Piotr Dudziński (lotnik)
Piotr Paweł Dudziński (ur. 4 czerwca 1899 we Lwowie, zm. 22 lutego 1974 w Londynie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, dowódca dywizjonu 304, kawaler Virtuti Militari. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej, Challenge 1930 i Challenge 1934.
| |
 pułkownik pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 czerwca 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 lutego 1974 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     
| |
.svg){kind=small}
Życiorys
edytujPo odzyskaniu niepodległości przez Polskę zgłosił się do służby w Wojsku Polskim. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po jej zakończeniu kontynuował służbę wojskową, ukończył szkołę podchorążych[1]. 1 czerwca 1921, w stopniu podporucznika, pełnił służbę w Parku Uzbrojenia 2 Armii, a jego oddziałem macierzystym był 6 pułk piechoty Legionów[2]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 35. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki, a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk lotniczy w Warszawie[3]. Później został przeniesiony do 2 pułku lotniczego w Krakowie[4][5]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 15 sierpnia 1924 i 14. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[6][7].
W Bydgoskiej Szkole Pilotów ukończył kurs i został przydzielony do 6. pułku lotniczego. W 1927 r. objął dowództwo nad 64. eskadrą lotniczą[8]. W 1929 r. rozpoczął prace nad zorganizowaniem 63. eskadry towarzyszącej, następnie objął jej dowództwo. Tę funkcję pełnił do 1931 r.[9] Zaangażował się w działalność sportową, został członkiem Aeroklubu Polski. Latem 1930 r., w załodze z mechanikiem Zygmuntem Wojciechowskim, wystartował na samolocie PWS-8 w zawodach Challenge 1930[10][11]. Zawody ukończył, ale został zdyskwalifikowany za przekroczenie czasu lotu[12][13][14]. W październiku 1931 r. wspierał pilotki biorące udział w pierwszym polskim kobiecym rajdzie lotniczym[15].
W maju 1932 r. powrócił na stanowisko dowódcy 63. eskadry, zdał je w listopadzie[16]. Po raz kolejny dowódcą 63. eskadry został w kwietniu 1933 r. i sprawował tę funkcję do czerwca[17]. W dniach 16–21 maja 1933 r. wziął udział w Zlocie Gwiaździstym do Wiednia i I Międzynarodowym Austriackim Locie Alpejskim. W ramach zlotu zajął drugie miejsce, w locie alpejskim był trzeci. W łącznej klasyfikacji zajął trzecie miejsce[18]. W 1933 r. został skierowany do Wojskowego Obozu Szybowcowego w Ustjanowej[19].
W czerwcu 1933 został przeniesiony do Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu[20]. W listopadzie 1934 został wyznaczony na stanowisko dyrektora nauk. W 1934 r. wziął udział w zawodach Challenge 1934[21]. W załodze z mechanikiem Eustachym Kołodziejem wystartował na samolocie PZL.26 ze znakami SP-PZL[22]. W klasyfikacji końcowej zajął 11. miejsce[23][24]. 27 czerwca 1935 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 1 stycznia 1935 i 4. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki[25][26]. W styczniu 1936 został komendantem szkoły w Grudziądzu. Na stopień podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 11. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa[26][27]. W tym czasie pełnił służbę w Biurze Wojskowym Ministerstwa Komunikacji na stanowisku szefa Wydziału Przysposobienia Wojskowego i Sportu Lotniczego[28].
Po zakończeniu wojny obronnej przekroczył granicę z Rumunią, a następnie przedostał się do Francji. Został przydzielony do III Grupy lotnictwa jako oficer łącznikowy. Po klęsce Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii[29].
Zgłosił się do służby w Polskich Siłach Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-0476[30]. Został skierowany na szkolenie na sprzęcie brytyjskim do 10. Operational Training Unit. Po jego ukończeniu otrzymał przydział służbowy do dywizjonu 304. 22 czerwca 1940 r. przejął od ppłk. Jana Białego obowiązki dowódcy dywizjonu. W nocy z 24 na 25 kwietnia 1941 r. poprowadził samoloty dywizjonu do pierwszego zadania bojowego jakim było bombardowanie zbiorników paliwa w Rotterdamie[31]. W nocy z 6 na 7 maja jego załoga była jedną z dwóch w dywizjonie, która odnalazła i zbombardowała cel, jakim był Hawr[32]. Nocą z 14 na 15 lipca dowodził załogą nowicjuszy, która przeprowadziła nalot na Rotterdam[33].
Obowiązki dowódcy dywizjonu zdał 13 listopada 1941 r. i przeszedł na stanowisko polskiego dowódcy Stacji 16. Elementary Flying Training School w Newton. Na tym samym stanowisku służył w 18. OTU, 19 kwietnia 1943 r. został przydzielony do Dowództwa Wyszkolenia Lotniczego jako oficer łącznikowy. Po katastrofie gibraltarskiej został przewodniczącym Komisji Inspektoratu Lotnictwa, która przygotowała raport o prawdopodobnych przyczynach katastrofy[34]. 1 marca 1945 r. został mianowany oficerem łącznikowym w RAF Bomber Command. W brytyjskim lotnictwie stacjonującym na terenie okupowanych Niemiec pełnił funkcję Senior Polish Liaison Officer[35].
Po demobilizacji nie zdecydował się na powrót do Polski rządzonej przez komunistów i pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł 22 lutego 1974 r. w Londynie. Jego ciało spopielono w krematorium Mortlake w Richmond. Został pochowany na cmentarzu East Sheen Cemetery[36].
Ordery i odznaczenia
edytujZa swa służbę otrzymał odznaczenia[37]:
- Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 9266,
- Krzyż Walecznych – trzykrotnie,
- Medal Lotniczy – czterokrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi[27],
- Medal Niepodległości – 9 stycznia 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[38][39],
- Srebrny Krzyż Zasługi[27],
- Polowy Znak Pilota.
Przypisy
edytuj- ↑ Zieliński, Krzystek 2002 ↓, s. 56.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 42.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 248.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 930, 945.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 851.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 744.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 864.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 357.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 366–367.
- ↑ Krzyżan 1988 ↓, s. 33.
- ↑ Skrzydlata Polska i 1'1930 ↓, s. 4.
- ↑ Krzyżan 1988 ↓, s. 47.
- ↑ Skrzydlata Polska i 2'1930 ↓, s. 2.
- ↑ Skrzydlata Polska i 8'1934 ↓, s. 242.
- ↑ Skrzydlata Polska i 10'1931 ↓, s. 250.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 367.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 368.
- ↑ Skrzydlata Polska i 6'1933 ↓, s. 195–198.
- ↑ Skrzydlata Polska i 12'1933 ↓, s. 417.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 136.
- ↑ Skrzydlata Polska i 6'1934 ↓, s. 175.
- ↑ Krzyżan 1988 ↓, s. 101.
- ↑ Krzyżan 1988 ↓, s. 140.
- ↑ Skrzydlata Polska i 9'1934 ↓, s. 300.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935, s. 71.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 530.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 206.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 446.
- ↑ Zieliński, Krzystek 2002 ↓, s. 57.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 164.
- ↑ Jaśkiewicz 2018 ↓, s. 24.
- ↑ Jaśkiewicz 2018 ↓, s. 26.
- ↑ Jaśkiewicz 2018 ↓, s. 31.
- ↑ Polityka i 5'2009 ↓.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 165.
- ↑ Piotr Paweł Dudziński. Niebieska eskadra - groby, cmentarze, pomniki, miejsca pamięci polskich lotników. [dostęp 2024-01-11]. (pol.).
- ↑ Dudziński Piotr Paweł. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940–1947. [dostęp 2024-01-11]. (pol.).
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 12, poz. 16.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932, s. 203.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Austrjacki Lot Alpejski. „Skrzydlata Polska”. 6/1933, czerwiec 1933. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Challenge 1934. „Skrzydlata Polska”. 6/1934, czerwiec 1934. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Czołowi turyści w r. 1930. „Skrzydlata Polska”. 2-3/1931, luty-marzec 1931. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Andrzej Garlicki. Mitomani i maniacy. „Polityka”. 5(2690)/2009, s. 64-67, 2009-01-31. Warszawa. ISSN 0032-3500. OCLC 839184963.
- Łukasz Jaśkiewicz: 304 Dywizjon Bombowy „Ziemi Śląskiej” im. ks. Józefa Poniatowskiego. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2018. ISBN 978-83-7889-829-0. OCLC 1100412224.
- Kronika polska. „Skrzydlata Polska”. 7/1935, lipiec 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Marian Krzyżan: Międzynarodowe turnieje lotnicze 1929-1934. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. Nr 37. ISBN 83-206-0637-3. OCLC 21084651.
- Leopold Kwaśniak. Wyniki szczegółowe Challenge'u 1934. „Skrzydlata Polska”. 9/1934, wrzesień 1934. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Na widnokręgu. „Skrzydlata Polska”. 2/1930, sierpień 1930. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
- Pierwszy Raid Polek. „Skrzydlata Polska”. 11/1931, listopad 1931. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Skład ekipy polskiej. „Skrzydlata Polska”. 1/1930, lipiec 1930. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Szybowce na baczność. Wrażenia z Ustjanowej. „Skrzydlata Polska”. 12/1933, grudzień 1933. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Józef Zieliński, Tadeusz Krzystek: Dowódcy dywizjonów Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie = Commanders of the Polish Air Force squadrons in the West. Poznań: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09553-1. OCLC 52033660.