Reprezentacja Polski w Pucharze Gordona Bennetta

Polska
Skrót POL
Federacja Aeroklub Polski
Rekord czasu lotu [h] 69:04
Rekord odległości [km] 1971,43
Wygrane puchary

1933
1934
1935
1938
1983
2018

W zawodach balonów wolnych o Puchar Gordona Bennetta poszczególne kraje mogą reprezentować maksymalnie trzy zespoły składające się z dwóch osób. Po raz pierwszy udział polskiej ekipy miał miejsce podczas XX zawodów rozegranych w 1932 roku.

Historia

edytuj

W Polsce po 1918 roku pilotami balonów były tylko osoby na służbie wojskowej. W 1925 roku zorganizowano zawody o puchar im. płk. Wańkowicza i to był moment rozpowszechnienia sportu balonowego w Polsce. W 1927 roku powstał pierwszy Aeroklub Akademicki Warszawa i dostęp do tego środka transportu uzyskali cywile[1].

Podczas XII zawodów, które odbyły się 23 września 1923 roku w Brukseli, został zgłoszony jeden balon z Polski. Z powodu zarządzeń Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych zespół z Polski na zawody nie pojechał[2].

Debiut Polaków w Pucharze Gordona Bennetta miał miejsce 25 września 1932 w Bazylei, gdzie konkurowało 16 załóg z ośmiu państw. Z Polski zgłoszono dwie załogi: por. Władysława Pomaskiego i por. Antoniego Janusza startujących balonem „Polonia” oraz por. Franciszka Hynka i Zbigniewa Burzyńskiego w małym balonie „Gdynia” o pojemności 1200m³. Polskie załogi miały mało doświadczenia przy konkurencji, jednak wyniki okazały się nadzwyczaj dobre. Balon „Polonia” zajął czwartą lokatę, a „Gdynia” szóstą. Dzięki wiatrom większość balonów przelatywało nad terytorium ówczesnej Polski, a piloci „Gdyni” lądowali nieopodal Legionowa. W 1933 roku wystartowało 7 balonów 5 krajów. Polska załoga wystartowała w balonie o maksymalnej pojemności dopuszczonej w regulaminie „Kościuszko”, którego uszyto w Wojskowych Zakładach Balonowych w Legionowie. Polscy piloci zostali przywitani entuzjastycznie przez polonię polską w Chicago. Udało się odnieść pierwsze zwycięstwo pomimo konieczności przedzierania się przez Park Narodowy po lądowaniu w puszczy Kanadyjskiej nieopodal Mont-Morency[1].

W 1934 roku zawody odbyły się w Warszawie na północy Lotniska Mokotowskiego pod przewodnictwem gen. bryg. pil. inż. Ludomiła Rayskiego. Zawody obsługiwało 20 oficerów i 300 żołnierzy i podoficerów. Liczba uczestników to 16 balonów z ośmiu państw. Informacje o zawodach przekazywano wszystkimi ówczesnymi mediami. Start odbył w obecności premiera rządu RP i 40 000 publiczności. Zwycięstwo odniosła polska załoga Franciszek Hynek i Władysław Pomaski w balonie „Kościuszko”, drugie miejsce Zbigniew Burzyński i Jan Zakrzeski w balonie „Warszawa II” i czwarte miejsce Antoniego Janusza i Ignacego Wawszczaka w „Polonii II”. Lotniczy świat uznał ich świetne przygotowanie i konstrukcji balonów[3].

W 1935 roku w Warszawie startowało 13 balonów z siedmiu krajów. Z liczby 13 balonów, aż 5 balonów stanowiły polskie konstrukcje. Szwajcarska ekipa zakupiła balon w Legionowie, a Holendrzy wypożyczyli balon „Toruń”. Start odbył się 15 września 1935 roku w obecności prezydenta RP Ignacego Mościckiego i premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego. Udało się powtórzyć sukces, dzięki czemu polska załoga otrzymała puchar na własność, gdyż było to trzykrotne zwycięstwo[3]. Kolejne trzecie zawody w 1936 roku nie przyciągały już takiej uwagi jak poprzednie. Polskie załogi osiągnęły wszystko, co było ówcześnie do zdobycia. W zawodach startowało 10 balonów z 5 państw w obecności Ignacego Mościckiego. Serię polskich zwycięstw przerwali Belgowie.

W 1937 roku w Belgii startowało 12 balonów z pięciu państw. Polskę reprezentowały trzy załogi „Polonia II”. „LOPP” i „Warszawa II”, którym udało się wywalczyć drugie miejsce mimo niesprzyjających warunków. W 1938 roku ponownie startując z Belgii, załoga balonu „LOPP” odniosła zwycięstwo i zawody mogły wrócić do Polski. Termin, jaki nadano, wyznaczał datę 3 września 1939 roku. Wybuch II wojny światowej nie pozwolił na ich odbycie się. Wznowienie Pucharu odbyło się dopiero w 1983 roku[4].

Wyniki

edytuj

Osiągnięcia Polaków w poszczególnych zawodach pucharu[5].

UWAGA: Oznaczenie rekordu długości lotu oraz czasu przelotu zaznaczone jest następująco:

REKORD

1906-1939

edytuj
Edycja zawodów Data Miejsce zawodów Lokata Załoga Balon Czas lotu [h] Odległość [km]
XX 25.09.1932 Bazylea (Szwajcaria) 4 Władysław Pomaski, Antoni Janusz SP-AHX Polonia 24:00 1181,00
6 Franciszek Hynek, Zbigniew Burzyński SP-AHW Gdynia 17:05 1089,00[6]
XXI 2.09.1933 Chicago (Stany Zjednoczone) 1 Franciszek Hynek, Zbigniew Burzyński SP-ADS Kościuszko 38:32 1361,00[7]
XXII 23.09.1934 Warszawa (Polska) 1 Franciszek Hynek, Władysław Pomaski SP-ADS Kościuszko 44:48 1333,00
2 Zbigniew Burzyński, Jan Zakrzewski SP-ANA Warszawa II 36:42 1304,00
4 Antoni Janusz, Ignacy Wawszczak SP-AMY Polonia II 22:04 1138,00[8][9]
XXIII 16.09.1935 Warszawa (Polska) 1 Zbigniew Burzyński, Władysław Wysocki SP-AMY Polonia II 57:54 1650,47
2 Antoni Janusz, Ignacy Wawszczak SP-ANA Warszawa II 46:52 1567,13
5 Franciszek Hynek, Władysław Pomaski SP-ADS Kościuszko 48:01 1306,47[10][11]
XXIV 30.08.1936 Warszawa (Polska) 2 Antoni Janusz, Stanisław Brenk SP-BCU LOPP 38:02 1534,28
5 Franciszek Hynek, Franciszek Janik SP-ANA Warszawa II 33:20 1453,36
6 Zbigniew Burzyński, Władysław Pomaski SP-AMY Polonia II 31:45 1428,64[12]
XXV 20.06.1937 Bruksela (Belgia) 2 Antoni Janusz, Leszek Krzyszkowski SP-AMY Polonia II 46:30 1364,00
5 Franciszek Hynek, Franciszek Janik SP-ANA Warszawa II 24:15 839,00
8 Zbigniew Burzyński, Wacław Koblański SP-BCU LOPP 25:40 825,00[13]
XXVI 11.09.1938 Liège (Belgia) 1 Antoni Janusz, Franciszek Janik SP-BCU LOPP 37:47 1692,00
3 Leszek Krzyszkowski, Marian Łańcucki (pilot)[14] SP-ANA Warszawa II 33:33 1444,00
5 Wacław Koblański, Stanisław Patalan SP-AMY Polonia II 33:45 1369,00[15]

1983-2000

edytuj
Edycja zawodów Data Miejsce zawodów Lokata Załoga Balon Czas lotu [h] Odległość [km]
27 1.07.1983 Paryż (Francja) 1 Stefan Makné, Ireneusz Cieślak SP-BZO Polonez 36:00 690,00[16]
28 13.10.1984 Zurych (Szwajcaria) 3 Stefan Makné, Jerzy Czerniawski SP-BZN SPOŁEM-ALMATUR BIAŁYSTOK 38:05 770,00
4 Ireneusz Cieślak, Waldemar Ozga SP-BZR Polonia 31:22 749,00[17][18]
29 28.09.1985 Genewa (Szwajcaria) 2 Stefan Makné, Waldemar Ozga SP-BZR Polonia 22:58 325,00
5 Ireneusz Cieślak, Jerzy Czerniawski SP-BZN SPOŁEM-ALMATUR BIAŁYSTOK 13:00 310,00[19][20]
31 3.10.1987 Seefeld in Tirol (Austria) 5 Stefan Makné, Grzegorz Antkowiak SP-BZR Polonia 19:00 576,00[21]
32 23.10.1988 Bregenz (Austria) 2 Stefan Makné, Grzegorz Antkowiak SP-BZO Polonez 43:07 677,50
9 Ireneusz Cieślak, Waldemar Ozga SP-BZR Polonia 17:52 629,10
33 16.09.1989 Lech (Austria) 9 Waldemar Ozga, Piotr Szary SP-BZR Polonia 20:53 510,60
11 Stefan Makné, Grzegorz Antkowiak SP-BZO Polonez 22:56 486,40
34 2.09.1990 Lech (Austria) 9 Stefan Makné, Grzegorz Antkowiak SP-BZO Polonez 10:17 176,80
35 21.09.1991 Lech (Austria) 3 Stefan Makné, Grzegorz Antkowiak SP-BZO Polonez 36:58 631,30
9 Piotr Szary, Waldemar Ozga SP-BZR Polonia 10:48 260,30
36 19.09.1992 Stuttgart (Niemcy) 11 Stefan Makné, Grzegorz Antkowiak SP-BWH 62:09 584,32
37 4.10.1993 Albuquerque (Stany Zjednoczone) 7 Stefan Makné, Waldemar Ozga N37915 22:10 219,70
8 Jerzy Czerniawski, Jerzy Góźdź N147SP 20:26 187,40
38 18.09.1994 Lech (Austria) 8 Stefan Makné, Franciszek Góralewicz SP-BZO Polonez 14:22 135,26
39 9.09.1995 Wil (Szwajcaria) 13 Stefan Makné, Piotr Hałas SP-BZO Polonez 26:43 494,60
40 28.09.1996 Warstein (Niemcy) 9 Stefan Makné, Dariusz Brzozowski SP-BZO Polonez 16:32 567,70
41 7.09.1997 Warstein (Niemcy) 8 Stefan Makné, Piotr Hałas SP-BZO Polonez 41:42 1570,50
42 12.09.1998 Paryż (Francja) X Stefan Makné, Franciszek Góralewicz SP-BZO Polonez zawody nie odbyły się ze względu na złą pogodę[22]
44 9.09.2000 Saint-Hubert (Belgia) 11 Stefan Makné, Franciszek Góralewicz SP-BZO Polonez 22:37 171,20

od 2001

edytuj
Edycja zawodów Data Miejsce zawodów Lokata Załoga Balon Czas lotu [h] Odległość [km]
46 31.08.2002 Châtellerault (Francja) 11 Stefan Makné, Krzysztof Stanecki SP-BZO TVN Chio Multikino[23] 17:37 345,87
48 29.08.2004 Thionville (Francja) 12 Stefan Makné, Krzysztof Stanecki SP-BBI Meble VOX 18:07 772,44
58 29.08.2014 Vichy (Francja) 5 Mateusz Rękas, Krzysztof Zapart SP-BMZ MISIA[23] 50:19 1136,69
59 28.08.2015 Pau (Francja) 5 Krzysztof Zapart, Bazyli Dawidziuk SP-BMZ MISIA 69:04 1971,43
10 Mateusz Rękas, Jacek Bogdański D-OWBA 33:35 852,27[24]
60 18.09.2016 Gladbeck (Niemcy) 6 Mateusz Rękas, Jacek Bogdański D-OABD Orzeł Biały[23] 42:24 810,78
9 Krzysztof Zapart, Bazyli Dawidziuk SP-BMZ MISIA 42:58 747,34[25]
61 8.09.2017 Fribourg (Szwajcaria) 8 Krzysztof Zapart, Bazyli Dawidziuk SP-BMZ MISIA 26:01 1214,87
12 Mateusz Rękas, Jacek Bogdański D-OWBA 22:24 1103,77[26]
62 28.09.2018 Berno (Szwajcaria) 1 Mateusz Rękas, Jacek Bogdański D-OWBA 58:28 1145,29
4 Krzysztof Zapart, Krzysztof Borkowski SP-BMZ MISIA 50:31 804,98[27]
63 13.09.2019 Montbéliard (Francja) 17 Mateusz Rękas, Jacek Bogdański D-OWBA 46:01 308,33
20 Krzysztof Zapart, Adam Ginalski SP-BMZ MISIA 19:49 0,0[a][28]
64 19.08.2021 Toruń (Polska) 4 Krzysztof Zapart, Adam Ginalski 53:00 950,05
9 Mateusz Rękas, Jacek Bogdański 40:40 357,96
10 Andrzej Olszewski, Jarosław Cieślak 12:34 356,48[29][30][31]
65 2.09.2022 St. Gallen (Szwajcaria) 10 Krzysztof Zapart, Adam Ginalski D-OGYN White Pils 58:57 1291,63
13 Mateusz Rękas, Jacek Bogdański D-OABD White Eagle 37:40 774,08
16 Andrzej Bogdan Olszewski, Jarosław Cieślak D-OLIB LINDE 25:57 645,37[32]
66 5.10.2023 Albuquerque (Stany Zjednoczone) 12 Jacek Bogdański, Przemysław Mościcki D-OBAD
(WHITE EAGLE)
36:05 872,48
16 Krzysztof Zapart, Piotr Hałas D-OGBL
(WHIT PILS)
45:54 977,05[b][33][34]
67 14.09.2024 Münster (Niemcy) 16 Jacek Bogdański, Przemysław Mościcki D-OABD 38:44 1289,77
19 Andrzej Olszewski, Jarosław Cieślak D-OWBA 23:50 809,40
  1. Pokonane 219,17 km nie zostało zaliczone ze względu na naruszenie przestrzeni powietrznej.
  2. Odległość przelotu nie została zaliczona zgodnie z pkt 9.4 i 6.4 regulaminu. Naruszenie regulaminu było związane ze zdarzeniami podczas lądowania na skutek, których nastąpił wybuch wodoru, którym wypełniony był balon.

Przypisy

edytuj
  1. a b Jerzy Liwiński, Gordon Bennett okresu międzywojennego, s. 84,, „Lotnictwo”, sierpień 2014, ISSN 1732-5323.
  2. Zawody doroczne Gordon Bennetta, „Lot Polski: czasopismo poświęcone zagadnieniom lotnictwa i żeglugi powietrznej.” (nr 4), 1923, s. 15.
  3. a b Jerzy Liwiński, Gordon Bennett okresu międzywojennego, s. 85,, „Lotnictwo”, sierpień 2014, ISSN 1732-5323.
  4. Jerzy Liwiński, Gordon Bennett okresu międzywojennego, s. 85–86,, „Lotnictwo”, sierpień 2014, ISSN 1732-5323.
  5. Coupe Gordon Bennett – Results. www.fai.org. [dostęp 2014-08-28]. (ang.).
  6. 20th Coupe Aéronautique Gordon Bennett [online], legends.gordonbennett.aero [dostęp 2020-02-18] (ang.).
  7. 21st Coupe Aéronautique Gordon Bennett [online], legends.gordonbennett.aero [dostęp 2020-02-21] (ang.).
  8. LISTA zgłoszonych zawodników na Międzynarodowe Zawody Balonowe o puhar im. Gordon-Bennetta Przegląd Lotniczy 1934, nr 9, s. 410.
  9. Oficjalny wynik zawodów o puhar Gordon-Bennetta Ilustrowany Kurier Codzienny 1934, nr 282, s. 12.
  10. XXIII Międzynarodowe Zawody Balonowe o nagrodę imienia Gordon-Bennetta Skrzydlata Polska 1935 nr 10 s. 250–253.
  11. Zawodnicy Skrzydlata Polska 1935 nr 9 s. 240.
  12. 24th Coupe Aéronautique Gordon Bennett [online], legends.gordonbennett.aero [dostęp 2020-02-24] (ang.).
  13. Oficjalne wyniki zawodów o puchar im. Gordon Bennett’a 1937 r., „Skrzydlata Polska” (nr 8), 1937, s. 196.
  14. XXVI. zawody o Puchar Gordona Bennett’a, „Skrzydlata Polska” (nr 9), 1938, s. 264.
  15. 26th Coupe Aéronautique Gordon Bennett [online], legends.gordonbennett.aero [dostęp 2020-02-26] (ang.).
  16. 27th Coupe Aéronautique Gordon Bennett [online], legends.gordonbennett.aero [dostęp 2020-02-28] (ang.).
  17. 28th Coupe Aéronautique Gordon Bennett. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2020-06-08]. (ang.).
  18. Rok 1984. balony.org.pl. [dostęp 2020-06-09]. (pol.).
  19. 29th Coupe Aéronautique Gordon Bennett. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2020-06-08]. (ang.).
  20. Rok 1985. balony.org.pl. [dostęp 2020-06-09]. (pol.).
  21. 31st Coupe Aéronautique Gordon Bennett. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2020-06-11]. (ang.).
  22. 42nd Coupe Aéronautique Gordon Bennett. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2021-09-30]. (ang.).
  23. a b c Coupe Aéronautique Gordon Bennett. wydera.de. [dostęp 2021-11-09]. (niem.).
  24. Oficial Results. 59th Coupe Aéronautique Gordon Bennett. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2020-03-14]. (ang.).
  25. Finał Results. 60th Coupe Aéronautique Gordon Bennett. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2020-01-31]. (ang.).
  26. Fribourg 2017 Gordon Bennett. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2020-01-22]. (ang.).
  27. Gordon Bennett Bern 2018. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2020-01-19]. (ang.).
  28. 63rd Coupe Aéronautique Gordon Bennett 2019. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2020-01-18]. (ang.).
  29. Teams [online] [dostęp 2021-08-25].
  30. Szwajcarzy zdobywcami Pucharu Gordona Bennetta w 2021 roku [online], dlapilota.pl [dostęp 2021-08-25] (pol.).
  31. Generic Event Page – Gordon Bennett Legend & History. Results. [online] [dostęp 2021-08-28] (ang.).
  32. Results [online], legends.gordonbennett.aero [dostęp 2022-09-24].
  33. 66th Coupe Aéronautique Gordon Bennett 2023 [online] [dostęp 2023-10-17].
  34. Event Rules [online], balloonfiesta.com [dostęp 2023-10-21].