Kazimierz Smolski
Kazimierz Smolski[a] vel Kazimierz Sołka vel Jerzy Adamowicz pseud.: „Sosna”, „Szkło”, „Sosiński” (ur. 10 czerwca?/23 czerwca 1913 w Doniecku, zm. 18 lipca 1985 w Szczecinie) – oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, kapitan artylerii służby stałej, cichociemny.
 Kazimierz Smolski (ze zbiorów NAC) | |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1937–1946 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
23 Pułk Artylerii Lekkiej |
| Stanowiska |
komendant bazy odcinka |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
przedstawiciel ds. UNRRA w Ministerstwie Rolnictwa, kierownik Biura Portowego, główny dyspozytor |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Karola, inżyniera górniczego pracującego w kopalni węgla kamiennego, i Marii z domu Jasiukowicz. Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu i zdaniu matury w 1931 roku kontynuował naukę na Wydziale Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego. Po 2,5 roku studiów przeniósł się do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, a następnie uczył się w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 października 1937 i 38. lokatą w korpusie oficerów artylerii[1]. W marcu 1939 pełnił służbę w 23 pułku artylerii lekkiej w Będzinie na stanowisku dowódcy plutonu zwiadowców szkoły podoficerskiej[2].
W kampanii wrześniowej 1939 walczył na stanowisku oficera obserwacyjnego macierzystego pułku, z którym brał udział w ciężkich walkach między Będzinem a Tomaszowem Lubelskim. 23 listopada przekroczył granicę polsko-słowacką. Dotarł do Francji w grudniu 1939 roku i 1 stycznia 1940 roku wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych i został przydzielony do Ośrodka Wyszkolenia Oficerów Artylerii w La Roche-sur-Yon. Prowadził szkolenia podchorążych w oddziałach francuskich. W czerwcu 1940 roku ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do 4 dywizjonu artylerii lekkiej 4 Brygady Kadrowej Strzelców. 20 marca 1941 awansował na porucznika.
Zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 28 lipca 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 3 na 4 września 1942 roku w ramach operacji „Measles” dowodzonej przez por. naw. Mariusza Wodzickiego (zrzut na placówkę odbiorczą „Żaba” w okolicy wsi Stachlew). Po aklimatyzacji w Warszawie dostał przydział do Wachlarza na komendanta bazy w Borysowie IV Odcinka.
9 grudnia 1942 roku został aresztowany przez Gestapo „w kotle” w Mińsku po nieudanej akcji wysadzenia niemieckiego transportu kolejowego. 6 lutego 1943 roku był ranny w wyniku wrzucenia granatu do celi w czasie masakry więźniów. Po torturach został wysłany 10 marca 1942 roku do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, następnie (w grudniu 1944 roku) do Mauthausen-Gusen, Redl-Zipf i Gusen II. 6 maja 1945 roku został uwolniony.
17 lipca 1945 roku powrócił do Polski, ujawnił się i zgłosił do służby w ludowym Wojsku Polskim. Przydzielono go do 14 Brygady Artylerii Przeciwpancernej w Tomaszowie Mazowieckim. Wiosną 1946 roku został zdemobilizowany.
Od 1946 roku pracował w Ministerstwie Rolnictwa i Robót Rolnych jako przedstawiciel ds. UNRRA, najpierw w Trójmieście, później w Szczecinie. W latach 1948–1950 pracował w szczecińskim oddziale firmy C. Hartwig Gdynia, później był kierownikiem Biura Portowego w Zarządzie Portu Szczecin w Świnoujściu, a od 1974 roku był głównym dyspozytorem w tym przedsiębiorstwie. W 1979 roku przeszedł na emeryturę.
Według dokumentów IPN został zwerbowany w charakterze informatora przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie. Jednak według sprawozdań pracowników UB nie przekazywał żadnych wartościowych informacji.
Ożenił się w 1946 roku z Aleksandrą Łyś (ur. w 1923 roku), mieli dwóch synów. Zmarł 18 lipca 1985 roku w Szczecinie. Pochowany został na cmentarzu Centralnym w Szczecinie (kwatera 69C).
Ordery i odznaczenia
edytujUwagi
edytuj- ↑ U Tucholskiego (1984a i 1984 b) występuje jako Kazimierz Smólski, który po wojnie zmienił nazwisko na Kazimierz Smolski.
Przypisy
edytuj- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 199.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 740.
Bibliografia
edytuj- Cezary Chlebowski: Wachlarz, Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej, wrzesień 1941 – marzec 1943. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1983. ISBN 83-211-0419-3.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Smólski Kazimierz. W: Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 191–193. ISBN 978-83-933857-0-6.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 410. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 92–93.
Linki zewnętrzne
edytuj- Biogram. elitadywersji.org
- Miejsce spoczynku Kazimierza Smolskiego