Komenda Rejonu Uzupełnień Ostrów Wielkopolski
Komenda Rejonu Uzupełnień Ostrów Wielkopolski (KRU Ostrów Wielkopolski) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1919 |
Rozformowanie |
1939 |
Tradycje | |
Rodowód |
OKU Ostrów |
Komendanci | |
Pierwszy |
ppor. Sokolnicki |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość |
DOGen. „Poznań” |
Skład |
PKU typ IV |
Historia komendy
edytujW czerwcu 1921 roku Powiatowa Komenda Uzupełnień Ostrów podlegała Dowództwu Okręgu Generalnego „Poznań” i obejmowała swoją właściwością powiaty: jarociński, kępiński, odolanowski, ostrowski, ostrzeszowski i pleszewski[3].
Z dniem 15 listopada 1921 roku weszła w życie pokojowa organizacja służby poborowej oraz podział kraju na dziesięć okręgów korpusów. PKU Ostrów została podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i bejmowała swoją właściwością powiaty: kępiński, odolanowski, ostrowski i ostrzeszowski, „łącznie z odnośnymi częściami pow. sycowskiego i namysłowskiego”. Powiaty jarociński i pleszewski zostały podporządkowane nowo utworzonej PKU Jarocin[4][5][6].
W kwietniu 1925 roku okręg poborowy PKU Ostrów obejmował powiaty: kępiński, odolanowski, ostrowski, ostrzeszowski i sycowski[7].
W marcu 1930 roku PKU Ostrów Poznański obejmowała powiaty: odolanowski, ostrowski, ostrzeszowski i kępiński (sycowski)[8]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typ IV[9].
31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[10].
Z dniem 1 kwietnia 1932 roku zostały zniesione powiaty odolanowski i ostrzeszowski. Terytorium zniesionego powiatu odolanowskiego zostało włączone do powiatu ostrowskiego, natomiast powiatu ostrzeszowskiego do powiatu kępińskiego[11].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa Powiatowa Komenda Uzupełnień została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Ostrów Wielkopolski przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[12], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[13]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Ostrów Wlkp. normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[14] .
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: ostrowski i kępiński[2].
Obsada personalna
edytujPoniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Ostrów Wielkopolski, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.
- Komendanci
- ppor. Sokolnicki (od 29 I 1919[15])
- mjr / ppłk piech. Marian Mikołaj Trzciński (1921[4][16] – V 1927 → komendant PKU Krzemieniec[17])
- ppłk piech. Roman Michał Kantorek[a] (VI 1927[25] – 31 XII 1928 → stan spoczynku[26])
- ppłk piech. Mikołaj Byczkowski (III 1929[27] – VI 1935)
- mjr piech. Bronisław Feliks Łoziński (VI 1935 – 1939[28])
- I referent – kpt. piech. Józef Gawłowski (8 VI 1923[30] – II 1926 → kierownik I referatu)
- II referent – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Franciszek Sikorski (XII 1923[31] – II 1926 → kierownik II referatu)
- referent – urzędnik wojsk. X rangi Albin Miśków (→ 25 DP[32])
- referent – urzędnik wojsk. XI rangi Franciszek Gil
- oficer instrukcyjny – kpt. piech. Kazimierz Trzciński (1923 – 1924)
- oficer ewidencyjny na powiat kępiński
- urzędnik wojsk. XI rangi Władysław Antos (V 1923[33] – I 1924 → PKU Poznań Miasto[34])
- por. piech. Stefan Walczyński (IV[35] – VIII 1924 → 82 pp[36])
- oficer ewidencyjny na powiat odolanowski – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Stanisław I Piwowarczyk (1 VI 1923[37] – II 1926 → referent)
- oficer ewidencyjny na powiat ostrzeszowski – por. kanc. Alojzy Dobrowolski (V[38] – 1 VIII 1923 → Wojskowe Więzienie Śledcze Nr 7[39])
- oficer ewidencyjny na powiat ostrzeszowski – por. piech. Michał Przybysz (15 XI 1923[40])
- oficer ewidencyjny na powiat ostrowski
- urzędnik wojsk. XI rangi Franciszek Sikorski (do XII 1923 → II referent)
- urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Michał Biły (XII 1923[31] – IX 1925[41] → młodszy referent PKU Tarnów)
- kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
- kpt. piech. Józef Gawłowski (od II 1926)
- kpt. piech. Mieczysław Chudziński (X 1926[46] – IX 1930[47] → kierownik I referatu PKU Bydgoszcz Miasto)
- kpt. piech. Jan Wiktor Kasprzak (IX 1930[48] – 31 X 1932[49] → stan spoczynku)
- kpt. piech. Tadeusz I Piotrowski (XI 1932 – IV 1933[50] → kierownik I referatu PKU Poznań Miasto)
- kpt. piech. Maksymilian Bosiacki (IV 1933 – III 1934[51] → dyspozycja dowódcy OK VII)
- kpt. piech. Marcin Czosnyka (VI 1934[52] – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
- kierownik II referatu poborowego
- referent – por. kanc. Stanisław I Piwowarczyk (II 1926 – IX 1930[55] → płatnik 3 btelg.)
- referent inwalidzki – por. kanc. Stefan I Markiewicz (I 1927[56] – IV 1929[57] → dyspozycja Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej)
- kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Marcin Czosnyka[c] (1938 – 1939)
- kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Aleksander Kozubowski (1938 – 1939)
Uwagi
edytuj- ↑ Roman Michał Kantorek (ur. 5 sierpnia 1883 w Czatkowicach, w ówczesnym powiecie chrzanowskim, zm. 1953). W latach 1897–1899 był uczniem c. i k. Gimnazjum Wyższego w Wadowicach. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii austro-węgierskiej. W czerwcu 1921, w stopniu majora, służył w 20 Pułku Piechoty w Krakowie[18]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 238. lokatą w korpusie oficerów piechoty[19]. W lipcu 1922 został przeniesiony do 18 Pułku Piechoty w Skierniewicach na stanowisko komendanta kadry batalionu zapasowego. W 1924 został przesunięty na stanowisko kwatermistrza, a w czerwcu 1925 przesunięty na stanowisko dowódcy III batalionu[20]. W październiku 1926 został przeniesiony do 82 Pułku Piechoty w Brześciu nad Bugiem na stanowisko dowódcy II batalionu[21]. W lutym 1927 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i przeniesiony służbowo do Powiatowej Komendy Uzupełnień Krzemieniec na przeciąg czterech miesięcy w celu odbycia praktyki poborowej[22]. 12 kwietnia 1927 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 6. lokatą w korpusie oficerów piechoty[23]. W czerwcu tego roku został przydzielony do PKU Ostrów Poznański na stanowisko komendanta. Pułkownik Kantorek był żonaty z Różą Münz (ur. 21 czerwca 1897), z którą miał syna Mariana Romana (ur. 23 marca 1913 w Krakowie) i córkę Jadwigę Marię (ur. 16 czerwca 1914 w Krakowie). 3 stycznia 1930 przeprowadził się z Ostrowa do Poznania, z całą rodziną, i znalazł zatrudnienie w charakterze urzędnika. Syn pułkownika – Marian Roman 4 czerwca 1937 uzyskał dyplom lekarza na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Wziął udział w kampanii wrześniowej jako podchorąży rezerwy. 1 października 1939, po kapitulacji załogi Warszawy, dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu II B Arnswalde. 15 maja 1942 został przeniesiony do Oflagu II D Gross-Born, a 6 lipca tego roku do Stalagu XX C[24] . Zmarł 3 czerwca 1997 w Szczecinie. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie.
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[59].
- ↑ Kpt. adm. (piech.) Marcin Czosnyka ur. 13 września 1890 w Niedomicach, w rodzinie Michała. W roku szkolnym 1910/11 z wynikiem chlubnym ukończył naukę w klasie VIII c. k. Gimnazjum II w Tarnowie, ale maturę złożył 21 września 1911. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach c. i k. Pułku Piechoty Nr 56 z Krakowa. 7 lipca 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1917, zaliczony do I Rezerwy armii z jednoczesnym powołaniem do służby czynnej na czas wojny i przydzielony do 12 Pułku Piechoty[60]. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi[61] i Krzyżem Wojskowym Karola.
Przypisy
edytuj- ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
- ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
- ↑ a b Powiatowa Komenda Uzupełnień Ostrów donosi. „Orędownik Ostrowski”. 93, s. 1, 19 listopada 1921. Ostrów.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1465, 1474.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1343.
- ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
- ↑ Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
- ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
- ↑ Rozkaz dzienny Nr 25 Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych Polskich w b. zaborze pruskim z 29 stycznia 1919 roku.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1474.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 129.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 79, 680.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 31.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 11 czerwca 1925 roku, s. 318.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 335.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 18 lutego 1927 roku, s. 54.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 117.
- ↑ Straty ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 166.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 384.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 102.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 854.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1474, 1553, 1557, 1563–1564, 1566.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 22 czerwca 1923 roku, s. 407.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 81 z 29 grudnia 1923 roku, s. 753.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 77.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 280.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 2 stycznia 1924 roku, s. 761.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 3 kwietnia 1924 roku, s. 184.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 20 sierpnia 1924 roku, s. 456.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 225.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 279.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 56 z 24 sierpnia 1923 roku, s. 525.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 686.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 90 z 7 września 1925, s. 491.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 16.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117, 120, 127, 133, 830-831, w tym okresie praktykę poborową odbywał mjr piech. Feliks Kurnatowski.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 520.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 30, 53, 100.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 20 października 1926 roku, s. 368.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 297.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 21 kwietnia 1932 roku, s. 288.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 91.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 134.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 174.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 13.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 133.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 9.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 5.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 114.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 303.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 77 z 16 lipca 1919 roku, poz. 2492, 2517.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 298.
Bibliografia
edytuj- Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-08].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2019-05-18].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.