Mirach
Mirach (Beta Andromedae, β And) – druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Andromedy, odległa od Słońca o około 197 lat świetlnych.
| β Andromedae | |||||||||||||||||||
 Gwiazda Mirach wraz z małą galaktyką NGC 404 | |||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
01h 09m 43,924s[1] | ||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+35° 37′ 14,01″[1] | ||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||
| Rozmiar kątowy |
0,012″[3] | ||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−112,20 ± 0,46 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
0,06 ± 0,13 km/s[1] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
M0+IIIa[1] | ||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
−0,03[2] | ||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||
| Temperatura |
3800 K[3] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
6080[2] pc | ||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,2459[2] | ||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Nazwa
edytujTradycyjna nazwa gwiazdy, Mirach, pochodzi od zniekształconego arabskiego słowa مئزر miʾzar, oznaczającego „pas” Andromedy[3][4][5]. To samo pochodzenie ma nazwa gwiazdy Mizar w Wielkiej Niedźwiedzicy[3][4]. W formie super mirat nazwa ta pojawiła się w tablicach alfonsyńskich z 1521 roku[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 formalnie zatwierdziła użycie nazwy Mirach dla określenia tej gwiazdy[6].
Charakterystyka obserwacyjna
edytuj
Mirach niewiele ustępuje jasnością najjaśniejszemu w konstelacji Alpheratzowi, za to znacznie różni się kolorem, co widać nawet gołym okiem[3]. Obserwowana wielkość gwiazdowa Miracha to 2,07m, zaś jego wielkość absolutna wynosi −1,84m[2]. Gwiazda pozwala astronomom amatorom łatwo znaleźć na niebie galaktyki Andromedy i Trójkąta, jako że pierwsza jest widoczna dwukrotnie dalej od Miracha niż gwiazda Mi Andromedae, zaś druga znajduje się w podobnej odległości po przeciwnej stronie Miracha. Ponadto w odległości kątowej zaledwie 7 minut od Beta Andromedae znajduje się trudno dostrzegalna, mała galaktyka NGC 404, zwana „duchem Miracha”[7].
Charakterystyka fizyczna
edytujMirach to czerwony olbrzym, należy do typu widmowego M0. Jego temperatura to 3800 K, a jasność jest 1900 razy większa niż jasność Słońca. Masa tej gwiazdy 3-4 razy przewyższa masę Słońca, a zmierzony rozmiar kątowy pozwala ocenić średnicę gwiazdy na około 0,8 au, co odpowiada promieniowi około 86 razy większemu niż promień Słońca. Gwiazda zakończy życie odrzuciwszy rozdętą otoczkę, stając się białym karłem[3].
Jest to gwiazda zmienna półregularna, która zmienia swą jasność w przedziale 2,01-2,10m[8].
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Odległość obliczona na podstawie paralaksy.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Mirach w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f Anderson E., Francis C: HIP 5447. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-03-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Jim Kaler: MIRACH (Beta Andromedae). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2018-03-01]. (ang.).
- ↑ a b Andromeda. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
- ↑ a b Andromeda, the Woman Chained. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 36. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-03-01].
- ↑ Bruce McClure: Mirach is guide star to three galaxies. EarthSky, 2017-10-27. [dostęp 2018-03-01]. (ang.).
- ↑ a b Mirach. Alcyone ephemeris. [dostęp 2017-03-01]. (ang.).
- ↑ Mason et al.: WDS J01097+3537A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.