Karol Kurek
Karol Kurek (ur. 4 listopada 1895 w Krakowie, zm. 1940 w ZSRR) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 listopada 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
24 Pułk Piechoty (II RP) |
| Stanowiska |
kwatermistrz pułku |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
        
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujBył synem Piotra i Rozalii z Pancków oraz bratem Jalu Kurka, polskiego literata. Ukończył Gimnazjum św. Anny rozpoczynając studia prawnicze na UJ, które przerwał wybuch wojny. Został powołany do armii austriackiej. W 1915 roku ukończył szkołę oficerską. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916 w korpusie oficerów rezerwy piechoty. Jego oddziałem macierzystym był pułk piechoty nr 13[1]. Walczył na froncie rosyjskim i włoskim jako dowódca plutonu i kompanii. Po wojnie wrócił na studia, jednak rozwój sytuacji w kraju spowodował kolejną przerwę. W 1919 roku jako dowódca kompanii w 24 pułku piechoty walczył na froncie ukraińskim.
W kwietniu 1924 roku został przydzielony do Centralnej Szkoły Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 1 w Chełmnie na stanowisko dowódcy 2 kompanii szkolnej, pozostając oficerem nadetatowym 24 pułku piechoty[2]. W grudniu tego roku został przeniesiony do 25 pułku piechoty w Piotrkowie na stanowisko kwatermistrza[3]. 23 grudnia 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym oddaniem do dyspozycji ministra skarbu[4]. 5 listopada 1928 roku został przeniesiony do baonu podchorążych rezerwy piechoty nr 10 w Gródku Jagiellońskim na stanowisko dowódcy[5]. W sierpniu 1931 roku został przeniesiony do 1 Morskiego batalionu strzelców w Wejherowie na stanowisko dowódcy[6]. 6 lutego 1935 roku został przeniesiony do 71 pułku piechoty w Zambrowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[7]. Od 23 września 1937 do lata 1939 kierował Okręgowym Urzędem Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Łodzi.
Karol Kurek został aresztowany w drugiej połowie 1939 roku w okolicach Lwowa. Był więziony w miasteczku Przemyślany. W styczniu 1940 wraz z osobami cywilnymi został przewieziony do więzienia Brygidki we Lwowie, a następnie do więzienia Zamarstynowskiego. W więzieniu tym odmówił udziału w zorganizowanej przez innych więźniów ucieczce (zakończonej sukcesem) przez piec i komin. Według powojennej relacji z Londynu powodem odmowy przyłączenia się do ucieczki była wiara w przestrzeganie konwencji wojennych.
W pierwszych dniach lutego 1940 Karol Kurek został wysłany do obozu w Starobielsku. Znajdująca się w posiadaniu rodziny anonimowa kartka z roku 1945 twierdzi, że w roku 1940 Kurek był widziany w okolicach Smoleńska, maszerujący pod eskortą Rosjan w kierunku Katynia.
W publikacji Indeks Represjonowanych, tom VI – Aresztowani w rejonie Lwowa i Drohobycza (Alfabetyczny wykaz 5822 obywateli polskich aresztowanych przez NKWD w rejonie Lwowa i Drohobycza w latach 1939–1941), Państwowe Archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, Centralne Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji RP, Ośrodek KARTA, 1998, Karol Kurek figuruje na stronie 179, a jego nazwisko opatrzone jest sygnaturą „U-1611”. W Stowarzyszeniu Rodzina Katyńska (Sekcja Poszukiwań) Karol Kurek zarejestrowany jest pod nr 55/5-27[8]. Figuruje na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej[9]. Został pochowany na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Awanse
edytuj- kapitan – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
- major – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 69 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
- podpułkownik – 23 stycznia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 33 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4692 (1921)[10]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[11]
- Krzyż Walecznych[12]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[12]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[12]
- Odznaka za Rany i Kontuzje[12]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej Signum Laudis z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[13]
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy (Austro-Węgry)[13]
- Brązowy Medal Waleczności (Austro-Węgry)[13]
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)[13]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 314, 484.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 29 kwietnia 1924 roku, s. 243.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 127 z 4 grudnia 1924 roku, s. 714.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 364.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 332.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 330.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 lutego 1935 roku, s. 3.
- ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 167.
- ↑ Listy katyńskiej ciąg dalszy. Straceni na Ukrainie, Zeszyty Katyńskie (nr 4), Warszawa 1994, str. 50
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3390 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 41, s. 1608)
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632 „za zasługi około podniesienia bezpieczeństwa granic”.
- ↑ a b c d Karol Kurek [online], Muzeum Polskich Formacji Granicznych [dostęp 2022-07-05] (pol.).
- ↑ a b c d Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 484.
Bibliografia
edytuj- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 184, 349.
- Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 120, 172.
- Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 23, 624.
- Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939, Łódź: Wydawnictwo Ibidem, 2001, ISBN 83-88679-10-4, OCLC 830292609.