Ruch własny

zmiana położenia ciała na sferze niebieskiej

Ruch własny – miara szybkości zmiany pozycji gwiazdy na niebie z biegiem czasu, liczonej w jednostkach prędkości kątowej; podawany jest zwykle w sekundach kątowych na rok.

Fakt, że gwiazdy zmieniają pozycję na niebie został odkryty przez Edmunda Halleya w 1718, przez porównanie pozycji kilku z najjaśniejszych gwiazd w swoich czasach z pozycjami tych gwiazd opisanymi przez greckiego astronoma Hipparchosa 1850 lat wcześniej[1].

Wraz z zastosowaniem fotografii w astronomii, począwszy od XIX wieku, znalezienie praktycznie wszystkich gwiazd z dużym ruchem własnym stało się niezwykle proste - wystarczy tylko porównać dwa zdjęcia nieba wykonane z odstępem kilkudziesięciu lat. Ponieważ takie gwiazdy z reguły leżą blisko naszego Układu Słonecznego, metoda ta pozwoliła zidentyfikować wiele najbliżej położonych gwiazd, wliczając w to bardzo słabo świecące czerwone karły.

Gwiazdy o największym ruchu własnym

edytuj

Gwiazdy o największym ruchu własnym według Katalogu Hipparcosa[2]:

  1. Gwiazda Barnarda
  2. Gwiazda Kapteyna
  3. Groombridge 1830
  4. Lacaille 9352
  5. Gliese 1
  6. HIP 67593
  7. 61 Cygni A
  8. 61 Cygni B
  9. Lalande 21185
  10. Epsilon Indi

Przypisy

edytuj
  1. Urania 1922 nr 1 s. 8.
  2. The stars with largest proper motion. [w:] The Hipparcos Space Astrometry Mission [on-line]. (ang.).