Osiedle Niepodległości (Kraków)
Osiedle Niepodległości – osiedle w Krakowie wchodzące w skład Dzielnicy XVI Bieńczyce, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy.
 Osiedle Niepodległości (2006) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data budowy |
1972–1979 |
| Architekt |
Jadwiga Guzicka z zespołem |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°04′51,7″N 20°01′19,2″E/50,081028 20,022000
| |
Historia
edytujOsiedle Niepodległości stanowi część Bieńczyc Nowych - założenia architektoniczno-urbanistycznego, w zamierzeniu stanowiącego rozbudowę dzielnicy Nowa Huta w kierunku północno-zachodnim. W 1959 roku w wyniku konkursu na projekt założenia wybrano koncepcję autorstwa warszawskiej architekt Jadwigi Guzickiej z zespołem w którym za projekt urbanistyczny odpowiadali Anna Basista i Jan Lewandowski a za architekturę budynków Kazimierz Chodorowski, Stefan Golonka oraz konstruktor dr inż. Tadeusz Kantarek[1][2][3]. Całe założenie było projektowane dla ok. 30 tys. mieszkańców - ok. 5,5 tys. na jednym osiedlu[1]. Cechuje je luźna zabudowa budynkami wolnostojącymi z przeważającą zabudową 5- i 11-kondygnacyjną. Główną osią zespołu urbanistycznego jest park Planty Bieńczyckie, wzorowane na Plantach Krakowskich, który spaja osiedla wchodzące w skład zespołu w jedną urbanistyczną całość. Wzdłuż parkowej osi zaplanowano obiekty użyteczności publicznej - szkoły, przedszkola, domy handlowe, domy kultury, biblioteki[1][3]. Oprócz Osiedla Niepodległości w skład Bieńczyc Nowych wchodzą jeszcze osiedla Strusia, Kalinowe, Na Lotnisku, Wysokie, Kazimierzowskie, Jagiellońskie, Przy Arce, Albertyńskie oraz Złotej Jesieni[1][3]. Realizacja zespołu urbanistycznego odbyła się w latach 1962-1979[3].
Chociaż jest częścią Bieńczyc Nowych, założenia, które miało czas swojej realizacji w większości w latach 60. XX wieku, to Osiedle Niepodległości, razem z podobnym osiedlem Przy Arce powstawały w latach 70. XX wieku. Z tym faktem są one najmłodszymi osiedlami wchodzącymi w skład zespołu urbanistycznego. Wcześniej, od lat 60. w ich miejscu miały swoją siedzibę bazy firm budowlanych. Osiedle powstawało od roku 1972. Pierwsi mieszkańcy wprowadzili się w roku 1974 do trzech bloków – bloku nr 7, nr 8 i nr 9 (jest to ciąg trzech połączonych ze sobą, czteropiętrowych bloków, nie posiadających windy). Tzw. „puchatki” (czteropiętrowe bloki mieszkalne w kształcie bryły prostopadłościanu z wejściami do klatek z dwóch przeciwnych stron) zostały zbudowane w drugiej połowie lat 70. XX wieku.
Rozwój i wygląd osiedla
edytujNa terenie osiedla znajduje się 18 bloków. Osiedle jest odnawiane od 2000 roku – powstają brukowane chodniki i parkingi oraz są odmalowywane i ocieplane bloki mieszkalne.
W bliskim sąsiedztwie osiedla znajduje się Plac Targowy „Tomex”[4]. Z drugiej strony znajduje się dom turystyczny „Lipsk”. Z osiedla Niepodległości jest około 500 metrów do centrum handlowego Carrefour Czyżyny.
Na terenie osiedla znajduje się dużo zagospodarowanej zieleni oraz trzy place zabaw z huśtawkami, piaskownicami i nowymi ławkami.
Parafia
edytujWierni kościoła rzymskokatolickiego z Osiedla Niepodległości należą do parafii Matki Bożej Królowej Polski.
Usytuowanie i komunikacja
edytujOsiedle Niepodległości jest usytuowane obok Ronda Kocmyrzowskiego. Znajdują się tu przystanki tramwajowe oraz autobusowe – w okolice osiedla można więc dostać się tramwajami.
Osiedle Niepodległości graniczy bezpośrednio z osiedlem Albertyńskim, z osiedlem Przy Arce (oddzielone od niego Aleją gen. Andersa) oraz z osiedlem Spółdzielczym (oddzielone ulicą Bieńczycką).
-
Bloki czteropiętrowe „puchatki” 14 i 13 -
Bloki czteropiętrowe 8 i 9, połączone pergolą z przejściem i punktem handlowo-usługowym -
Wnętrze osiedla, zieleniec i siedmiopiętrowy blok 5 -
Wnętrze osiedla, zieleniec, w tle – blok 6 -
Wnętrze osiedla, tereny zielone i rekreacyjne, w tle – bloki 16 i 17 -
Wnętrze osiedla,
os. Niepodległości 6 -
Wnętrze osiedla,
os. Niepodległości 9
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Nowa Huta Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku. Kraków: Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, 2018, s. 107, 110. ISBN 978-83-948244-3-3.
- ↑ Bieńczyce - założenie urbanistyczne. [w:] Krakowski Szlak Modernizmu [on-line]. [dostęp 2019-06-28].
- ↑ a b c d Bieńczyce osiedla mieszkaniowe i Planty Bieńczyckie. [w:] Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Kraków [on-line]. [dostęp 2020-05-02].
- ↑ Legendarne targowisko ginie pod presją galerii handlowych [FOTO] [online], Krowoderska.pl, 24 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-24] (pol.).