Rufin Piotrowski (ur. 28 stycznia 1806 w Malinie, zm. 20 lipca 1872 w Błoniu koło Tarnowa) – polski działacz polityczny, uczestnik powstania listopadowego, emigrant, emisariusz, pamiętnikarz.

Rufin Piotrowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1806
Malin

Data i miejsce śmierci

20 lipca 1872
Tarnów

Miejsce spoczynku

Stary Cmentarz w Tarnowie

Narodowość

polska

Grobowiec Rufina Piotrowskiego (przed 1936)

Życiorys

edytuj

Syn Józefa i Agnieszki z domu Zakusiło, wywodzących się z drobnej szlachty. W czasie powstania listopadowego służył pod rozkazami gen. Józefa Dwernickiego; walczył w bitwie pod Ostrołęką i w obronie Warszawy. Po upadku powstania wyemigrował do Francji. W latach 1833–1835 był członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Od 1843, po wysłaniu go jako emisariusza do ojczyzny, organizował konspirację w Kamieńcu Podolskim. Został schwytany, skazany i osadzony w więzieniu w Kijowie, a następnie skazano go na katorgę pod Omskiem. W 1846 uciekł przez Solikamsk i Wielki Ustiug do Archangielska, skąd przedostał się do Petersburga, następnie do Rygi, gdzie opuścił Rosję docierając przez Królewiec do Francji.

Od 1851 wykładał w polskiej szkole batiniolskiej w Paryżu. W czasie wojny krymskiej w 1853 r. z ramienia A. J. Czartoryskiego formował pułk kozaków sułtańskich w Turcji.

W 1867 powrócił do kraju. Napisał Pamiętniki z pobytu na Syberyi (tomy 1-3 wydane w latach 1860-1861 nakładem Księgarni Jana Konstantego Żupańskiego, 1860), które zostały przetłumaczone na wiele języków.

Został pochowany na Starym Cmentarzu w Tarnowie.

 
Nekrolog Głos Polski. 1872, nr 7 (15 sierpnia)

Publikacje

edytuj

Inne polskie i obcojęzyczne publikacje Pamiętników z pobytu na Syberyi:

  • Przygody na Sybirze, opowiedział dla ludu ksiądz pleban z pod Śremu. Poznań, 1877, 1877 (Przygody Rufina Piotrowskiego na Sybirze / opowiedział dla ludu i młodzieży Ks. Pleban z pod Śremu, wyd. J. Leitgeber, wyd. 3.) (także: Chicago, Ill., W. Dyniewicz, 1896)
  • The story of a Siberian exile pollowed by a narrativ of recent events in Poland. Longman, Green, Longman, Roberts, & Green, 1863
  • My escape from Siberia. 1863.
  • Meine Erlebnisse in Russland und Sibirien während meines Aufenthalts daselbst meiner Gefangenschaft und Flucht, 1843-46. L. Merzbach, Poznań, 1862.
  • Souvenirs d'un Sibérien: extraits des mémoires de Rufin Piotrowski et traduits du Polonais avec l'autorisation de l'auteur. Paris & Hachette, 1870 i drugie wydanie w 1872 (było też drukowane w 1863 w czasopiśmie Revue des deux mondes), wydanie z 1888: Paris : Librairie Hachette, 1888.
  • En polsk ädlings oden uti rysk fangenskap och som deporterad i Siberien. 1863 (szwedzki)
  • Gedenkschriften van een Sibirien. Kampen 1864 (holenderski)
  • En russisk statsfanges erindringer. (Kopenhaga, 1862)
  • Zapiski Rufona Piotrowskowo. Rosija i Sibir 1843-1846. Nordkoeping, 1863 (rosyjski)

Bibliografia

edytuj
  • Zygmunt Librowicz, Polacy w Syberii, 1993, Wyd. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze i Stowarzyszenie Wspólnota Polska, Wrocław, str. 346-350.
  • Wiktoria Śliwowska, Ucieczki z Sybiru, 2005, Wyd. Iskry, Warszawa.

Linki zewnętrzne

edytuj