Oceannik białobrewy

Oceannik białobrewy
	Pelagodroma marina
	(Latham, 1790)
	; Oceannik białobrewy sfotografowany u wybrzeży Tasmanii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	rurkonose
Rodzina	oceanniki
Rodzaj	Pelagodroma; Reichenbach, 1853
Gatunek	oceannik białobrewy
Synonimy
	Procellaria marina Latham, 1790;
	Procellaria marina Latham, 1790;
Podgatunki
	P. m. hypoleuca (Webb, Berthelot & Moquin-Tandon, 1842); P. m. eadesorum Bourne, 1953; P. m. marina (Latham, 1790); P. m. dulciae Mathews, 1912; P. m. maoriana Mathews, 1912; P. m. albiclunis Murphy & Irving, 1951;
	P. m. hypoleuca (Webb, Berthelot & Moquin-Tandon, 1842); P. m. eadesorum Bourne, 1953; P. m. marina (Latham, 1790); P. m. dulciae Mathews, 1912; P. m. maoriana Mathews, 1912; P. m. albiclunis Murphy & Irving, 1951;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Oceannik białobrewy (Pelagodroma marina)^[4] – gatunek średniej wielkości ptaka oceanicznego z rodziny oceanników (Oceanitidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.

Występowanie i biotop

Występuje na rozległym obszarze oceanu na północ i południe od równika (w izolowanych populacjach)^[5]. Gniazduje w koloniach m.in. na Maderze i Wyspach Selvagens^[6]. Poza okresem lęgowym rzadko obserwowany w pobliżu lądu^[5].

Systematyka

Jedyny przedstawiciel rodzaju Pelagodroma^[4]^[7]. Wyróżnia się sześć podgatunków P. marina, które w sezonie lęgowym zamieszkują^[2]^[7]:

P. m. hypoleuca (Webb, Berthelot & Moquin-Tandon, 1842) – Madera i Wyspy Kanaryjskie
P. m. eadesorum Bourne, 1953 (syn. P. m. eadesi) – Wyspy Zielonego Przylądka
P. m. marina (Latham, 1790) – oceannik białobrewy^[4] – wyspy Tristan da Cunha i Gough
P. m. dulciae Mathews, 1912 – wyspy u południowych wybrzeży Australii
P. m. maoriana Mathews, 1912 – wyspy Stewart, Auckland, Chatham i inne wyspy należące do Nowej Zelandii
P. m. albiclunis Murphy & Irving, 1951 – oceannik wulkaniczny^[4] – wyspy Kermadec

Morfologia

Oceannik białobrewy sfotografowany w zatoce Hauraki w Nowej Zelandii

Długość ciała 18–21 cm; rozpiętość skrzydeł 41–44 cm^[6]. Upierzenie grzbietu szarobrązowe z szarym kuprem, spód biały^[5]. Długie nogi^[6]. Charakterystyczne białe plamy po bokach głowy, przedzielone ciemnym pasem^[5]. Brak dymorfizmu płciowego^[5].

Ekologia i zachowanie

Jajo z kolekcji muzealnej

Tryb życia

Ptak przystosowany do życia na otwartym oceanie – zazwyczaj gromadzi się w pobliżu miejsc przebywania stad waleni i delfinów, których obecność pomaga w zdobyciu pożywienia^[5]^[6].

Pożywienie

Pokarm stanowi plankton i małe ryby^[5].

Lęgi

Samica składa 1 białe jajo w podziemnej jamie^[5]. Nory lęgowe odwiedzane są przez ptaki w nocy^[6]. Lęgi oceanników białobrewych są narażone ze strony gryzoni (myszy i szczurów) zawleczonych przez człowieka, które płoszą wysiadujące ptaki, rabują jaja lub nawet pisklęta^[5]. W wyniku zagrożenia ze strony gryzoni ptaki przeniosły się na niewielkie pionowe skały wystające wprost z morza^[5].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje oceannika białobrewego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2004 roku szacowano liczebność światowej populacji na co najmniej 4 miliony osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na drapieżnictwo introdukowanych gatunków ssaków^[3].

Przypisy

↑ Pelagodroma marina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b White-faced Storm-petrel (Pelagodroma marina). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
↑ ^a ^b Pelagodroma marina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Oceanitidae Forbes, 1882 - oceanniki - Austral Storm-Petrels (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-22].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 208, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e LarsL. Svensson LarsL., Przewodnik Collinsa. Ptaki, Bielsko-Biała: MULTICO, 2021, s. 74, ISBN 978-83-7763-530-8 (pol.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Pelagodroma marina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] White-faced Storm-petrel (Pelagodroma marina). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).

[iucn-3] Pelagodroma marina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Oceanitidae Forbes, 1882 - oceanniki - Austral Storm-Petrels (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-22].

[:3-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 208, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).

[:4-6] LarsL. Svensson LarsL., Przewodnik Collinsa. Ptaki, Bielsko-Biała: MULTICO, 2021, s. 74, ISBN 978-83-7763-530-8 (pol.).

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-22]. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]