Malinowska Skała
Malinowska Skała (1152 m n.p.m.) – zwornikowy szczyt w głównym grzbiecie Pasma Baraniej Góry i Skrzycznego w Beskidzie Śląskim. Ku północnemu zachodowi biegnie od tej kulminacji grzbiet przez Malinowską Przełęcz i Malinów ku Przełęczy Salmopolskiej, ku południu przez Malinowskie Siodło i Zielony Kopiec grzbiet ku Baraniej Górze. Na północ odchodzi od Malinowskiej Skały grzbiet ku Skrzycznemu, zaś ku wschodowi wybiega krótki grzbiecik Kościelca[1]. Spod Malinowskiej Skały wypływają 2 potoki: Malinka i Malinowski Potok oraz rzeka Żylica, a na szczycie Malinowskiej Skały zbiegają się granice 3 miejscowości Wisła, Szczyrk i Lipowa. Przez Malinowską skałę przebiega granica krain historycznych Małopolski i Śląska[2].
 Malinowska Skała w 2023 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
1152 m n.p.m. |
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 49°39′21″N 19°00′03″E/49,655833 19,000833
| |
Masyw Malinowskiej Skały – jak i cały grzbiet, biegnący od niej przez Malinów i Przełęcz Salmopolską aż po Kotarz – zbudowany jest z tzw. zlepieńców z Malinowskiej Skały. Skała ta, tworząca nieciągły poziom składający się z szeregu izolowanych soczewek, spotykana jest tylko w Beskidzie Śląskim, Małym i Morawsko-Śląskim w najwyższej części górnych warstw godulskich. Są to drobno- i średnioziarniste zlepieńce kwarcowe, zawierające liczne okruchy łupków mikowych, granitów i ziarna skaleni[3]. Składniki te można bez trudności wyróżnić w litej płycie, pokrywającej szczyt Malinowskiej Skały lub też dostrzec – jako produkt współczesnego wietrzenia – wśród żwiru pokrywającego ścieżkę[4].
Około 60 m na północ szczytu, tuż przy szlaku turystycznym, zlepieniec ten buduje sporą wychodnię skalną, tzw. Malinowską Skałę w kształcie rozczłonkowanej ambony o wymiarach 6 × 14 × 5 m. Na ścianach wychodni widać interesujące formy wietrzenia, m.in. dość głęboką niszę. Wychodnia na Malinowskiej Skale jest co najmniej od połowy XX w. jednym z najlepiej rozpoznawalnych symboli Beskidu Śląskiego. Jej fotografie znajdują się praktycznie we wszystkich publikacjach krajoznawczych opisujących te góry, jest też przedstawiana na niezliczonych wzorach kart pocztowych[5].
Malinowska Skała była obiektem uprawiania boulderingu[6], ale od 1977 roku wychodnia ta jest objęta ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej[5].
W stokach góry znajduje się m.in. Jaskinia Malinka o długości korytarzy 16 m, odkryta w 1979 r[7].
Na północno-zachodnich stokach Malinowskiej Skały, w dużej niszy osuwiskowej, znajduje się – stanowiący dużą rzadkość w Beskidach – naturalny, całoroczny stawek o średnicy ok. 10 m[4].
_01.jpg)
_02.jpg)
_03.jpg)
_04.jpg)
Szlaki turystyczne
edytuj
z Przełęczy Salmopolskiej przez Malinów – 1:15 godz. (w kierunku przeciwnym 1 godz.);
z Dużego Skrzycznego – 1:10 godz. (w kierunku przeciwnym 1:10 godz.);- z Baraniej Góry – 2:10 godz. (w kierunku przeciwnym 2:45 godz.);
z Ostrego przez Kościelec – 2 godz. (w kierunku przeciwnym 2:30 godz.)[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2022-06-21].
- ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2023-05-30].
- ↑ Rafał Unrug (red.), Karpaty fliszowe między Olzą a Dunajcem. Przewodnik geologiczny, Warszawa: Wydawnictwa geologiczne, 1979, s. 71–72, ISBN 83-220-0043-X.
- ↑ a b Mirosław Barański, Beskid Śląski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, ISBN 978-83-89188-71-7.
- ↑ a b Rejestr Pomników Przyrody w województwie śląskim, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 4 kwietnia 2018, s. 22.
- ↑ Grzegorz Rettinger, Beskidy Zachodnie i Pogórze. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2019, ISBN 978-83-947825-2-8.
- ↑ Grzegorz Klassek, Jaskinia Malinka, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2023-05-18].
- ↑ Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 2, ISBN 978-83-7605-084-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Szlaki na Malinowską Skałę – mapy i szczegółowy opis szlaków.