4 Brygada Kadrowa Strzelców

4 Brygada Kadrowa Strzelców (4 BKS) – kadrowa brygada piechoty Polskich Sił Zbrojnych.

4 Brygada Kadrowa Strzelców
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

lipiec-sierpień 1940

Rozformowanie

9 października 1941

Tradycje
Rodowód

4 Dywizja Piechoty

Kontynuacja

1 Samodzielna Brygada Spadochronowa

Dowódcy
Pierwszy

płk dypl. Stanisław Sosabowski

Organizacja
Dyslokacja

 Szkocja: Elliock[1] (do 23 października 1940)  Szkocja: Fife (od 23 października 1940)

Rodzaj sił zbrojnych

wojska lądowe

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

I Korpus Polski

Historia brygady

edytuj

9 lipca 1940 w Elliock w hrabstwie Dumfries and Galloway, jeszcze przed oficjalnym podpisaniem umowy polsko-brytyjskiej, rozpoczęto formowanie 4 Brygady Kadrowej Strzelców pod dowództwem płk. dypl. Stanisława Sosabowskiego. Miała ona stanowić kadrowy zalążek dla wojska polskiego formowanego w Kanadzie. Dlatego jej pierwotna nazwa brzmiała Kanadyjska Brygada Strzelców.

Brygada początkowo liczyła ok. 500 ludzi. W jej skład weszli oficerowie z 4 Dywizji Piechoty ewakuowanej z Francji oraz szeregowi z kategorią zdrowia C i D.

Wobec małego zainteresowania wśród Polonii kanadyjskiej wstąpieniem do Wojska Polskiego, 15 sierpnia jednostkę przemianowano na 4 Brygadę Kadrową Strzelców. Pod koniec 1940 roku z oficerów 4 Brygady Kadrowej zaczęto rekrutować ochotników, którzy po specjalnym przeszkoleniu mieliby być zrzuceni w Polsce i wspomóc działania dywersyjne (cichociemni)[2]. 23 października 1940 jednostkę przeniesiono w nowe miejsce stacjonowania - półwysep Fife. Brygada otrzymała także nowe zadania, miała bronić wschodniego wybrzeża Szkocji na 25 km odcinku od Anstruther do Buckhaven. W tym celu tworzyła ona oficerski batalion piechoty.

Pod koniec stycznia 1941 roku pojawiła się możliwość przeszkolenia ochotników na skoczków spadochronowych. Szkolenie miało odbywać się w ośrodku spadochronowym w Ringway. Wobec takiej możliwości płk Sosabowski podjął decyzję o organizowaniu nieoficjalnej brygady spadochronowej i kolejne grupy żołnierzy wysyłano na przeszkolenie w Ringway[2].

Na podstawie rozkazu L.dz. 774/Szef.Sąd./Tjn./41 Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych z 30 września 1941 roku zostały zniesione Sądy Polowe przy 4, 5, 7 i 8 Brygadach Kadrowych Strzelców, a w ich miejsce został utworzony 2 Sąd Polowy przy Brygadzie Szkolnej[3].

Naczelny Wódz gen. Sikorski rozkazem z 9 października 1941 roku przemianował 4 Brygadę Kadrową Strzelców na 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową. Nowo utworzona jednostka nadal występowała w stosunku do Brytyjczyków, jako kadrowa brygada strzelców[4]. Jej skład wzmocniony został 2 batalionem (kratkowanych lwiątek) z 1 Brygady Strzelców. Fakt istnienia brygady spadochronowej został ostatecznie uznany przez Brytyjczyków dopiero w sierpniu 1942 roku[5].

Obsada personalna brygady

edytuj
  • Kwatera Główna 4 Brygady Kadrowej Strzelców
  • 10 batalion kadrowy strzelców - ppłk Franciszek Targowski
  • 11 batalion kadrowy strzelców - ppłk dypl. Marian Radwański
  • 12 batalion kadrowy strzelców - ppłk piech. Czesław Rzedzicki
  • 4 dywizjon kadrowy artylerii lekkiej
  • 4 kompania kadrowa przeciwpancerna - ppłk dypl. Alojzy Mazurkiewicz
  • 4 oddział kadrowy rozpoznawczy
  • 4 kompania kadrowa łączności
  • 4 kompania kadrowa saperów
  • 4 pluton kadrowy żandarmerii
  • 4 Sąd Polowy

Skład batalionu

edytuj
  • dowództwo
  • pluton łączności
  • oddział rozpoznawczy
  • trzy kompanie strzelców
    • trzy plutony strzelców
  • drużyna ckm
  • drużyna moździerzy (działon)
  • pluton artylerii polowej
  • pluton artylerii przeciwpancernej

Obsada personalna dowództwa

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Szczurowski 2001 ↓, s. 100.
  2. a b Stanisław Sosabowski: Najkrótszą drogą. Łomianki: Wydawnictwo LTW, 2011. ISBN 978-83-7565-153-9.
  3. Akta jawne 1940-1942 ↓, s. 95-96.
  4. Zbigniew Wawer, Polscy spadochroniarze ..., s. 65.
  5. Zbigniew Wawer, Polscy spadochroniarze ..., s. 68.

Bibliografia

edytuj