Gołasze-Puszcza
Gołasze-Puszcza – wieś sołecka w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Wysokie Mazowieckie[5][6].
| wieś | |
 Droga lokalna w miejscowości | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-200[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0410301[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Wysokie Mazowieckie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
 52°57′25″N 22°29′15″E/52,956944 22,487500[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Bartłomieja Apostoła w Kuleszach Kościelnych[7] do parafii św. Jana Chrzciciela w Wysokiem Mazowieckiem[8].
Historia
edytujWzmiankowane w dokumentach z roku 1471 i 1493[9].
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich wymienia Gołasze jako starodawne gniazdo szlacheckie w powiecie mazowieckim, gmina Wysokie Mazowieckie, parafia Kulesze[9].
Urodzeni w Gołaszach:
- Antoni Gołaszewski, biskup przemyski od 1786.
- Jan Gołaszewski, biskup wigierski od 1805.
W roku 1827 Gołasze-Puszcza liczyły 51 domów i 272 mieszkańców[9].
W roku 1921 we wsi naliczono 55 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 298 mieszkańców (138 mężczyzn i 160 kobiet). Wszyscy zgłosili narodowość polską i wyznanie rzymskokatolickie[10].
We wrześniu 1939 żołnierze Wehrmachtu zamordowali dwóch mieszkańców wsi i spalili jedno gospodarstwo[11].
Komunikacja
edytujPrzez wieś przebiegają dwie drogi powiatowe: 2051B i 2052B, wyprowadzające ruch do drogi wojewódzkiej nr 671 oraz dróg krajowych 8 i 66[12].
Najbliższe miasto to Wysokie Mazowieckie (4 km).
Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Szepietowie (ok. 12 km), skąd odjeżdżają pociągi w kierunkach Warszawy i Białegostoku.
Oświata
edytujW miejscowości znajduje się Szkoła Podstawowa[13].
Otwarcie Szkoły w Gołaszach-Puszczy: "Piękny , słoneczny poranek 11 listopada 1934 roku zgromadził prawie całą wieś około nowo pobudowanego budynku szkolnego, który na tle lasu i opodal rozrzuconych chat wiejskich wygląda wspaniale i okazale. Wejście od bramy do szkoły przybrano wieńcami z zieleni i chorągiewkami o barwach narodowych, wszak to dziś uroczystość poświęcenia szkoły. Z lewej strony ustawiła się orkiestra, a obok niej oddział miejscowej Straży Pożarnej, z prawej zaś dziatwa szkolna i rodzice. Za chwilę słychać warkot motoru nadjeżdżającego auta. Wysiadają: delegat pana wojewody, p. radca Łaszkiewicz i p. starosta dr. Raczyński. Orkiestra gra „Pierwszą Brygadę”. Przybyłych przedstawicieli władz wita kier. szkoły p. Wnorowski, poczem wszyscy udają się do budynku szkolnego. Aktu poświęcenia dokonał ks. prałat Złotkowski z Kulesz Kościelnych. Zabiera głos p. starosta i, nawiązując do uroczystej chwili, przemawia do rozumu i serc licznie zebranych. Ks. prałat Złotkowski sławi wysiłki ludności i komitetu budowy, oddając zasłużone pochwały działaczce sportowej p. Janinie Bańkowskiej i kierownikowi szkoły p. Wnorowskiemu, którzy nie szczędzili trudu i pracy przy budowie szkoły. Inżynier Ejsenberg udziela wyjaśnień, dotyczących technicznej strony robót i kosztów budowy szkoły, poczem p. Wnorowski dziękuje wszystkim obecnym za wzięcie udziału w uroczystościach. Następnie dziatwa szkolna odśpiewała hymn narodowy, pierwszą brygadę i kilka pieśni legionowych, jeden z uczniów wygłosił bardzo ładne przemówienie z racji obchodów „Święta Narodowego” a dziewczynki wyrecytowały kilka wierszy na cześć Marszałka Piłsudskiego. Miejscowe Koło Młodzieży Wiejskiej odśpiewało również kilka pieśni ludowych i legionowych"[14].
Obiekty zabytkowe
edytuj- kapliczka przydrożna, 1895 r.
- dom drewniany nr 32, ok. 1920 r.
- mogiła zbiorowa ludności cywilnej z czasów II wojny światowej[15] (pochowanych jest w niej 15 osób)[16].
Współcześnie
edytujMieszkańcy zajmują się hodowlą wysokomlecznych krów, gęsi i kur. We wsi znajduje się zlewnia mleka, obsługiwana przez pobliską spółdzielnię mleczarską Mlekovita.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34601
- ↑ Wieś Gołasze-Puszcza w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 319 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b c Gołasze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 663.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., Województwo białostockie, Powiat Wysokie Mazowieckie, Gmina Wysokie Mazowieckie
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 206.
- ↑ Starostwo Powiatowe Wysokie Mazowieckie
- ↑ Szkoła Podstawowa Gołasze-Puszcza
- ↑ Przegląd Łomżyński : ilustrowany tygodnik powiat.: łomżyńskiego, ostrołęckiego, ostrowskiego, szczuczyńskiego i wysoko-mazowieckiego. Łomża, R.6, 1934 nr 48 (2 XII) s. 13.. Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2015-04-26].
- ↑ Załącznik do Uchwały Nr 133/XXIII/09 Rady Gminy Wysokie Mazowieckie z dnia 23 czerwca 2009 roku
- ↑ Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. (2012-08-11)