Wikipedia

Mirsk (przystanek kolejowy)

kolejowy przystanek osobowy, dawna stacja
(Przekierowano z Mirsk (stacja kolejowa))

Mirsk – przystanek osobowy w Mirsku, w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego. Pierwotnie była to stacja kolejowa oddana do użytku 1 listopada 1884 roku razem z linią kolejową z Gryfowa Śląskiego.

Mirsk
Ilustracja
Przystanek Mirsk w lutym 2024 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Mirsk

Zarządca

DSDiK

Data otwarcia

1 listopada 1884

Poprzednie nazwy

Friedeberg (Queis)
* (1884–1935),
Friedeberg (Isergebirge)
* (1936–1945)[1]

Rodzaj

przystanek osobowy

Dane techniczne
Liczba peronów

1

Liczba krawędzi
peronowych

1

Kasy

N

Linie kolejowe
Położenie na mapie Mirska
Mapa konturowa Mirska, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Mirsk”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Mirsk”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Mirsk”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Mirsk”
Położenie na mapie gminy Mirsk
Mapa konturowa gminy Mirsk, u góry znajduje się punkt z opisem „Mirsk”
Ziemia50°58′23,2″N 15°22′48,8″E/50,973111 15,380222
Multimedia w Wikimedia Commons

Mirsk miał charakter stacji węzłowej, z której to jeździły pociągi w trzech kierunkach, do Świeradowa-Zdroju, Gryfowa Śląskiego i do granicy z Czechami. 10 grudnia 2023 roku po rewitalizacji linii Gryfów Śląski – Świeradów-Zdrój powróciły regularne połączenia pasażerskie, a w Mirsku otwarto peron przystankowy.

Położenie

edytuj

Przystanek położony jest w północno-zachodniej części Mirska, przy placu Dworcowym, w odległości około 500 m od placu Wolności w Mirsku. Administracyjnie leży w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Mirsk[2].

Przystanek jest położony na wysokości 352 m n.p.m.[3]

Historia

edytuj

Stacji kolejowa w Mirsku powstała wraz z doprowadzeniem państwowej linii kolejowej z Gryfowa Śląskiego. O połączeniu obydwu miast zdecydowano w 1882 roku. Wtedy to Landtag Prus podjął decyzję o budowie linii kolejowej do Mirska w celu ożywienia lokalnej gospodarki. Dla potrzeb nowej stacji miasto Mirsk wydzieliło 1 ha terenu, powstałego z zasypania Lnianego Stawu. Otwarcie linii, a wraz z nią stacji odbyło się 1 listopada 1884 roku. Pierwszy uroczysty pociąg na stację przyjechał o 12:30[4][5].

Dalsze plany związane ze stacją miały związek z budową przedłużenia linii do późniejszej granicy z Czechami, do Jindřichovic pod Smrkem. Linię tę otwarto 1 listopada 1904 roku, dzięki czemu Mirsk stał się stacją przelotową[4][5]. Do 1907 roku powstał na stacji dworzec kolejowy[4].

Pierwszą koncepcję przedłużenia linii ze stacji Mirsk do Świeradowa-Zdroju zaproponowano w 1901 roku, jednakże w ostateczności budowę linii rozpoczęto z inicjatywy prywatnej w marcu 1908 roku. Linię Kolei Gór Izerskich ukończono 1 października 1909 roku, a uroczyste otwarcie odbyło się 31 października tego samego roku[5]. Od tego momentu Mirsk stał się stacją węzłową, skąd pasażerowie przesiadywali się do państwowych pociągów, a większość z nich była skomunikowana z pociągami Kolei Gór Izerskich[6]. Sama stacja miała z założenia być użytkowana wspólnie z kolejami państwowymi. Planowano wówczas także rozbudowę pomieszczeń magazynowych, ramp załadowczych i placu składowego[7].

Zimą 1941 roku w Świeradowie-Zdroju odczepiony od składu wagon z węglem staczał się w kierunku Mirska i tam uderzył w skład osobowy. Wcześniej ewakuowano wszystkich ludzi ze stacji, natomiast uszkodzeniu uległy wagony[8].

 
Linia nr 317 na wysokości Mirska w trakcie prac przygotowawczych pod rewitalizację linii kolejowej (2021)

Po II wojnie światowej cała infrastruktura przeszła w zarząd Polskich Kolei Państwowych. Zmalała również ranga stacji, gdyż przedłużono relacje pociągów lokalnych, które jeździły ze Świeradowa Zdroju, do Legnicy przez Gryfów Śląski i Lwówek Śląski, a także do Jeleniej Góry, ale przez Lwówek Śląski[9].

Połączenie w stronę Pobiednej zostało na mocy zarządzenia z 30 kwietnia 1987 roku zawieszone 1 lipca tegoż roku[10]. Ostatni pociąg pasażerski ze stacji Mirsk odjechał 11 lutego 1996 roku. Przez następne dwa lata kursowały dalej pociągi towarowe. Ruch pociągów zawieszono całkowicie po wypadku, w którym pociąg towarowy od strony Świeradowa Zdroju nie zdołał wyhamować i wpadł na wagon z węglem na tej stacji. Pociąg ratunkowy wykoleił się potem na wykolejnicy przy wjeździe na stację[11].

Od zawieszenia ruchu kolejowego pojawiło się kilka inicjatyw dotyczących reaktywacji linii kolejowej przez Mirsk. 8 czerwca 2020 roku spisano akt notarialny, na mocy którego województwo dolnośląskie przejęło linie kolejowe nr 317 i 336 Gryfów Śląski – Mirsk – Świeradów Zdrój od Polskich Kolei Państwowych[12]. Pod koniec maja 2021 roku rozpoczęły się pierwsze prace przy rewitalizacji obydwu linii kolejowych[13][14].

7 grudnia 2023 roku odbyła się uroczystość otwarcia linii kolejowej przez Mirsk[15], a pierwsze regularne połączenia pasażerskie na linii ruszyły trzy dni później[16]. W ten sposób po 27 latach Mirsk odzyskał pasażerskie połączenia kolejowe[17].

Linie kolejowe

edytuj

Przystanek osobowy Mirsk był pierwotnie stacją kolejową[18] na linii kolejowej nr 284 Legnica – Pobiedna (23. posterunek ruchu; 80,244 km), która od 1999 roku odcinku Gryfów Śląski – Mirsk[19][20], a od 2023 roku na odcinku Gryfów Śląski – Mirsk – Świeradów-Zdrój jest oznaczona pod numerem 317 (3. posterunek ruchu; 8,772 km)[21]. Linia ta wraz z przystankiem Mirsk jest pod zarządem Dolnośląskiej Służby Dróg i Kolei[22]. Kontynuacją linii w kierunku Świeradowa Nadleśnictwo była pierwotnie linia kolejowa nr 336 – przed 1945 rokiem linia Kolei Gór Izerskich (1. posterunek ruchu; −0,182)[6][20][5].

Pierwotny układ torowy przystanku to 2 tory główne zasadnicze i 6-7 torów bocznych, w tym ładunkowych. Po zlikwidowaniu odcinka do Pobiednej układ torowy uległ przebudowie[23].

Pierwotna stacja Mirsk połączona była 3-kilometrową, wybudowaną w 1923 roku wąskotorową linią towarową do kopalni kaolinu w Kamieniu, która została rozebrana przed II wojną światową. W 2008 roku jedynym śladem po niej był dawny most kolejowy w Mroczkowicach oraz wykop na polach pomiędzy Kwisą a lasem[24].

Infrastruktura

edytuj
 
Dworzec kolejowy przy przystanku Mirsk; widok od frontu (2009)
 
Wieża ciśnień przy przystanku
 
Tablica z nazwą przystanku (2024)

Przystanek osobowy Mirsk wyposażony jest w peron z zadaszeniem, ławkami, koszami na śmieci, oświetleniem, tablicami informacyjnymi i monitoringiem, a przy nim znajdują się zadaszone miejsce ze stojakami rowerowymi oraz parking samochodowy[25]. Pierwotnie znajdowały się tutaj dwa perony, w tym drugi dwukrawędziowy[23].

Położony w sąsiedztwie peronu przystankowego dwukondygnacyjny dworzec kolejowy został oddany do użytku 1 kwietnia 1906 roku, a rok później dobudowano jeszcze mniejsze pomieszczenia i budynki[4]. Na dworcu mieściła się nastawnia Mk[23]. W 2013 roku budynek był wykorzystywany pod funkcje handlowe (centralna część dworca) oraz mieszkaniowa (wschodnia część)[26]. Do dworca przylega magazyn towarowy o powierzchni 80 m² z rampą załadowczo-wyładowczą. Magazyn ten wybudowano dla obsługi ruchu towarowego w ramach budowy linii do Świeradowa-Zdroju[27].

Po południowej stronie przystanku, około 150 m na południowy wschód od wejścia do budynku dworca znajduje się nieużywana wieża wodna[23][26][5]. Ponadto infrastruktura dawnej stacji Mirsk obejmowały następujące obiekty: parowozownia (wyburzona a początku lat 80. XX wieku[28]), nastawnia wykonawcza Mk1, dwa place ładunkowe po dwóch stronach torów kolejowych, waga wagonowa i WC[23].

Połączenia

edytuj

Połączenia pasażerskie realizowane z Mirska miały charakter regionalny, ale przez stację kursowały przed 1945 rokiem dodatkowo dalekobieżne wagony w relacji między Berlinem i Wrocławiem a stacją Świeradów Zdrój. Okazjonalnie kursowały tu pociągi specjalne (w tym kolonijne), które dowoziły turystów i kuracjuszy do Świeradowa-Zdroju[29]. Od 10 grudnia 2023 roku, w okresie 2023/2024 z przystanku Mirsk odbywa się ruch pasażerski na odcinku Świeradów-Zdrój – Gryfów Śląski wraz z przedłużeniem części kursów do Jeleniej Góry, Węglińca i Görlitz. Połączenia obsługiwane są przez Koleje Dolnośląskie[30].

Okres Kierunek L. połączeń Źr. Okres Kierunek L. połączeń Źr.
1914 Gryfów Śląski
Pobiedna 		10
6 		[31] 1966/67 Świeradów Zdrój
Legnica
Gryfów Śląski
Jelenia Góra
Lubań Śląski
Złotoryja 		5
2
1
1
1
1 		[32]
1939 Gryfów Śląski[a]
Pobiedna
Świeradów Zdrój
Świeradów Nadleśnictwo 		11
11
7
3 		[33] 1985/86 Świeradów Zdrój
Gryfów Śląski
Jelenia Góra 		3
2
2 		[34]
1947 Świeradów Nadleśnictwo[b]
Gryfów Śląski
Lwówek Śląski 		3
2
1 		[35] 1995/96 Gryfów Śląski
Świeradów Zdrój 		4
3 		[36]

Powiązania komunikacyjne

edytuj

Przed budynkiem dworca zlokalizowany jest przystanek autobusowy (Mirsk D.K. oraz Mirsk Pl. Dworcowy). W listopadzie 2013 roku głównymi kierunkami autobusów były: Świeradów-Zdrój (30 kursów), Jelenia Góra (15), Lubań (11), Gryfów Śląski (10), oraz Lwówek Śląski (10)[37][38].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Dodatkowo bezpośrednie wagony do Berlina i Wrocławia.
  2. ↑ Źródła literaturowe podają o zawieszeniu po II wojnie światowej kursów pasażerskich do Świeradowa Nadleśnictwo. Feliks Chojnacki (2009) wskazuje natomiast, że zgodnie z rozkładem jazdy na 1947 rok te kursy były realizowane.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Indeks stacji, przystanków osobowych i posterunków kolejowych z nazwami aktualnymi i wcześniejszymi. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
  2. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna. Skala 1:10 000. [dostęp 2013-11-21]. (pol.).
  3. ↑ Hubert Waguła, Sławomir Fedorowicz (red.): Mirsk. [w:] Atlas kolejowy Polski [on-line]. dolnoslaskie.atlaskolejowy.pl. [dostęp 2014-02-07]. (pol.).
  4. ↑ a b c d Feliks Chojnacki. Jak to w Mirsku z kolejami bywało. „Izery”. 3, s. 14, 2008. ISSN 1899-8313. 
  5. ↑ a b c d e Arkusz F2. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
  6. ↑ a b Janusz Gołaszewski. Kolejka Izerska 1909–1945. „Rocznik Jeleniogórski”, s. 67, 1997. Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry, Jelenia Góra. 
  7. ↑ Feliks Chojnacki. Jak to w Mirsku z kolejami bywało. „Izery”. 4, s. 8, 2008. ISSN 1899-8313. 
  8. ↑ Józef Andrzej Bossowski: Kolej do Świeradowa Zdroju. Lwówek Śląski: BUD-STAL-TEST II, 2004, s. 39. ISBN 83-919960-2-6.
  9. ↑ Linia 284: Gryfów Śląski – Lwówek Śląski. sdmk.vgh.pl, 2011. [dostęp 2013-11-21]. (pol.).
  10. ↑ Sławomir Fedorowicz. Mirsk – Pobiedna. „Świat kolei”. 5, s. 24, 2002. EMI-PRESS. (pol.). 
  11. ↑ Feliks Chojnacki. Jak to w Mirsku z kolejami bywało. „Izery”. 5, s. 8, 2009. ISSN 1899-8313. 
  12. ↑ Dolnośląskie przejęło linie z Gryfowa do Świeradowa i zapowiada powrót pociągów. www.rynek-kolejowy.pl, 2020-06-09. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
  13. ↑ Ruszyły prace związane z rewitalizacją Kolei Izerskiej [online], lwowecki.info, 28 maja 2021 [dostęp 2021-06-01] (pol.).
  14. ↑ Ewa Fit: Kolej Izerska. www.jelonka.com, 2021-05-28. [dostęp 2023-01-12]. (pol.).
  15. ↑ Jakub Rösler: Pierwszy pociąg w Świeradowie-Zdroju. Byliśmy na pokładzie!. www.rynek-kolejowy.pl, 2023-12-07. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
  16. ↑ Jakub Rösler: Do Świeradowa w 21 minut. Znamy rozkład jazdy!. www.rynek-kolejowy.pl, 2023-11-22. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
  17. ↑ Oficjalne otwarcie linii kolejowej do Świeradowa- Zdroju. lwowecki.info, 2023-12-07. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
  18. ↑ Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
  19. ↑ Hubert Waguła, Sławomir Fedorowicz (red.): Linia kolejowa: 284 Legnica – Pobiedna (PL/CZ). [w:] Atlas kolejowy Polski [on-line]. [dostęp 2013-11-21]. (pol.).
  20. ↑ a b Załącznik 1. Wykaz linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  21. ↑ Regulamin sieci 2023/2024 przyjęty do stosowania Uchwałą Nr 857/2022 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 7 listopada 2022 r., Warszawa: PKP Polskie Linie Kolejowe, 2023 (pol.).
  22. ↑ Dolnośląskie przejęło linie z Gryfowa do Świeradowa i zapowiada powrót pociągów. rynek-kolejowy.pl, 2020-06-09. [dostęp 2023-09-20]. (pol.).
  23. ↑ a b c d e Linia Mirsk – Świeradów Nadleśnictwo. www.jelenia.rail.pl. [dostęp 2013-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  24. ↑ Górnictwo dawniej.... „Izery: czasopismo społeczności lokalnej”. 1, s. 3-4, 2008-08. Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Pogórza i Gór Izerskich Zakwisie. ISSN 1899-8313. (pol.). 
  25. ↑ PROGRAM FUNKCJONALNO–UŻYTKOWY. Zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych dla zadania pn.: „Rewitalizacja linii kolejowej nr 317 relacji Gryfów Śląski - Mirsk”, Wrocław: Województwo Dolnośląskie – Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu, 13 stycznia 2022 [dostęp 2023-12-13] (pol.).
  26. ↑ a b Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Mirsk. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. bazakolejowa.pl. [dostęp 2013-11-21]. (pol.).
  27. ↑ Józef Andrzej Bossowski: Kolej do Świeradowa Zdroju. Lwówek Śląski: BUD-STAL-TEST II, 2004, s. 31. ISBN 83-919960-2-6.
  28. ↑ Feliks Chojnacki. Jak to w Mirsku z kolejami bywało... „Izery”. 4, s. 9, 2008. ISSN 1899-8313. 
  29. ↑ Andrzej Szynkiewicz: Marzenie inż. Webera, czyli słów kilka o kolei izerskiej. 2003. [dostęp 2013-12-06].
  30. ↑ Jakub Rösler: Pociągi do Świeradowa w terminie. Do Karpacza później niż planowano. www.rynek-kolejowy.pl, 2023-08-08. [dostęp 2023-12-14]. (pol.).
  31. ↑ 67a Greiffenberg (Schlesien) – Heinersdorf (Tafelfichte), 1914 (niem.).
  32. ↑ 253 Jerzmanice Zdrój – Lwówek Śl.– Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1966/67”. (pol.). 
  33. ↑ Die Isergebirgsbahn im Sommerfahrplan, 123 r Greiffenberg (Schles) – Friedeberg (Isergeb) – Bad Flinsberg/Heinersdorf (Tafelfichte) and zurück. „Eisenbahn in Schlesien-Bufe-Verlag”, 1939. (niem.). 
  34. ↑ 253 Jerzmanice Zdrój – Lwówek Śląski – Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1985/86”. (pol.). 
  35. ↑ 165 Mirsk – Świeradów Nadleśnictwo. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów”, 1947. (pol.). 
  36. ↑ Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów. 28.05.95-01.06.96. Tab. 253 Gryfów Śląski – Świeradów Zdrój. Polskie Koleje Państwowe, 1995, s. 391.
  37. ↑ MIRSK D.K. Rozkład jazdy. e-podroznik.pl. [dostęp 2013-11-21]. (pol.).
  38. ↑ MIRSK PL. DWORCOWY. Rozkład jazdy. e-podroznik.pl. [dostęp 2013-12-06]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Mirsk
Linia 284 Legnica – Pobiedna (80,244 km)
   
Brzeziniec
odległość: 2,846 km
  
   Wolimierz
odległość: 4,890 km
Linia 317 Gryfów Śląski – Świeradów-Zdrój (8,772 km)
   
Proszówka
odległość: 5,640 km
  
odległość: 3,262 km
Linia 336 Mirsk – Świeradów Nadleśnictwo (−0,182 km)
 
odległość: 3,510 km
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Mirsk_(przystanek_kolejowy)&oldid=75386343”