Kulik cienkodzioby
Kulik cienkodzioby[3] (Numenius tenuirostris) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Krytycznie zagrożony wyginięciem, być może już wymarł[4].
| Numenius tenuirostris[1] | |
| Vieillot, 1817 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kulik cienkodzioby |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
 w sezonie lęgowym zimowiska prawdopodobnie wymarł (Grecja) | |
Systematyka
edytujGatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1817 roku Louis Pierre Vieillot, nadając mu nazwę Numenius tenuirostris[5], która obowiązuje do tej pory[3][4][6]. Autor jako miejsce typowe wskazał Egipt[4][5]. Nie wyróżnia się podgatunków[4][6].
Występowanie
edytujJedyne potwierdzone miejsca gniazdowania tych ptaków mieściły się w latach 1909–1925 w pobliżu miasta Tara na północ od Omska (południowo-zachodnia Syberia). Analiza stabilnych izotopów zawartych w piórach egzemplarzy muzealnych wykazała, że główne tereny lęgowe znajdowały się na stepach północnego Kazachstanu i południowo-środkowej Rosji[7]. Zimuje w Maghrebie, być może w północnym Egipcie, Mezopotamii i Jemenie. Trasa przelotu wiedzie przez Turkmenistan, stepy nadkaspijskie, Ukrainę, Bałkany, Grecję i Półwysep Apeniński. Podczas tej wędrówki kilkakrotnie pojawiał się w Polsce (jego obecność stwierdzono 7 razy[8]). Druga trasa wiedzie na Bliski Wschód.
Morfologia
edytuj- Wygląd
- Brak wyraźnego dymorfizmu, zarówno płciowego jak i wiekowego. Wierzch ciała szarobrązowy pokryty ciemnymi, wydłużonymi plamami. Spód ciała jasny, a brzuch i kuper białe. Na szyi i piersi również cętki. Ogon biały z ciemnym, poprzecznym prążkowaniem. Długi, łukowato zagięty ku dołowi dziób oraz nogi czarne.
- Wymiary średnie[4]
- długość ciała: 36–41 cm
rozpiętość skrzydeł: 80–92 cm
masa ciała: 255–360 g (u dwóch zbadanych osobników)
Ekologia i zachowanie
edytuj- Biotop
- Torfowiska o gęstej roślinności. Podczas migracji i na zimowiskach różnorodne typy siedlisk, w tym słone bagna, wilgotne łąki, stepy, stawy rybne, solniska, laguny z wodą słonawą, błotniste równie pływowe, a nawet półpustynie[7].
- Gniazdo
- Na ziemi w suchym miejscu.
- Jaja
- O zwyczajach lęgowych niewiele wiadomo. Znajdowano w maju gniazda z 4 jajami.
- Wysiadywanie
- Informacje niepewne.
- Pożywienie
- Bezkręgowce, takie jak dżdżownice, owady i ich larwy, mięczaki czy skorupiaki[7].
Status i ochrona
edytujMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 1994 roku klasyfikuje kulika cienkodziobego jako gatunek krytycznie zagrożony (CR – Critically Endangered)[2]. Brak zweryfikowanych stwierdzeń tego ptaka od 2001 roku[4]. Jeśli przetrwał, to jego populacja jest bardzo mała i liczy mniej niż 50 osobników[2].
W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[9].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Numenius tenuirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Numenius tenuirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Numeniinae Gray,GR, 1840 – kuliki (wersja: 2020-11-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-15].
- ↑ a b c d e f Van Gils, J., Wiersma, P., Kirwan, G.M. & Sharpe, C.J.: Slender-billed Curlew (Numenius tenuirostris). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ a b L.J.P. Vieillot, Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle, appliquée aux arts, à l'agriculture, à l'économie rurale et domestique, à la médecine, etc., t. 8, 1817, s. 302 (fr.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
- ↑ a b c Species factsheet: Numenius tenuirostris. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-04-15]. (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 24. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2007. „Ornis Polonica”. 49, s. 81–115, 2008.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcia i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).