Poznańskie Centrum Dziedzictwa
Poznańskie Centrum Dziedzictwa, PCD (do 2020 roku Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT) – samorządowa instytucja kultury Miasta Poznania, wpisana do Rejestru Instytucji Kultury Miasta Poznania pod numerem XIV[1]. Głównym celem działalności Centrum jest upowszechnianie, interpretowanie i ochrona dziedzictwa Poznania, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Ostrowa Tumskiego oraz Pomnika Historii „Poznań – historyczny zespół miasta"[2]. Instytucja ma siedzibę w Bramie Poznania[3].
 Siedziba PCD | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data założenia |
1 października 2009 |
| Dyrektor | |
| Adres |
ul. Gdańska 2, 61-123 Poznań |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie Poznania  | |
 52°24′44,7″N 16°57′05,7″E/52,412417 16,951583
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujInstytucja pod nazwą Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT powołana została Uchwałą Rady Miasta Poznania 1 października 2009 roku[4]. Powstała z przekształcenia Biura Programu „Trakt Królewsko-Cesarski”, działającego w latach 2006–2009 w strukturze Wydziału Rozwoju Urzędu Miasta Poznania.
Centrum, jako samodzielna instytucja kultury, odpowiedzialne było za zorganizowanie Traktu Królewsko-Cesarskiego, głównego szlaku turystycznego miasta. Realizacja tego zadania wiązała się z wdrożeniem przez samorząd Miasta Poznania Narodowej Strategii Rozwoju Kultury, a w szczególności Narodowego Programu Kultury „Ochrona Zabytków i Dziedzictwa Kulturowego na lata 2004 – 2013”[5][6]. Jednym z założeń programu było wzmocnienie tożsamości narodowej i zachowanie dziedzictwa materialnego i niematerialnego przez tworzenie narodowych produktów turystycznych[7]. Poznań (jedno z pięciu miast w Polsce) wskazany został w Strategii, jako miejsce o największym potencjale dla rozwoju markowych produktów turystyki kulturowej. Takim produktem miał być Trakt Królewsko-Cesarski. W 2006 roku Rada Miasta Poznania przyjęła Strategię Rozwoju Narodowego Produktu Turystycznego „Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu”, dokument kierunkowy dla rozwoju turystyki kulturowej w Poznaniu. Tym samym, samorząd Poznania (jako drugi w Polsce, obok Warszawy) rozpoczął prace nad stworzeniem głównego produktu turystycznego miasta[8][9].
W latach 2009–2014 Centrum, obok zarządzania Traktem Królewsko-Cesarskim, realizowało wspólnie z Miastem Poznań projekt „Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego w Poznaniu - kolebka państwowości i chrześcijaństwa w Polsce”, który był rozwinięciem koncepcji markowych produktów turystycznych w formie centrum interpretacji dziedzictwa. Efektem projektu było powstanie i otwarcie 1 maja 2014 roku Bramy Poznania.
W 2020 roku Centrum dokonało zmiany statutu oraz nazwy na Poznańskie Centrum Dziedzictwa[10]. Nowa nazwa obowiązuje od 1 stycznia 2021 roku.
Dyrektorzy Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT/Poznańskiego Centrum Dziedzictwa:
- Lech Łangowski (2009−2013)
- Robert Mirzyński (2013–2019)
- Monika Herkt-Rynarzewska (2019-obecnie)[3]
Misja
edytujAktualna misja Centrum brzmi:
Jesteśmy prospołeczną instytucją miejską, aktywną w obszarach kultury i turystyki. Czerpiąc z dziedzictwa Poznania inspirujemy codzienny rozwój społeczny i indywidualny. Działamy wspólnie[11].
Działalność
edytujCentrum prowadzi działalność kulturalną o charakterze turystycznym, edukacyjnym, wystawienniczym, wydawniczym i z zakresu animacji społecznej[12]. Działalność Centrum skupia się na interpretacji i ochronie poznańskiego dziedzictwa kulturowego (materialnego i niematerialnego) oraz przyrodniczego. Zespół Centrum składa się z pracowników i pracowniczek etatowych oraz grupy nieetatowych pracowniczek i pracowników kultury. Każdorazowej kadencji Dyrektora Centrum towarzyszy praca Rady Programowej[11]. Centrum realizuje swoje cele poprzez własne marki produktowe oraz inne projekty. Prowadzi działalność wydawniczą publikując druki zwarte (np. Freeman Tilden Interpretacja dziedzictwa)[13] oraz bezpłatny rocznik pt. DZIKHI BIT[14].
Marki produktowe
edytujDziałalność Centrum realizowana jest poprzez główne marki produktowe, do których należą Trakt Królewsko-Cesarski, Brama Poznania, Galeria Śluza, Fest Fyrtel oraz Centrum Szyfrów Enigma (od 2021 roku)[15][16][17].
Trakt Królewsko-Cesarski
edytuj
Trakt Królewsko-Cesarski to główna trasa turystyczno-kulturowa przebiegająca przez Poznań. Łączy najpopularniejsze atrakcje turystyczne. Obiekty związane z dziedzictwem kulturowym prezentowane są przez pryzmat dziejów społeczności miejskiej.
Główna oś Traktu biegnie przez historyczną cześć Poznania: od Ostrowa Tumskiego po Zamek Cesarski. Wokół osi skupione są cztery szlaki główne (Ostrów Tumski, Stary Rynek, Stare Miasto, Śródmieście), szlaki uzupełniające (m.in. Śródka, Chwaliszewo, Wzgórze św. Wojciecha, Grobla i Piaski) oraz szlaki tematyczne (Szlak Dziedzictwa Żydów, Szlak Dziedzictwa Reformacji, Poznański Szlak Kobiet, Poznański Szlak Nauki, Poznański Szlak Wody i Zieleni). Obok działalności turystycznej w ramach marki Traktu Królewsko-Cesarskiego realizowane są takie działania, jak:
- Weekend z Historią na Trakcie Królewsko-Cesarskim;
- Zabytek Otwarty (cykl spotkań).
Brama Poznania
edytuj.JPG)
Brama Poznania to nowoczesne centrum interpretacji dziedzictwa, placówka kulturalna zajmująca się prezentacją, edukacją i promocją dziedzictwa Ostrowa Tumskiego w Poznaniu. Mieści się w kompleksie obiektów zlokalizowanych w najstarszej części miasta na brzegu Cybiny, na który składa się współczesny, minimalistyczny budynek główny oraz Śluza Katedralna – odrestaurowany zabytek hydrotechniczny Twierdzy Poznań. Podstawowa oferta kulturalna Bramy Poznania to multimedialna ekspozycja poświęcona przeszłości i współczesności Ostrowa Tumskiego oraz przestrzeń wystaw czasowych w Śluzie Katedralnej. Obok działalności wystawienniczej w Bramie Poznania realizowane są projekty edukacyjne i kulturalne, jak:
- Rzeka Żywa (coroczny cykl kulturalno-przyrodniczy w Bramie Poznania);
- Szkoła Dziedzictwa (program edukacyjny dla nauczycielek i nauczycieli realizowany w latach 2016–2019)[18].
Brama Poznania od 2014 roku jest marką produktową Poznańskiego Centrum Dziedzictwa.
Centrum Szyfrów Enigma
edytuj
Centrum Szyfrów Enigma to przestrzeń wystawienniczo-edukacyjna, której celem będzie przybliżanie zwiedzającym historii złamania szyfru niemieckiej maszyny Enigma i wpływu tego wydarzenia na przebieg II wojny światowej. Misją placówki będzie edukacja oraz upamiętnienie Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, poznańskich matematyków, pogromców niemieckiej maszyny szyfrującej[16]. W marcu 2021 kierownikiem Centrum został Piotr Bojarski[19][20][21].
Galeria Śluza
edytuj.jpg)
Galeria Śluza znajduje się w zabytkowej przestrzeni dawnej Śluzy Katedralnej, która jest częścią kompleksu Bramy Poznania. W galerii przez Poznańskie Centrum Dziedzictwa są organizowane tematyczne wystawy czasowe[22][23][24].
Inne projekty
edytujInne ważniejsze projekty i działania realizowane przez Centrum to:
- Fest Fyrtel
- Archiwum Społeczne Śródki
- Poznański Szlak Legend dla Dzieci
- DZIKHI BIT
- seminaria z cyklu "Odbiorcy Instytucji Kultury"
- działalność wydawnicza.
Stowarzyszenia i sieci
edytujCentrum jest członkiem różnych sieci współpracy i stowarzyszeń branżowych[25]:
- Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna
- Wielkopolska Organizacja Turystyczna[26]
- Szlak Piastowski
- Climate Heritage Network[27].
Współpraca ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska
edytujCentrum w dniu 25 czerwca 2020 roku podpisało porozumienie o współpracy ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska. W ramach współpracy Centrum prowadzi Wikiprojekt:GLAM/Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT, którego celem jest poszerzanie zasobów Wikipedii o nowe hasła oraz wzbogacanie zasobów Wikimedia Commons. W 2020 roku Centrum było opiekunem kategorii „Zabytki Poznania” w międzynarodowym konkursie fotograficznym Wiki Lubi Zabytki.
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr Instytucji Kultury (RIK) – bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2021-01-12].
- ↑ Statut Poznańskiego Centrum Dziedzictwa, Uchwała nr XXXV/634/VIII/2020 z dnia 2020-09-29 – bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2021-01-12].
- ↑ a b Poznańskie Centrum Dziedzictwa - bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2023-04-12].
- ↑ Uchwała nr LVIII/785/V/2009 z dnia 2009-07-07 – bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2020-07-29].
- ↑ Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004–2013 [online], 2004 [dostęp 2020-07-30].
- ↑ Narodowy Program Kultury "Ochrona zabytków i dziedzictwa kulturowego" na lata 2004–2013 [online], 2004 [dostęp 2020-07-30].
- ↑ Michał Kępski, Muzeum w perspektywie turystyki kulturowej. Synergia muzeum, „Biuletyn programowy NIMOZ”, 4, 2012, s. 17-21 [dostęp 2020-07-30].
- ↑ Uchwalono Strategię Rozwoju Narodowego Produktu Turystycznego "Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu" [online], poznan.pl [dostęp 2020-07-30] (pol.).
- ↑ Marek Konopka, Realizacja programu Trakt Królewski na Zmaku Królewskim w latach 2003–2007, „Kronika Zamkowa. Roczniki”, 1/2 (53/54), 2007, s. 271-28, ISSN 0239-4898.
- ↑ Uchwała nr XXXV/634/VIII/2020 z dnia 2020-09-29 – bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2021-01-12].
- ↑ a b Instytucja i Zespół [online], bramapoznania.pl [dostęp 2020-07-30] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-22] (pol.).
- ↑ Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT - Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT - Poznan.pl [online], poznan.pl [dostęp 2020-07-30] (pol.).
- ↑ Idea [online], tilden.bramapoznania.pl [dostęp 2020-08-27].
- ↑ DZIKHI BIT. Rocznik wydawany przez CTK TRAKT [online], bramapoznania.pl [dostęp 2020-09-01] (pol.).
- ↑ Nice IT-, Marki | Poznańskie Centrum Dziedzictwa [online], pcd.poznan.pl [dostęp 2022-02-22] (pol.).
- ↑ a b Budujemy Centrum Szyfrów Enigma! [online], poznan.pl [dostęp 2020-08-27] (pol.).
- ↑ Fest Fyrtel [online], festfyrtel.pl [dostęp 2023-04-12].
- ↑ Szkoła dziedzictwa [online], bramapoznania.pl [dostęp 2020-09-01] (pol.).
- ↑ Niebywałe wyzwanie zawodowe - Piotr Bojarski pokieruje Centrum Szyfrów Enigma [online], amu.edu.pl, 12 marca 2021 [dostęp 2021-03-14] (pol.).
- ↑ Centrum Szyfrów Enigma [online], csenigma.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
- ↑ Centrum Szyfrów Enigma • Odkryj Wielkopolskę • sprawdź ciekawe miejsca w Twojej okolicy [online], regionwielkopolska.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
- ↑ Galeria Śluza [online], galeriasluza.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
- ↑ Galeria Śluza [online], bramapoznania.pl [dostęp 2022-02-22] (pol.).
- ↑ Galeria Śluza | Poznań Sightseeing | Poznan [online], inyourpocket.com [dostęp 2023-04-12] (ang.).
- ↑ Partnerzy [online], bramapoznania.pl [dostęp 2020-08-27] (pol.).
- ↑ Nowi członkowie WOT [online], Wielkopolska Organizacja Turystyczna, 12 grudnia 2019 [dostęp 2020-09-01] (pol.).
- ↑ Andrew Potts, 15 new Members announced by Climate Heritage Network [online], Climate Heritage Mobilization, 29 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-26] (ang.).