Kolisty Groń

szczyt o wysokości około 1150 m w Beskidzie Żywiecko-Orawskim

Kolisty Groń – szczyt o wysokości około 1150 m w Beskidzie Żywiecko-Orawskim. Znajduje się w odległości 460 m na północny wschód od Mędralowej (1169 m) i 1 km na południowy zachód od Magurki (1114 m)[1]. Stok południowo-zachodni opada do Przełęczy Jałowieckiej Północnej[2].

Kolisty Groń
Ilustracja
Na szczycie Kolistego Gronia
Państwo

 Polska
 Słowacja

Położenie

Beskid Żywiecko-Orawski

Pasmo

Pasmo Przedbabiogórskie, Beskid Makowski / Oravské Beskydy, Karpaty

Wysokość

ok. 1150 m n.p.m.

Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego
Mapa Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego z zaznaczoną granicą Polski, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kolisty Groń”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kolisty Groń”
Ziemia49°36′49,9″N 19°28′02,7″E/49,613861 19,467417

Problemy z nazewnictwem i regionalizacją

edytuj

W przewodniku turystycznym szczyt ten nie ma nazwy[3], na mapie Compassu również jest bez nazwy, natomiast Kolistym Groniem nazwano sąsiedni szczyt Magurkę. Kolisty Groń jest ważnym punktem; jest zwornikiem dla Pasma Mędralowej i Pasma Babiogórskiego. Biegnie przez niego granica polsko-słowacka i na jego szczycie spotykają się granice trzech miejscowości: Przyborów i Zawoja w Polsce oraz Orawska Półgóra na Słowacji. Kolisty Groń jest najdalej na północ wysuniętym punktem Słowacji[4][5]. Jego nazwę podają mapy Geoportalu obok nazwy Mędralowa[4][1].

Na mapach i w przewodnikach turystycznych Mędralowa i Kolisty Groń zaliczane są do Beskidu Żywieckiego[3][2]. Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski opracowanej przez Jerzego Kondrackiego należy do Pasma Przedbabiogórskiego w Beskidzie Makowskim. Po stronie słowackiej są to Oravské Beskydy[6]. Według najnowszej regionalizacji z 2018 roku należy do Beskidu Żywiecko-Orawskiego[7].

Opis szczytu

edytuj

Na Kolistym Groniu znajduje się słupek graniczny III/90. Jest to historyczny punkt graniczny. Do 1564 schodziły się na nim granice Węgier, Polski i ziem śląskich, a w czasie II wojny światowej granice Generalnego Gubernatorstwa, III Rzeszy i Słowacji. Wcześniej, w latach 1938–1939, cały szczyt Mędralowej znalazł się w granicach Polski (II Rzeczpospolita wymusiła na Czechosłowacji oddanie południowych stoków góry). W czasie II wojny światowej Niemcy przy pomocy miejscowej ludności wykonali na grzbiecie Mędralowej system ziemnych umocnień. Pozostałości okopów można zaobserwować jeszcze obecnie[3]. Na Kolistym Groniu Słowacy ustawili dużą tablicę informacyjną z opisem ciekawych miejsc w okolicy. Tablica jest w kilku językach, w tym również w języku polskim.

Na północnym stoku pomiędzy Kolistym Groniem i Mędralową jest Hala Mędralowa z szałasem. Przez szczyt prowadzą szlaki turystyczne[3].

Szlaki turystyczne

edytuj
  Główny Szlak Beskidzki, odcinek KorbielówBabia Góra
  przełęcz HuciskoCzerniawa Sucha – Kolisty Groń – Mędralowa – Babia Góra
  słowacki znakowany szlak turystyczny

Przypisy

edytuj
  1. a b Geoportal. Mapa topograficzna 1:10 000 [online] [dostęp 2025-01-04].
  2. a b Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 1, ISBN 978-83-7605-084-3.
  3. a b c d Stanisław Figiel, Urszula Janicka-Krzywda, Wojciech W. Wiśniewski Piotr Krzywda, Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 219, 229, ISBN 978-83-62460-30-4.
  4. a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2025-01-04].
  5. Słowacja. Mapa turystyczna [online] [dostęp 2024-11-02].
  6. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 318, 330–333, ISBN 83-01-12479-2.
  7. J. Solon i inni, Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, „Geographia Polonica”, 91 (2), 2018, s. 143–170.