Parafia św. Jana Chrzciciela w Wysokiem Mazowieckiem

Parafia pw.
św. Jana Chrzciciela
w Wysokiem Mazowieckiem
	; Wnętrze kościoła św. Jana Chrzciciela
Państwo	Polska
Siedziba	Wysokie Mazowieckie
Adres	ul. Kościelna 2
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	łomżyńska
Dekanat	Wysokie Mazowieckie
Kościół	św. Jana Chrzciciela
Filie	Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Proboszcz	ks. Ryszard Niwiński
Wezwanie	,św. Jana Chrzciciela
Wspomnienie liturgiczne	św. Jana Chrzciciela, św. Rocha, Narodzenia NMP.
	Położenie na mapie Wysokiego Mazowieckiego Parafia pw.; św. Jana Chrzciciela ; w Wysokiem Mazowieckiem
	Położenie na mapie Polski Parafia pw.; św. Jana Chrzciciela ; w Wysokiem Mazowieckiem
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Parafia pw.; św. Jana Chrzciciela ; w Wysokiem Mazowieckiem
	Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego Parafia pw.; św. Jana Chrzciciela ; w Wysokiem Mazowieckiem
	52°55′14″N 22°30′29″E/52,920556 22,508056
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Wysokiem Mazowieckiem – parafia należąca do dekanatu Wysokie Mazowieckie, diecezji łomżyńskiej, metropolii białostockiej^[1]. Jedna z dwóch parafii rzymskokatolickich na terenie miasta. Licząca ok. 8 tys. wiernych parafia św. Jana Chrzciciela jest siedzibą dekanatu wysokomazowieckiego, zaś jej proboszcz pełni funkcję dziekana.

Historia

Powstała w 1496 r. dzięki fundacji ówczesnego wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka oraz starosty drohickiego Jakuba Dowoyny.

Miejsca święte

Kościół parafialny

Osobny artykuł: Kościół św. Jana Chrzciciela w Wysokiem Mazowieckiem.

Obecny kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela (murowany) zbudowany został w stylu eklektycznym w latach 1875-1881 dzięki staraniom ks. prob. Jana Dąbrowskiego. Konsekracji świątyni dokonał 1 czerwca 1925 r. biskup Romuald Jałbrzykowski. W latach 1994–1998 staraniem ks. prob. Edwarda Zambrzyckiego kościół został odnowiony. Gruntowny remont - odrestaurowanie przeprowadził ks. prał. Ryszard Niwiński.

Kościoły filialne i kaplice

Osobny artykuł: Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Wysokiem Mazowieckiem.

Dawna cerkiew unicka (z 1798 r.), następnie prawosławna, obecnie kościół katolicki pw. Narodzenia NMP

Dziekan ks. kan. Józef Rogiński (5) – Zamek Królewski w Warszawie, 23.05.1928 r.

W 1798 r. na miejscu drewnianej cerkwi prawosławnej, uposażonej w 1553 r. przez króla Zygmunta Augusta, zbudowano niewielką murowaną świątynię na planie ośmioboku. Modlili się w niej miejscowi unici. Po skasowaniu unii brzeskiej przez cara w 1875 r., unitów wraz z ich świątynią przepisano na prawosławie. Pod koniec XIX w. dokonano remontu cerkwi i dobudowano do niej prostokątną nawę z wieżą.

Podczas 1. wojny światowej Niemcy urządzili w świątyni magazyn zboża. Po wojnie budynek służył jako skład sprzętu strażackiego. W 1929 r. wyremontowano go i przekazano parafii rzymskokatolickiej pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Nazwany przez mieszkańców małym kościółkiem, służył odtąd jako kościół filialny pod wezwaniem Narodzenia NMP. Obecnie ta późnobarokowa świątynia jest najstarszym budynkiem murowanym w mieście.

Dawniej posiadane lub użytkowane przez parafię świątynie

W dotychczasowej historii wysokomazowieckiej parafii św. Jana Chrzciciela istniało kilka kościołów drewnianych. Pierwszy drewniany kościół spłonął w 1657 r. (podczas potopu szwedzkiego), podobnie drugi w 1772 r^[2]. Ostatni z nich, zbudowany w II poł. XVIII w., służył miejscowym wiernym do czasu wybudowania kościoła murowanego. Świątynia została wspomniana m.in. w Encyklopedii Orgelbranda:

Kościół parafialny tutejszy erygowany w r. 1496 i uposażony przez Zygmunta Augusta w r. 1546, po spaleniu się teraźniejszy wystawił w r. 1773 drewniany, Jan Potocki, starosta tłomacki.

Encyklopedia Orgelbranda^[3].

Cmentarze

W pobliżu kościoła zlokalizowany jest parafialny cmentarz grzebalny, o powierzchni 3 ha. Obecnie istnieje możliwość skorzystania z wyszukiwarki osób zmarłych, pochowanych na tym cmentarzu^[4].

Inne budowle parafialne

Plebania

Znajdująca się przy kościele murowana plebania, wybudowana została w 1984 r. dzięki staraniom ks. prob. Władysława Kozikowskiego.

Obszar parafii

W 1995 r. wydzielono część terytorium parafii, tworząc nową parafię - pod wezwaniem św. św. Apostołów Piotra i Pawła.

W granicach parafii znajdują się miejscowości^[1]:

oraz ulice Wysokiego Mazowieckiego:

Akacjowa,
Armii Krajowej,
Bema,
Białostocka,
Chopina,
Cicha,
Dąbrowskiej,
Długa,
Dolna,
Jagiellońska,
Kard. Stefana Wyszyńskiego,
Konopnickiej,
Kościelna,
Kościuszki,
Kwiatowa,
Ludowa,
1 Maja,
Mystkowska,
Niemcewicza,
Nowa,
Obrońców Miasta,
Ogrodowa,
Plac Odrodzenia,
Podlaska,
Przechodnia,
Rynek Piłsudskiego,
Skłodowskiej,
Słowackiego,
Sobieskiego,
Tuwima,
1000-lecia,
Warszawska,
Zambrowska,
Żwirki i Wigury,
Żeromskiego.

Proboszczowie

Proboszczowie posługujący w parafii (od roku 1506):

ks. Maciej (1506)
ks. Marcin (1516)
ks. Stanisław Gutowski (przed 1542-1545)
ks. Marcin de Golinino albo Goliński (1545-1572, 1552)
ks. Tomasz Łąkocki (1572-po 1602)
ks. Baltazar Gołębiewski (przed 1604-1620)
ks. Piotr Grochowski (tymczasowo 1620)
ks. Wawrzyniec Szulborski (1620-1625)
ks. Adrian Korzeniowski (tymczasowo 1625)
ks. Andrzej Olbięcki (1625-1632)
ks. Jakub Jasiński (1633-1657)
ks. Szymon Piotr Wnorowski (1658-po 1663)^[5]
ks. Jan Samuel Uścieński (od 1665 a może i wcześniej do 1681)
ks. Stanisław Jastrzębski (1681-1685)
ks. Sylwester Jan Cierlicki (1685-1701)
ks. Stefan Obidziński (1701-1721)
ks. Fabian Pruszyński (1721-1747)
ks. Wojciech Opacki (1747-1757)
ks. Anzelm Mościcki (1757-1783)
ks. Symeon Czarnowski (1783-1794)
ks. Kazimierz Michał Dzierzek (1794-1802)
ks. Antoni Markowski (Markiewicz) (1802-1823)
ks. Józef Gąsowski (1823-1846)
ks. Jan Dąbrowski (19.12.1846-1888), zm. 31.01.1888
ks. Barnaba Mystkowski (1888-1891), zm. 25.05.1891
ks. Marcin Dyczpinigaitis (Dyczpinicajtis) (1891-1907), zm. 21.12.1907
ks. Andrzej Pęski (1908-1910)
ks. Witold Wojno (1910-1917), zm. 1917
ks. Bolesław Gumowski (1917-1919)
ks. Michał Myszczyński (1919-1921)
ks. Aleksander Misiewicz (1921-1924)
ks. Saturnin Rostkowski (1924-1926)
ks. Józef Rogiński (6.04.1926-1935)^[6] zm. 27.02.1940 Obóz koncentracyjny w Działdowie
ks. Kazimierz Grunwald (1935-1953), zm. 3.07.1981
ks. Józef Roszkowski (1953-1969), zm. 15.06.1969
ks. Telesfor Podbielski (1969-1976), zm. 17.02.1976
ks. Władysław Kozikowski (1976-1993)
ks. Edward Zambrzycki (1993-2009)
ks. prał. Ryszard Niwiński (od 2009-)^[7].

Działalność parafialna

Księgi metrykalne i inne akta

Według spisu z 25 maja 1924 r. w kościele znajdowało się 97 ksiąg metrykalnych a także kopie dokumentów kościoła w Wysokiem Mazowieckiem:

1496 r. przez Króla Aleksandra wydany przywilej na fundusz kościoła w Wysokiem
1552 r. przez Króla Zygmunta potwierdzający też fundacje, wydany przywilej
1566 r. przez Zygmunta Augusta Króla Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego Pana Dziedzicznego wydany, podobnież powyższą fundacje potwierdzający przywilej
1577 r. w Czarnowczycach przez J.J. O.O. Książąt Radziwiłłów Miasta Wysokiego Mazowieckiego powyższem przywilejami uposażone przeistoczone zostało^[8].

Organiści

Idzi Zienkiewicz (1832)
Michał Moczydłowski (1874)
Stanisław Zienkiewicz (3.05.1919), zm. 1958
Witold Zienkiewicz zm. 1976
Józef Sakowicz (do 31.07.2016)
Mateusz Czechowski (do 31.07.2018)
Łukasz Sienkiewicz (do 31.07.2021)

Galeria fotograficzna

Widok kościoła od strony wschodniej
Jeden z witraży kościoła
Pomnik Jana Pawła II na placu przed kościołem
Zabytkowe ogrodzenie i brama kościelna
Wnętrze kościoła widok ku prezbiterium - 2011 r.

Przypisy

↑ ^a ^b Wysokie Mazowieckie - Parafia pw. św. Jana Chrzciciela [online], diecezja.lomza.pl [dostęp 2021-05-22] (pol.).
↑ Witold Jemielity, Dekanat Wysokie Mazowieckie. Łomża 1989 r. s. 26,32.
↑ S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna tom dwudziesty ósmy (Wybrzeże -Żyżmory.) Nakład, druk i własność S. Orgelbranda, Księgarza i Typografa. Warszawa 1868 r. s. 85. – dostępna na stronie: Chełmskiej Biblioteki Cyfrowej. (2014-03-27)
↑ Wyszukiwarka osób zmarłych
↑ Małgorzata Krystyna Frąckiewicz, Słownik nazwisk mieszkańców parafii Wysokie Mazowieckie (XVIII-XIX wieku), Łomża - Wysokie Mazowieckie 2020 r. s. XXVII - Emil Kalinowski, Rys historyczny parafii Wysokie Mazowieckie do początku XIX wieku.
↑ ks. kan. Józef Rogiński, ogłoszenie-plakat “Co katolik o swojej parafii wiedzieć powinien?” Wysokie Mazowieckie, 1 listopada, Roku Jubileuszowego 1933.
↑ Rocznik Jubileuszowy Diecezji Łomżyńskiej, Łomża 2000 r. s. 521-523.
↑ Archiwum Diecezjalne w Łomży, Akta okresu międzywojennego 91. Wysokie Mazowieckie lub Archiwum Państwowe w Białymstoku 4/3/0/1.2/106 Funduszu kościoła w Wysokiem Mazowieckiem

Linki zewnętrzne

[autonazwa1-1] Wysokie Mazowieckie - Parafia pw. św. Jana Chrzciciela [online], diecezja.lomza.pl [dostęp 2021-05-22] (pol.).

[2] Witold Jemielity, Dekanat Wysokie Mazowieckie. Łomża 1989 r. s. 26,32.

[3] S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna tom dwudziesty ósmy (Wybrzeże -Żyżmory.) Nakład, druk i własność S. Orgelbranda, Księgarza i Typografa. Warszawa 1868 r. s. 85. – dostępna na stronie: Chełmskiej Biblioteki Cyfrowej. (2014-03-27)

[4] Wyszukiwarka osób zmarłych

[5] Małgorzata Krystyna Frąckiewicz, Słownik nazwisk mieszkańców parafii Wysokie Mazowieckie (XVIII-XIX wieku), Łomża - Wysokie Mazowieckie 2020 r. s. XXVII - Emil Kalinowski, Rys historyczny parafii Wysokie Mazowieckie do początku XIX wieku.

[6] s. kan. Józef Rogiński, ogłoszenie-plakat “Co katolik o swojej parafii wiedzieć powinien?” Wysokie Mazowieckie, 1 listopada, Roku Jubileuszowego 1933.

[7] Rocznik Jubileuszowy Diecezji Łomżyńskiej, Łomża 2000 r. s. 521-523.

[8] Archiwum Diecezjalne w Łomży, Akta okresu międzywojennego 91. Wysokie Mazowieckie lub Archiwum Państwowe w Białymstoku 4/3/0/1.2/106 Funduszu kościoła w Wysokiem Mazowieckiem

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]