Kampania krymska
Kampania krymska – ośmiomiesięczna kampania przeprowadzona przez wojska państw Osi w celu zajęcia Półwyspu Krymskiego, który był miejscem jednej z największych bitew frontu wschodniego podczas II wojny światowej. Niemieccy oraz rumuńscy żołnierze ponieśli ciężkie straty w ludziach[potrzebny przypis], kiedy próbowali nacierać poprzez Przesmyk Perekopski łączący Półwysep Krymski z resztą Związku Radzieckiego pomiędzy latem 1941 roku a pierwszą połową 1942 roku.
| II wojna światowa, front wschodni | |||
 Sowieccy jeńcy na Krymie, 6 listopada 1941 | |||
| Czas |
18 października 1941 – 4 lipca 1942 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo sił Osi | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Związku Radzieckiego  | |||
| 44,93°N 34,10°E/44,933300 34,100000 | |||
Historia
edytujOd 26 września 1941 roku niemiecka 11 Armia oraz żołnierze z rumuńskich 3. i 4 Armii byli zaangażowani w walkę[1], mając naprzeciw siebie radziecką 51. Armię i jednostki Floty Czarnomorskiej. Po kampanii półwysep był okupowany przez wojska Grupy Armii "A" razem z 17 Armią, która była główną jednostką podległą tej grupie armii[2].
Kiedy wojska państw Osi przełamały obronę radziecką okupowały one większość Krymu, z wyjątkiem Sewastopola (któremu 8 maja 1965 roku nadano tytuł Miasta Bohatera (ros. Город-герой)[3]) i Kerczu, który został wyzwolony przez Sowietów podczas operacji desantowej pod koniec 1941 roku i potem ponownie zajęty przez Niemców podczas operacji "Trappenjagd" rozpoczętej 8 maja 1942 roku[1][4]. Sewastopol bronił się przez 250 dni od 30 października 1941 do 4 lipca 1942 roku, kiedy Niemcy ostatecznie zdobyli miasto.
Główny cel kampanii, Sewastopol został okrążony przez niemieckie siły w natarciu z dnia 30 października 1941 roku. Niemieccy żołnierze zostali odparci przez radziecki kontratak, który został później wsparty przez wielu żołnierzy ewakuowanych z Odessy. Niemcy rozpoczęli wtedy oblężenie miasta[1]. Kolejne ataki 11 i 30 listopada, we wschodniej i południowej części miasta, zakończyły się porażką[1]. Niemcy zostali wtedy wsparci przez wiele pułków artyleryjskich, a w składzie jednego z nich znajdowało się nawet działo kolejowe Schwerer Gustav[1]. Kolejny atak 17 grudnia został odparty przez Sowietów w ostatnim momencie za pomocą posiłków – wkrótce po tym wojska radzieckie rozpoczęły desant morski na Półwyspie Kerczeńskim 26 grudnia w celu odrzucenia Niemców od Sewastopola[1]. Armia Czerwona była w posiadaniu inicjatywy, aż do chwili rozpoczęcia przez Niemców kontrataku 8 maja[1]. Radzieckie siły stawiały opór przez kolejne półtora tygodnia zanim poddały się 18 maja. Kiedy Niemcy usunęli wojska radzieckie na Półwyspie Kerczeńskim, ponowili oni natarcie na Sewastopol, wnikając w wewnętrzną linię obrony 29 czerwca[1]. Radzieccy dowódcy zostali ewakuowani drogą lotniczą lub za pomocą okrętów podwodnych i tym samym miasto skapitulowało 4 lipca 1942 roku, chociaż ostatni radzieccy żołnierze stawiali opór w grotach wokół miasta do 9 lipca[1].
W 1944 roku Krym został wyzwolony przez żołnierzy radzieckiego 4 Frontu Ukraińskiego podczas operacji krymskiej (8 kwietnia – 12 maja 1944 roku) w trzech podoperacjach:
- Operacja desantowa kerczeńsko-eltigeńska (31 października – 11 grudnia 1943)
- Perekopsko-Sewastopolska Operacja Ofensywna (8 kwietnia – 12 maja 1944)
- Kerczeńsko-Sewastopolska Operacja Ofensywna (11 kwietnia – 12 maja 1944)
-
Zniszczona radziecka bateria artylerii nadbrzeżnej „Maksim Gorki” -
Niemieccy żołnierze na kadłubie czołgu PzKpfw IV podczas walk na Krymie (maj 1942 roku)
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Chris Bishop: The Military Atlas of World War II. London: Igloo Books, 2005. ISBN 1-904687-53-9.
- John Keegan: The Times Atlas of the Second World War. New York: Crescent Books.
- M.L. Dudarienko, Ju.G. Pereczniew, W.T. Jelisiejew i inni: Podręcznik "Wyzwalanie miast: podręcznik na temat wyzwalania miast w okresie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941–1945". Moskwa: 1985. [dostęp 2011-11-03]. (ros.). Дударенко, М.Л., Перечнев, Ю.Г., Елисеев, В.Т. и др.: Справочник «Освобождение городов: Справочник по освобождению городов в период Великой Отечественной войны 1941-1945».
Linki zewnętrzne
edytuj- Rumuni Mansteina na Krymie (ang.). [dostęp 3 listopada 2011].