Ouragan (1924)

Ouragan – francuski niszczyciel typu Bourrasque, służący w latach 1940–1941 pod polską banderą jako OF "Ouragan".

OF Ouragan

Historia
Stocznia	Chantiers Navals Français, Caen
Położenie stępki	7 września 1923
Wodowanie	6 grudnia 1924
Marine nationale
Nazwa	Ouragan
Wejście do służby	15 września 1927
Wycofanie ze służby	3 lipca 1940
Royal Navy
Nazwa	Ouragan, H16
Wejście do służby	3 lipca 1940
Wycofanie ze służby	18 lipca 1941
Marynarka Wojenna
Nazwa	OF Ouragan
Wejście do służby	18 lipca 1940
Wycofanie ze służby	30 kwietnia 1941
Marine nationale
Nazwa	Ouragan
Wejście do służby	30 kwietnia 1941 (nie w czynnej służbie)
Wycofanie ze służby	7 kwietnia 1949
Los okrętu	złomowany po II wojnie światowej
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa – 1319 t pełna – 1727 t
Długość	105,8 m
Szerokość	10,1 m
Zanurzenie	4,3 m
Napęd
2 turbiny parowe Rateau-Bretagne o mocy 31 000 KM, 3 kotły, 2 śruby
Prędkość	33 węzły
Zasięg	2300 Mm przy prędkości 14 w
Uzbrojenie
4 działa 130 mm, 2 działka plot. 37 mm, 2 nkm 13,2 mm Hotchkiss przeciwlotnicze, 3 wyrzutnie torpedowe 550 mm, 2 miotacze bomb głębinowych, 2 zrzutnie bomb głębinowych (zwiększony zapas bomb) (stan na październik 1940)
Załoga	142 (stan pokojowy)

Historia

Francuzi wybudowali w latach 1923-1928 łącznie 12 okrętów tego typu. Stępkę tego okrętu położono 7 września 1923, wodowanie odbyło się 6 grudnia 1924, zaś 15 września 1927 oddano go do służby.

Początkowo "Ouragan" wchodził w skład 1. eskadry 1. flotylli niszczycieli w Tulonie. Od 1931 wchodził w skład 6. dywizjonu niszczycieli w Breście. Kariera okrętu obfitowała w wypadki: w 1932 r. uderzył dziobem w nabrzeże portu w Tulonie, w 1933 roku zderzył się z niszczycielem "Orage", ponownie uszkadzając dziób, a w 1935 został uderzony własną nieuzbrojoną torpedą ćwiczebną. W 1936 "Ouragan" wszedł w skład 4. dywizjonu niszczycieli w Breście, gdzie zastał go wybuch II wojny światowej. Po jej wybuchu pełnił służbę w osłonie konwojów. 5 grudnia 1939 r. zderzył się ze statkiem "Marrakech", a niedługo po naprawie, 1 lutego 1940 r. zderzyła się z nim pogłębiarka i okręt musiał być remontowany w Breście, skąd w obliczu postępów armii niemieckiej, 20 czerwca 1940 r. został przeholowany do Wielkiej Brytanii.

Po klęsce Francji "Ouragan" został 3 lipca 1940 r. przejęty w Portsmouth przez Brytyjczyków, a następnie wypożyczony Polskiej Marynarce Wojennej, gdzie służył przez krótki okres, od 18 lipca 1940 do 30 kwietnia 1941, jako: OF (Okręt Francuski) "Ouragan". Większość załogi stanowili marynarze z zatopionego pod Narwikiem "Groma", pierwszym polskim dowódcą był komandor Eugeniusz Pławski, następnie kpt. mar. Tadeusz Gorazdowski. Do 23 października 1940 r. okręt był remontowany i przezbrajany w Devonport, lecz na skutek późniejszych awarii mechanizmów napędowych do służby bojowej wszedł dopiero w styczniu 1941 r. W polskiej służbie był używany do eskorty konwojów, w składzie 3. Grupy Eskortowej w Greenock. Już pod koniec kwietnia 1941 r. został z uwagi na kiepski stan mechanizmów i małą przydatność zwrócony Brytyjczykom, którzy z kolei przekazali go siłom morskim Wolnych Francuzów. Mimo tego nie służył bojowo, pozostając jako okręt-baza w Portsmouth, a w grudniu 1942 został wycofany do rezerwy. Po wojnie powrócił w 1945 do Francji. 7 kwietnia 1949 został skreślony z listy floty i zezłomowany.

Warto zaznaczyć, że w polskich dokumentach OF "Ouragan" występował także jako ORP "Huragan".

Na typie Bourrasque wzorowane były polskie niszczyciele typu Wicher – ORP "Wicher" i ORP "Burza".

Modyfikacje

"Ouragan" przechodził w toku służby liczne modyfikacje uzbrojenia. Pierwotnie składało się ono z 4 pojedynczych dział 130 mm, armaty przeciwlotniczej 75 mm i 6 wyrzutni torpedowych (dwóch trójwyrzutniowych aparatów). Na przełomie lat 20. i 30. zainstalowano nowe, pełniejsze maski dział. Około połowy lat 30. armatę 75 mm zastąpiono przez dwa działka plot 37 mm. W 1939 okręt dodatkowo otrzymał podwójny wkm 13,2 mm. Na początku 1940 r. zdjęto z okrętu czwartą, rufową armatę 130 mm (w związku z zamiarem zainstalowania miotaczy bomb głębinowych). Po przejęciu go przez Brytyjczyków, w toku remontu jesienią 1940 zamieniono działa 130 mm na 3 brytyjskie 120 mm, zdemontowano jeden aparat torpedowy i zamontowano 2 miotacze bomb głębinowych z większym zapasem bomb (z takim uzbrojeniem był wykorzystywany bojowo przez PMW). W kwietniu 1943 r. działka przeciwlotnicze 37 mm zastąpiono przez armatę plot 76 mm i ponownie zainstalowano drugi aparat torpedowy. W 1944 r. zdemontowano oba aparaty torpedowe i armatę 76 mm, instalując działko plot 40 mm i 6 działek 20 mm. Następnie dodano jeszcze 4 działka 20 mm. Przed powrotem okrętu do Francji zamontowano jeden aparat torpedowy.

• Stocznia: Chantiers Navals Français, Caen
  • położenie stępki: 7 września 1923
  • wodowanie: 6 grudnia 1924
  • ukończenie: 19 stycznia 1927
  • wejście do służby francuskiej: 15 września 1927
  • wycofanie: 7 kwietnia 1949

Uzbrojenie

• 1939-1940:
  • 4 działa 130 mm Schneider-Creusot Modele 1919 (w 1940 zredukowano do 3 dział)
    • długość lufy L/40 (40 kalibrów), masa pocisku 32-34,8 kg, kąt podniesienia 36°, maks. donośność 18 900 m, maks. szybkostrzelność 6 strz/min, zapas amunicji 110 na działo.
  • 2 działka plot. 37 mm
  • 2 wielkokalibrowe karabiny maszynowe 13,2 mm Hotchkiss przeciwlotnicze
  • 6 wyrzutni torpedowych 550 mm (2 potrójne aparaty torpedowe), 6 torped Mle 1919D
  • 2 zrzutnie bomb głębinowych (12-18 bomb)

• październik 1940-1943:
  • 3 działa 120 mm
  • 2 działka plot. 37 mm
  • 2 nkm 13,2 mm Hotchkiss przeciwlotnicze
  • 3 wyrzutnie torpedowe 550 mm
  • 2 miotacze bomb głębinowych
  • 2 zrzutnie bomb głębinowych (zwiększony zapas bomb)

• 1943-1944:
  • 3 działa 120 mm
  • 1 armata plot 76,2 mm
  • 2 2 nkm 13,2 mm Hotchkiss
  • 6 wyrzutni torpedowych 550 mm
  • 2 miotacze bomb głębinowych
  • 2 zrzutnie bomb głębinowych

Bibliografia

• Jerzy Pertek. "Mała flota wielka duchem". Wydawnictwo Poznańskie. Poznań 1989
• Wojciech Holicki: "Francuskie niszczyciele typu Bourrasque" cz. I i II w: nowa Technika Wojskowa nr 7/2006 i 8/2006

Zobacz też

• okręty francuskie pod polską banderą.