerska na dobę
2017^[2]	500-699
2022^[3]	700-999

Dworzec znajdujący się w zachodniej części miasta został zbudowany w latach 60. XIX wieku. Połączenia kolejowe Sławna z Gdańskiem i Berlinem zostały uruchomione w 1869 roku. Do 1945 roku Sławno było dużym węzłem komunikacji kolejowej. Dworcowe budynki są murowane, licowane cegłą. Zachowane zostały zabytkowe urządzenia techniczne, a także wystrój architektoniczny. Przed budynkiem umiejscowiony jest zabytkowy elektryczny słup z lat 30. XX wieku.

Historia

W połowie XIX wieku Sławno stało się ważnym węzłem komunikacyjnym w środkowej części Pomorza. Miasto uzyskało połączenie kolejowe: Berlin – Szczecin – Sławno – Gdańsk w 1869 roku. W tym samym czasie, do obsługi pasażerów oraz przewozu i przeładunku towarów, zbudowano zespół dworca kolejowego. Główny budynek dworca otoczony został od północy przestronnym placem, który do dzisiaj przeznaczony jest dla komunikacji miejskiej. Od strony wschodniej do budynku przylegały, z czasem dobudowywane, warsztaty, magazyny i przechowalnie. Dla zabezpieczenia płynności ruchu pociągów wybudowano budynek nastawni, a dla pracowników dworca i stacji – domy mieszkalne. Od strony zachodniej wybudowano wieżę ciśnień i rampy przeładunkowe, a w I połowie XX wieku rozbudowywano pomieszczenia magazynowe. Stacja składała się z trzech obszernych peronów połączonych z budynkiem dworca przejściem podziemnym. Perony zostały zadaszone potężnymi konstrukcjami metalowymi, a wejścia na perony otoczono stalowymi wiatrołapami. Z czasem ich nawierzchnia została wybrukowana. 15 listopada 1878 roku oddano do użytku linię kolejową Darłowo – Sławno – Korzybie. W ten sposób Sławno uzyskało dogodne połączenie z portem morskim. Trasę tę w 1884 roku przedłużono do Bytowa.

Od 1997 roku przystąpiono do likwidacji nieczynnej linii, rozebrano tory prowadzące do Korzybia. Na trasie zachowano jedynie nasyp ziemny i wiadukty, do dziś zachował się fragment nasypu przy ulicy Gruntowej na terenie Sławna. W drugim kierunku, do Darłowa połączenie zostało zawieszone. Niszczały nasypy, podkłady i tory kolejowe, z rzadka używane do przewozu towarów. Ruch pasażerski zamarł. Dzięki staraniom władz powiatu sławieńskiego, w czerwcu 2005 roku, ponownie uruchomiono połączenie z Darłowem. Wagon spalinowy (SA103-010) przekazany przez Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, kursował jednakże do grudnia 2011 roku. Ze względów ekonomicznych kolejowe połączenie z Darłowem zlikwidowano. Od momentu uruchomienia tej linii pociągi w kierunku Darłowa odchodziły zawsze z peronu pierwszego, krótszego od dwóch pozostałych.

W kwietniu 1896 roku rozpoczęto budowę powiatowej kolei wąskotorowej (szerokość 750 mm) ze Sławna do Polanowa, Żydowa, Gołogóry. 21 grudnia 1897 roku oddano do użytku trasę Sławno – Polanów, 29 maja 1898 roku odcinek Polanów – Żydowo, a 1 listopada 1898 roku Żydowo – Gołogóra. Siecią zarządzała Sławieńska Kolej Powiatowa (niem. Schlawer Kreisbahn, SchKB). Na trasie długości blisko 60 km systematycznie odbywał się ruch pasażerski i towarowy. Trasę obsługiwało pięć lokomotyw; trzy typu 3/3 gek. Tender-Lokomotiven (o numerach 2, 3, 4) zakupiono w latach 1897/98, dwie pozostałe typu 4/5 gek Tender-Lokomotiven zakupiono w 1901 i 1904 roku. W 1925 roku sejmik powiatowy podjął decyzję o przebudowie wąskotorówki na linię normalnotorową (szerokość 1435 mm), 21 grudnia 1934 roku oficjalnie otwarto nowe połączenie w kierunku Polanowa i Gołogóry. Przebudowana linia biegła nieco inną trasą niż wąskotorówka, pominięto stację Pomiłowo (Marienthal) i stację Ugacie (Ujatzthal). Pociąg w kierunku Kosierzewa jechał teraz przez Kwasowo (Quatzow), dziś nasypem dawnej linii w kierunku Kwasowa biegnie aleja 11 Listopada (Osiedle im. Dzieci Wrzesińskich). Połączenie zlikwidowano i rozebrano w 1945 roku, infrastrukturę wywieziono w głąb ZSRR^[4]. Sławieńską Kolej Powiatową obsługiwał dworzec pomocniczy – Schlawe Kleinbahnhof, pociągi odjeżdżały w kierunku Kosierzewa i Polanowa z peronu nr 4, którego pozostałości wraz z odcinkiem torowiska nadal są zachowane.

W 1905 roku rozpoczęto prace przy budowie linii kolejowej Sławno – Ustka. Oficjalnie otwarcie linii nastąpiło 18 sierpnia 1911 roku. Linia została zlikwidowana po zakończeniu II wojny światowej, a tory rozebrane przez wojska radzieckie. Do dzisiaj zachował się nasyp ziemny i wiadukty w bardzo złym stanie technicznym. Wiadukt na ulicy Morskiej, w obrębie miasta Sławno, został ostatecznie rozebrany w kwietniu 2011 roku, podczas przebudowy drogi wojewódzkiej nr 205 prowadzącej ze Sławna do Darłowa.

Budynek dworca kolejowego w Sławnie wybudowano w 1869 roku. Obiekt o powierzchni prawie 1500 m² obsługiwał wzrastający ruch podróżnych. Na stacji funkcjonowało trzynaście torów kolejowych oraz jeden tor przy rampie i jeden tor dostawczy z kozłem oporowym.

Po II wojnie światowej obiekt przeszedł w ręce Polskich Kolei Państwowych. Wewnątrz budynku dworca umiejscowione były trzy kasy biletowe i przechowalnia bagażu oraz dyspozytornia PKS. Hol główny połączony jest korytarzem wewnętrznym z barem szybkiej obsługi. Obiekt pełnił również inne funkcje publiczne. W piwnicach, do lat 60. XX wieku, funkcjonowała łaźnia miejska, później magazyny sprzętu obrony cywilnej. Na pierwszym piętrze znajdowały się biura PKP, z czasem zamienione na pomieszczenia mieszkalne. W innych częściach dworca umieszczano punkty usługowo-handlowe.

W 1991 roku zamknięto połączenie z Darłowem. Uruchomiono je ponownie w czerwcu 2005 r., jednak na trasie nie ma przewodów trakcyjnych. W 2011 roku połączenie zostało ponownie zlikwidowane.

Od kwietnia 2011, do stycznia 2012 roku dworzec został zrewitalizowany^[5]. Zabytkowy dworzec w Sławnie to pierwszy w województwie zachodniopomorskim dworzec, który został zmodernizowany przez PKP SA w ramach programu rewitalizacji dworców kolejowych. Modernizacja współfinansowana była z budżetu państwa. Prace budowlane rozpoczęły się w kwietniu 2011 roku i objęły m.in. naprawę dachu, gruntowne wyczyszczenie elewacji, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, budowę nowych przyłączy i wymianę wszystkich instalacji wewnętrznych. Wyremontowane zostały wnętrza obiektu, sanitariaty, które przystosowano dla potrzeb osób niepełnosprawnych, bufet, poczekalnia i punkty kasowe. Modernizacja objęła także teren przydworcowy: wybudowano plac zabaw dla dzieci, wiatę dla rowerów oraz wiatę dla busów. Wyremontowano plac z parkingiem i stanowiskami dla autobusów.Odnowiony dworzec oficjalnie oddano do użytku 5 stycznia 2012 roku.

Połączenia

Przypisy

↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 408
↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
↑ J. Sroka, Szkice Sławieńskie. Ludzie. Wydarzenia. Miejsca. Obiekty, Sławno 2007, s. 90-94.
↑ Sławno: Otworzono odremontowany dworzec PKP. dziennikbaltycki.pl, 6 stycznia 2012.

Bibliografia

Archiwum Urzędu Miejskiego w Sławnie.
P.Konarski Dworzec w Sławnie, „Spotkania z Zabytkami” 2003, nr 1, s. 32.

Linki zewnętrzne

Sławno w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
Sławno w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – atlaskolejowy.net

Sławno
Linia 202 Gdańsk Główny – Stargard (158,230 km)
Wrześnica odległość: 9,174 km		Karwice odległość: 8,987 km
Linia 418 Korzybie – Darłowo (15,578 km)
Pomiłowo odległość: 2,901 km		Boleszewo odległość: 6,092 km
Linia Sławno – Ustka (0,0 km)
		Radosław Sławieński odległość: 7,9 km
Linia Sławno – Gołogóra (0,0 km)
		Kwasowo odległość: 4,2 km
Linia Sławno – Kosierzewo (0,0 km)
		Pomiłowo Wąskotorowe odległość: 3,5 km

[pkp-1] Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 408

[roz-2] Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].

[utk23-3] Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].

[4] J. Sroka, Szkice Sławieńskie. Ludzie. Wydarzenia. Miejsca. Obiekty, Sławno 2007, s. 90-94.

[5] Sławno: Otworzono odremontowany dworzec PKP. dziennikbaltycki.pl, 6 stycznia 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]