Portal:Biologia/Kynologia/Artykuł/Archiwum

Kynoterapia (z gr. kýon - pies, w dopełniaczu: kynós i therapeía - opieka; leczenie) - terapia wspomagająca z udziałem psa, jest jedną z dziedzin zooterapii. Obecnie w Polsce często używa się na jej określenie pseudo-anglicyzmu "dogoterapia" od angielskiego dog (pies). W polskim prawie nie ma terminu "kynoterapia" ani "dogoterapia", nie został też powołany zawód "kynoterapeuta" ani "dogoterapeuta".


Pies domowy (Canis familiaris L., syn. Canis lupus familiaris) to drapieżny ssak z rodziny psowatych udomowiony przez człowieka (udomowienie psa).

Od czasów prehistorycznych towarzyszy człowiekowi wiele ras różniących się rozmiarami ciała, umaszczeniem, sierścią, a przede wszystkim charakterem i usposobieniem.

Teorie dotyczące udomowienia psa mówią, że najprawdopodobniej wszystkie rasy psa domowego pochodzą od jednego dzikiego przodka. Istnieje trzydzieści pięć gatunków dzikich psowatych, niektóre z nich są samotnikami, jak lisy, inne żyją w społecznościach, jak szakale.


Polski Klub Psa Rasowego - jedno z kilku zarejestrowanych w Polsce stowarzyszeń kynologicznych (KRS 57279). Główne zadania Klubu to organizacja hodowli psów rasowych w Polsce, prowadzenie ksiąg rodowodowych i pełnej dokumentacji hodowlanej, organizacja wystaw, pokazów, szkoleń dla sędziów i hodowców oraz propagowanie wiedzy kynologicznej w społeczeństwie.

W Polskim Klubie Psa Rasowego wydawane są dwa rodzaje rodowodów. Zwykły rodowód jest potwierdzeniem pochodzenia, a zatem jeśli rodzice posiadają rodowody, to ich potomstwo również je otrzymuje. Hodowca musi tylko zgłosić miot i poddać szczenięta obowiązkowemu znakowaniu i przeglądowi miotu.


Związek Kynologiczny w Polsce jest organizacją zrzeszającą hodowców i miłośników psów powołaną 29 lipca 1938 roku. W 1935 roku z inicjatywy Maurycego Trybulskiego został powołany Międzyklubowy Komitet Kynologiczny, którego celem było stworzenie federacji kynologicznej o ogólnopolskim zasięgu, zrzeszającej członków wszystkich organizacji kynologicznych w Polsce. Był to warunek wstąpienia do FCI. W skład MKK wchodził Polski Związek Hodowców Psów Rasowych z Warszawy, Towarzystwo Miłośników Psów Służbowych z Warszawy, Sekcja Kynologiczna Stowarzyszenia "Łowiec Wielkopolski" z Poznania, Sekcja Kynologiczna Wielkopolskiego Związku Myśliwych z Poznania, Klub Kynologów z Torunia, Pointer Klub w Polsce z Warszawy, Seter Klub w Polsce z Warszawy, Klub Hodowców Wyżła Niemieckiego z Warszawy, Klub Pekińskiego Psa Pałacowego, Klub Buldoga Francuskiego oraz Klub Teriera.


Pies towarzyszący, pies opiekun (assistance dog, service dog) – pies specjalnie szkolony w celu pomocy osobom niepełnosprawnym:

  • pies przewodnik (guide dog, "seeing eye dog", chien guide d'aveugle): pies szkolony na przewodnika dla niewidomego lub niedowidzącego;
  • pies dla niesłyszącego (hearing dog, "hearing ear dog"): pies szkolony w kierunku rozpoznawania odgłosów domowych i wskazywania ich niesłyszącemu lub niedosłyszącemu.

Specjalnie szkolony jest:

  • pies opiekun, który reaguje w przypadku ataku choroby lub innych przypadkach medycznych – włączy alarm, sprowadzi do chorego inną osobę lub ostrzega o zbliżającym się ataku choroby (stwierdzono, że psy wyczuwają np. zbliżający się atak epilepsji).

Sędzia kynologiczny to członek organizacji kynologicznej, który po odbyciu stażu asystenckiego i zdaniu egzaminu przed Prezydium Kolegium Sędziów może oceniać psy podczas Wystaw Psów Rasowych lub Konkursów Pracy Psów Myśliwskich (w zależności od specjalizacji).

Sędziowie kynologiczni są rozróżniani pod względem: specjalności na sędziów wystawowych i sędziów oceny pracy, rangi uprawnień: krajowych i międzynarodowych oraz zakresu uprawnień: sędziów ras (mogących oceniać wyłącznie psy danej rasy), grup (mogą oceniać wszystkie rasy z jednej grupy FCI) oraz wszystkich ras (tzw. allrunder).

Sędzia krajowy po minimum 4 latach oraz odbyciu sędziowań na min. 20 wystawach może złożyć wniosek o przeprowadzenie egzaminu na sędziego międzynarodowego.


Psi zaprzęg - sposób poruszania pojazdu zaprzęgowego, najczęściej sań na śniegu, ale także (w warunkach bezśnieżnych), np. lekkiego wózka (powozu) przez zespół - od jednego do kilkunastu - psów. Liczba psów zależy od ich wielkości i siły, od ciężaru ciągnionego pojazdu, od długości trasy i od pofałdowania terenu.

W przeszłości użycie psich zaprzęgów było najlepiej sprawdzającym się sposobem przewozu ludzi i wyposażenia na trasach syberyjskich, alaskańskich, arktycznych i antarktycznych ze względu na znaczną odporność psów na surowe warunki klimatyczne oraz stosunkowo niezbyt wielkie ich wymagania, połączone ze zdyscyplinowaniem tych zwierząt. Np. na Czukotce psie zaprzęgi wykorzystywano np. do transportu pasażerów i przesyłek pocztowych; są doniesienia, iż tamtejsze zaprzęgi liczące 20 psów potrafiły podobno przebyć w ciągu 6 godzin odległość 120 km i ciągnąć ciężar około 600 kg.


Braque d'Auvergnerasa psów należąca do grupy wyżłów, zaklasyfikowana do sekcji wyżłów kontynentalnych w podsekcji psów w typie gończego.

Historia powstania tej rasy nie jest do końca poznana. Istnieje prawdopodobieństwo, że Braque d'Auvergne pochodzi z rejonu Masywu Centralnego od dawnych wyżłów francuskich, które rozmnażały się między sobą przez wieki. Jego nazwa pochodzi od regionu, w którym powstał – Owernii. W regionie tym przed 1814 rokiem hodowane były psy czarno-białe nakrapiane, oraz czarno-białe i brązowo-białe. Po raz pierwszy Braque d'Auvergne zostaje wspomniany pisemnie w 1881 roku, przez De Coninca.

Przed XX wiekiem psy tej rasy prezentowały typ cięższy psa myśliwskiego. Po rozprzestrzenieniu się ich, także na północy Francji, wzrosło zapotrzebowanie na psa lżejszego. Do hodowli braków prawdopodobnie wprowadzono krew pointerów angielskich. Od tamtej pory ludzie związani z Réunion des Amateurs du Braque d'Auvergne zaczęli rozróżniać dwa typy tych psów:

  • dawny typ Braque d'Auvergne
  • Braque d'Auvergne type parisienne

Polski owczarek nizinny jest rasą psów, której współtwórczynią była Danuta Hryniewicz.

Danuta Hryniewicz (ur. 29 grudnia 1914, zm. 16 września 2007) - doktor nauk weterynaryjnych, która jako hodowczyni polskich owczarków nizinnych (hodowla "Kordegarda") przyczyniła się do odtworzenia i rozwoju tej rasy. Była członkiem honorowym Związku Kynologicznego w Polsce.

Urodziła się w Harbinie (Mandżuria), jako wnuczka zesłańca. Do Polski powróciła w 1920 roku. Studiowała i ukończyła medycynę weterynaryjną we Lwowie w roku 1939. Po wojnie jako doktor weterynarii pracowała na Pomorzu, we Władysławowie. Zasłynęła jako właścicielka hodowli, która posiadała samca, "Smoka z Kordegardy". Pies ten stał się wzorem do opracowania pierwszego, oficjalnego wzorca rasy dla polskiego owczarka nizinnego. Hryniewicz stosowała jako metodę hodowlaną chów wsobny, przyczyniając się do tego, że większość współczesnych linii hodowlanych powstało w oparciu o "Smoka z Kordegardy".