Partia Pracy (Litwa)
Partia Pracy (lit. Darbo partija, DP) – litewska partia polityczna, działająca od 2003, będąca ugrupowaniem centrowym i socjalliberalnym[1].
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
DP |
| Data założenia |
2003 |
| Ideologia polityczna | |
Historia
edytujUgrupowanie zostało założone w 2003 z inicjatywy Viktora Uspaskicha, urodzonego w Rosji milionera i niezależnego posła na Sejm.
Po raz pierwszy swoje listy Partia Pracy wystawiła w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004. DP zajęła w nich pierwsze miejsce z wynikiem 30,2% głosów, co przyniosło jej pięć mandatów eurodeputowanych, którzy wstąpili do frakcji Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy. DP dołączyła do Partii Europejskich Liberałów, Demokratów i Reformatorów[2].
Partia wygrała także wybory parlamentarne w październiku tego samego roku, zdobywając 28,44% głosów i 39 ze 141 miejsc w Sejmie[3].
DP przystąpiła do nowej koalicji rządowej, obejmując pięć tek ministerialnych. Viktor Uspaskich został w gabinecie Algirdasa Brazauskasa ministrem gospodarki. W połowie 2005 podał się do dymisji, składając też mandat poselski. Doszło do tego po pojawieniu się podejrzenia wykorzystywania swojej pozycji do promowania powiązanej z jego rodziną prywatnej firmy. Wkrótce kolejne zarzuty związane z nadużyciami finansowymi zaczęto wysuwać pod adresem innych przywódców Partii Pracy, co doprowadziło do jej wyjścia z koalicji w czerwcu 2006, a także do dymisji premiera[4]. Ugrupowanie opuściło kilkunastu posłów (m.in. Viktoras Muntianas), z których większość współtworzyła nowe stronnictwo pod nazwą Partia Demokracji Obywatelskiej. Viktor Uspaskich zrezygnował z kierowania partią (zastąpił go deputowany Kęstutis Daukšys), jednak po niespełna roku powrócił na stanowisko przewodniczącego.
W 2007 DP odnotowała przeciętne wyniki w wyborach samorządowych, uzyskując w skali kraju 111 mandatów[5]. W 2008 na potrzeby wyborów parlamentarnych część działaczy powołała nowe ugrupowanie Partię Laburzystów (Leiboristų partija), z którą Partia Pracy stworzyła formalnie koalicję wyborczą.
W wyborach tych lista uzyskała 8,99% głosów i zdobyła 10 mandatów (8 z listy wyborczej i 2 w okręgach większościowych)[6]. W 2011 wprowadziła do samorządów 165 radnych[7]. W tym samym roku dołączyło do niej ugrupowanie Nowy Związek (Socjalliberałowie) Artūrasa Paulauskasa[8]
W 2012 ugrupowanie wygrało w okręgu większościowym (19,82% głosów i 17 mandatów)[9], 12 jego przedstawicieli uzyskało mandaty w okręgach większościowych. Partia zawiązała następnie koalicję z LSDP, AWPL oraz partią Porządek i Sprawiedliwość, współtworząc rząd Algirdasa Butkevičiusa, który rozpoczął urzędowanie 13 grudnia 2012[10]. W 2013 DP zasilili działacze Partii Chrześcijańskiej Gediminasa Vagnoriusa, a formalną przewodniczącą ugrupowania została Loreta Graužinienė.
W 2015 laburzyści utracili część samorządowej reprezentacji – otrzymali 145 mandatów radnych[11]. Skutkowało to rezygnacją przewodniczącej Partii Pracy z tego stanowiska – zastąpił ją Valentinas Mazuronis[12], który ustąpił w 2016, gdy partia nie przekroczyła progu wyborczego do Sejmu[13].
W wyborach w 2016 ugrupowanie dostało 4,68% głosów[14], wprowadziło 2 swoich przedstawicieli w okręgach jednomandatowych. W grudniu tegoż roku nową przewodniczącą Partii Pracy została Živilė Pinskuvienė[15]. W 2017 po jej odejściu z partii tymczasowym przewodniczącym został Šarūnas Birutis[16]. W kwietniu 2018 na stanowisko przewodniczącego powrócił Viktor Uspaskich[17].
W 2019 Partia Pracy z własnych list wprowadziła 60 radnych do litewskich samorządów[18]. W wyborach w 2020 DP przekroczyła próg wyborczy – otrzymała 9,43% głosów. Wprowadziło 10 przedstawicieli do Sejmu (9 z listy krajowej i 1 w okręgu jednomandatowym)[19]. We wrześniu 2022 funkcję przewodniczącego DP objął Andrius Mazuronis[20]. W wyborach lokalnych w 2023 mandaty radnych uzyskało 46 kandydatów partii[21]. Po porażce w wyborach europejskich w 2024 z funkcji przewodniczącego ustąpił Andrius Mazuronis[22]. Tymczasowe kierownictwo przejął Valentinas Bukauskas, który wkrótce zrezygnował. W lipcu 2024 przewodniczącym (formalnie tymczasowym) został ponownie Viktor Uspaskich[23]. W wyborach do Sejmu w tym samym roku koalicja skupiona wokół Partii Pracy otrzymała 2,2% głosów i nie wprowadziła do litewskiego parlamentu żadnych swoich przedstawicieli[24].
Poparcie w wyborach
edytuj| Wybory | Poparcie (lista krajowa) | Zmiana punktów procentowych | Lista krajowa | Zmiana | Okręgi jednomandatowe | Zmiana | Suma |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2004 | 28,4% | – | 22 | – | 17 | – | 39 |
| 2008 | 9,0% | –19,4 | 8 | –14 | 2 | –15 | 10 |
| 2012 | 19,8% | +10,8 | 17 | +9 | 12 | +10 | 29 |
| 2016 | 4,7% | –15,1 | 0 | –17 | 2 | –10 | 2 |
| 2020 | 9,4% | +4,7 | 9 | +9 | 1 | –1 | 10 |
| 2024 | 2,2% | –7,2 | 0 | –9 | 0 | –1 | 0 |
| Wybory | Poparcie | Zmiana punktów procentowych | Mandaty | Zmiana | L. miejsc dla Litwy |
|---|---|---|---|---|---|
| 2004 | 30,2% | – | 5 | – | 13 |
| 2009 | 8,8% | –21,4 | 1 | –4 | 12 |
| 2014 | 12,8% | +4,0 | 1 | – | 11 |
| 2019[25] | 9,0% | –3,8 | 1 | – | 11 |
| 2024[26] | 1,7% | –7,3 | 0 | –1 | 11 |
Przypisy
edytuj- ↑ Parties and Elections in Europe: Lithuania. parties-and-elections.eu. [dostęp 2019-07-07]. (ang.).
- ↑ Liberals gain seats in Lithuania. aldeparty.eu, 13 października 2020. [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
- ↑ Sejm litewski – Wybory 2004. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Litewski parlament odrzucił kandydata na premiera. wyborcza.pl, 21 czerwca 2006. [dostęp 2018-03-26].
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2007. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2008. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2011. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Naujosios sąjungos suvažiavime nutarta jungtis su Darbo partija. delfi.lt, 18 czerwca 2011. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2012. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Sejm zatwierdził program rządowy. delfi.lt, 13 grudnia 2012. [dostęp 2018-03-26].
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2015. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Darbo partijos pirmininku tapo V. Mazuronis. lrt.lt, 30 maja 2015. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Atsistatydina Darbo partijos pirmininkas V. Mazuronis. delfi.lt, 10 października 2016. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2016. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Darbo partijos pirmininke tapo Ž. Pinskuvienė. delfi.lt, 11 grudnia 2016. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Ingrida Steniulienė: Darbo partijos pirmininko rinkimai perkeliami į balandį. diena.lt, 9 lutego 2018. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Tomasz Otocki: Wiktor Uspaskich powraca na stanowisko szefa Partii Pracy. przegladbaltycki.pl, 17 kwietnia 2018. [dostęp 2018-04-18].
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2019. [dostęp 2019-03-04]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2020. [dostęp 2020-10-26]. (lit.).
- ↑ Darbo partijos pirmininku išrinktas Andrius Mazuronis. darbopartija.lt, 4 września 2022. [dostęp 2022-09-08]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2023. [dostęp 2023-03-19]. (lit.).
- ↑ Prie Regionų partijos frakcijos prisijungė A. Mazuronis bei V. Bukauskas. vz.lt, 11 lipca 2024. [dostęp 2024-07-16]. (lit.).
- ↑ Laikinuoju Darbo partijos vadovu išrinktas V. Uspaskich: „Partija gyva, energinga ir turi gerą ateitį”. darbopartija.lt, 2 lipca 2024. [dostęp 2024-07-16]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2024. [dostęp 2024-10-14]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2019. [dostęp 2019-05-27]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2024. [dostęp 2024-06-10]. (lit.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona partii. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).