Powiat międzyrzecki

powiat

Powiat międzyrzeckipowiat w Polsce (województwo lubuskie), utworzony 10 sierpnia 1998 w ramach reformy administracyjnej i formalnie funkcjonujący od 1 stycznia 1999. Jego siedzibą jest miasto Międzyrzecz.

Powiat międzyrzecki
powiat
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

lubuskie

TERC

0803

Siedziba

Międzyrzecz

Starosta

Bogusław Zaborowski

Powierzchnia (2022[1])

1387,59 km²

Populacja (31.12.2022)
• liczba ludności


55 357[2]

• gęstość

40 os./km²

Urbanizacja

51,46%

Nr kierunkowy

95

Tablice rejestracyjne

FMI

Adres urzędu:
ul. Przemysłowa 2
66–300 Międzyrzecz
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu międzyrzeckiego
Liczba gmin miejsko-wiejskich

3

Liczba gmin wiejskich

3

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

W skład powiatu wchodzą:

Gminy powiatu

edytuj
Nazwa Typ Pow.
(km²)
[1]
Populacja
(2022)
[2]
Siedziba
Gmina Międzyrzecz miejsko-wiejska 315,36 23 920 Międzyrzecz
Gmina Skwierzyna miejsko-wiejska 284,81 11 647 Skwierzyna
Gmina Trzciel miejsko-wiejska 177,51 6251 Trzciel
Gmina Bledzew wiejska 247,48 3977 Bledzew
Gmina Przytoczna wiejska 184,82 5359 Przytoczna
Gmina Pszczew wiejska 177,67 4203 Pszczew

Położenie i warunki geograficzne

edytuj
 
Jezioro Lubikowskie

Powiat międzyrzecki zlokalizowany jest w następujących regionach fizycznogeograficznych: Kotlina Gorzowska, Bruzda Zbąszyńska, Pojezierze Łagowskie i Pojezierze Poznańskie, pomiędzy dorzeczami Warty i Obry. Jego lesistość wynosi 53%. W powiecie usytuowane są: Pszczewski Park Krajobrazowy (w gminie Pszczew) i Puszcza Notecka (w gminie Skwierzyna). Ważniejsze bogactwa mineralne: żwir, kreda, iły, ropa naftowa i gaz ziemny (przy granicy z powiatem międzychodzkim). Główną atrakcją turystyczną powiatu jest Międzyrzecki Rejon Umocniony.

Struktura powierzchni

edytuj
  • Użytki rolne: 37%
  • Użytki leśne: 53%

Powiat stanowi 9,92% powierzchni województwa lubuskiego.

Demografia

edytuj

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2022[2]):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Ogółem 55 357 100 28 193 50,93 27 164 49,07
Miasto 28 487 51,46 14 866 26,85 13 621 24,61
Wieś 26 870 48,54 13 327 24,07 13 543 24,46

 

Historia

edytuj
 
Powiat międzyrzecki na historycznej mapie Wielkopolski sporządzonej w 1888 roku według danych zaczerpniętych z Kodeksu dyplomatycznego.
 
Obszar Wielkopolski do rozbiorów Polski w XVIII wieku na tle współczesnego podziału administracyjnego. Powiat międzyrzecki znajdował się w granicach I RP w województwie poznańskim.

Historycznie ziemie powiatu międzyrzeckiego należały do Wielkopolski, co znajduje potwierdzenie w dokumentach zebranych w Kodeksie dyplomatycznym.

  • 29 stycznia 1230 – pierwsza wzmianka o kasztelanii międzyrzeckiej (pierwowzorze powiatu), z Teodorykiem jako kasztelanem (zobacz: Kasztelania międzyrzecka);
  • koniec XIII w. – kasztelania międzyrzecka należy do Wielkopolski;
  • początek XIV w. – po reformie administracyjnej państwa, dokonanej przez Wacława II, wprowadzono urząd starosty (z czasem starostwa przejęły funkcje kasztelanii, a urząd kasztelana stał się wyłącznie godnością honorową). Od tego czasu funkcjonowało więc starostwo międzyrzeckie;
  • 2 listopada 1791 – utworzenie ustawą Sejmu Czteroletniego powiatu międzyrzeckiego, jako jednostki administracyjnej kraju, sięgającego Skwierzyny (na północy), Zbąszynia (na południu), Paradyża (na zachodzie) i Sierakowa (na wschodzie), z centralnie położonym Międzyrzeczem jako siedzibą starosty;
Ustawa nigdy nie weszła w życie, bowiem reformę administracyjną Polski przerwały jej rozbiory.
  • 1793 – powiat międzyrzecki jednym z 17 powiatów Wielkopolski w granicach Prus (Prusy Południowe)[3];
  • 1 stycznia 1818 – powiat międzyrzecki (Powiat Międzyrzecz) w granicach Prus (Rejencja poznańska w Prowincji Poznańskiej);
  • 10 stycznia 1920 – po uzgodnieniach traktatu wersalskiego, wschodnia część powiatu wraz ze Zbąszyniem została przyłączona do Polski;
  • 1 lipca 1922 – powiat międzyrzecki (Powiat Międzyrzecz) w granicach Prus (Rejencja pilska w prowincji Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska);
  • 1 października 1938 – powiat międzyrzecki (Powiat Międzyrzecz) w granicach Prus (Rejencja frankfurcka w Prowincji Brandenburgia);
  • 15 marca 1945 – powiat międzyrzecki (11 gmin, w tym 5 miast) ponownie w granicach Polski (okręg Pomorze Zachodnie), z Lucjanem Brudło jako starostą;
  • 7 lipca 1945 – powiat międzyrzecki w granicach województwa poznańskiego;
  • 30 października 1946 – zmniejszono liczbę gmin powiatu do 7, w tym 3 miast, starostą międzyrzeckim został Bolesław Arlyth-Karaśkiewicz;
  • 1950 – powiat międzyrzecki w granicach województwa zielonogórskiego;
  • 1 stycznia 1962 – powierzchnia powiatu międzyrzeckiego została powiększona o 1/3 (w sumie do 1157 km²) na skutek przyłączenia do niego części powiatu skwierzyńskiego (zlikwidowanego w dniu 31 grudnia 1961);
  • 31 lipca 1975 – likwidacja powiatów w Polsce (w tym powiatu międzyrzeckiego);
  • 10 sierpnia 1998 – formalne utworzenie powiatu międzyrzeckiego, jako jednostki administracyjnej kraju II stopnia;
  • 11 października 1998 – pierwsze wybory samorządowe do rady powiatu międzyrzeckiego – starostą międzyrzeckim został Kazimierz Puchan (SLD);
  • 1 stycznia 1999 – wejście w życie nowego, trójstopniowego podziału administracyjnego Polski;
  • 2 maja 2000 – pierwszy dzień faktycznego wydawania przez Wydział Komunikacji Starostwa Powiatowego w Międzyrzeczu nowych tablic rejestracyjnych (formalnie od 1 maja 2000) w kolorach biało-czarnych z symbolem literowym powiatu międzyrzeckiego – FMI;
  • 27 października 2002 – drugie wybory samorządowe do rady powiatu międzyrzeckiego – starostą międzyrzeckim ponownie został Kazimierz Puchan (SLD);
  • 12 listopada 2006 – trzecie wybory samorządowe do rady powiatu międzyrzeckiego – starostą międzyrzeckim został Grzegorz Gabryelski (PSL), który będzie tę funkcję sprawował przez trzy kadencje z rzędu;
  • 21 października 2018 – szóste wybory samorządowe do rady powiatu międzyrzeckiego – starostą międzyrzeckim została Agnieszka Olender (KWW 3xM)[4]

Zestawienie starostów po 1999

edytuj
Imię i nazwisko Lata pełnienia funkcji
Kazimierz Puchan 1999–2006
Grzegorz Gabryelski 2006–2018
Agnieszka Olender 2018–2024
Bogusław Zaborowski 2024–

Komunikacja

edytuj

Ważniejsze publiczne drogi kołowe:

Na terenie powiatu międzyrzeckiego istnieje ogółem 397,265 km dróg powiatowych, z czego: 22,295 km stanowią ulice w granicach administracyjnych wszystkich trzech miast (Międzyrzecz, Skwierzyny, Trzciela), a 374,970 km – drogi zamiejskie[5]. Do głównych dróg powiatowych należą:

Sąsiednie powiaty

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj