Jerzy Ratajewski

Jerzy Ratajewski
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	21 lutego 1928 ; Kraków
Data i miejsce śmierci	2 grudnia 1999 ; Kraków
	Prof. zwyczajny UŚ
	Specjalność: bibliotekoznawstwo, komunikacja i informacja naukowa, prasoznawstwo
Alma Mater	Uniwersytet Śląski
Doktorat	1968 ; Uniwersytet Wrocławski
Habilitacja	1985 ; Uniwersytet Wrocławski
	Odznaczenia

Jerzy Ratajewski (ur. 21 lutego 1928 w Krakowie, zm. 2 grudnia 1999 w Krakowie) – polski bibliotekoznawca, bibliotekarz, profesor zwyczajny Uniwersytetu Śląskiego. Współtwórca bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim.

Życiorys

Urodził się i wychowywał w Krakowie. W czasie II wojny światowej pracował w DWM Zakładach im. Cegielskiego w Poznaniu. W 1952 r. ukończył studia wyższe z zakresu historii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskując stopień magistra^[1].

Kariera zawodowa

Pracował jako nauczyciel historii i logiki w Liceum Ogólnokształcącym w Lidzbarku Warmińskim (1952-1954), w Liceum Pedagogicznym tamże (1954-59), w I Zasadniczej Szkole Zawodowej w Gnieźnie (1959-60) oraz jako bibliotekarz szkolny (1959-1960).

W latach 1960–1971 zatrudniony w Bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego na stanowisku bibliotekarza.

W 1968 r. uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie Wrocławskim na podstawie pracy „Wydawnictwo i czasopismo „Nowiny” w Opolu w latach 1911–1921”, napisanej pod kierunkiem prof. Antoniego Knota.

W latach 1971–1976 pełnił funkcję dyrektora Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego (UŚ). Przyczynił się do jej zreorganizowania i unowocześnienia, dzięki czemu zyskała pełny wymiar biblioteki uczelnianej^[2]. Przygotował nowoczesny projekt uniwersyteckiej sieci bibliotecznej, podkreślając konieczność ujednolicenia zasad funkcjonowania bibliotek zakładowych oraz stworzenia centralnie zarządzanej sieci bibliotecznej^[3].

W 1976 r. rozpoczął pracę naukowo-dydaktyczną. Był adiunktem z Zakładzie Organizacji Informacji Wydziału Techniki Uniwersytetu Śląskiego, od 1980 r. w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Instytutu Literatury i Kultury Polskiej na Wydziale Filologicznym UŚ. W 1986 otrzymał stanowisko docenta tamże, w 1992 r. profesora nadzwyczajnego UŚ, a w 1996 profesora zwyczajnego UŚ.

Był inicjatorem utworzenia studiów bibliotekoznawczych na Uniwersytecie Śląskim, uruchomionych w 1974 r.

W 1985 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego w zakresie nauki o książce i bibliotece na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego na podstawie pracy „Biblioteki naukowe i fachowe oraz ośrodki informacji naukowo-technicznej w komunikacji społecznej”, za którą otrzymał nagrodę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W 1991 r. po utworzeniu Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŚ zorganizował Zakład Metodologii Bibliotekoznawstwa i Bibliotekarstwa, którym kierował do 1997 r.

W 1997 r. przyjął stanowisko profesora nadzwyczajnego w Instytucie Filologii Polskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie^[1]^[4]^[5].

Dorobek naukowy

Jego zainteresowania naukowe koncentrowały się na tematach współczesnego bibliotekoznawstwa i jego metodologii, komunikacji i informacji naukowej, naukoznawstwa i prasoznawstwa.

Publikował skrypty i podręczniki. Zainicjował opracowanie podręcznika bibliotekarstwa. Był wybitnym dydaktykiem. Wypromował 2 doktorów oraz ponad 100 magistrów. Był recenzentem w przewodach doktorskich i habilitacyjnych^[4]^[5]^[6].

Wybrane publikacje

Przysposobienie biblioteczne. Oprac. Lidia Kałkusińska, Jerzy Ratajewski. Katowice, 1972
Jerzy Ratajewski: Wstęp do informacji naukowej. Katowice, 1973
Wanda Kochmańska, Krystyna Puzio, Jerzy Ratajewski: Biblioteka. Cz. 1, Organizacja biblioteki, gromadzenie i opracowanie zbiorów bibliotecznych. Katowice, 1976
Jerzy Ratajewski: Biblioteka. Cz. 2, Udostępnianie zbiorów i działalność informacyjna. Katowice, 1978
Jerzy Ratajewski: Zarys techniki opracowania informacyjno-dokumentacyjnego źródeł informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej. Katowice, 1978
Jerzy Ratajewski: Biblioteki naukowe i fachowe oraz ośrodki informacji naukowo-technicznej w komunikacji społecznej. Katowice, 1982
Jerzy Ratajewski: Wybrane problemy metodologiczne informologii nauki (informacji naukowej). Katowice, 1994
Bibliotekarstwo: praca zbiorowa. Pod red. Zbigniewa Żmigrodzkiego i Jerzego Ratajewskiego. Warszawa, 1994
Jerzy Ratajewski: Wprowadzenie do bibliotekoznawstwa, czyli Wiedza o bibliotece w różnych dawkach. Warszawa, 2002^[7]

Stowarzyszenia i organizacje

Związek Nauczycielstwa Polskiego – prezes Zakładowej Organizacji Związkowej ZNP przy Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu, wiceprezes i przewodniczący Oddziałowej Organizacji Związkowej ZNP Wydziału Filologicznego UŚ (1980-1981), członek Komitetu Założycielskiego ZNP UŚ
Komisja Egzaminacyjna dla Bibliotekarzy i Dokumentalistów Dyplomowanych
Polskie Towarzystwo Historyczne (1971-1985)^[1]^[4]

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi (1987)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1997)
Nagroda III stopnia Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1983)
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1996)
Nagroda Naukowa SBP im. Adama Łysakowskiego za książkę „Wybrane problemy metodologiczne informologii nauki (informacji naukowej)”. Katowice, 1994.
Nagrody Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego i Rektora Uniwersytetu Śląskiego^[1]^[4]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d A.A. Barciak A.A. (red.), Zmarli pracownicy Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 1968-2008 : „Non omnis moriar”, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008, s. 303–304, ISBN 978-83-226-1774-8, OCLC 297853073 [dostęp 2019-10-01] .
↑ Sylwetki dyrektorów Biblioteki UŚ, [w:] MariaM. Kycler MariaM., DariuszD. Pawelec DariuszD., BogumiłaB. Warząchowska BogumiłaB. (red.), Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w pięćdziesięciolecie istnienia, wyd. I, Katowice: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek, 2018, s. 371–407, ISBN 978-83-65694-58-4, OCLC 1077366141 [dostęp 2019-10-03] .
↑ J. Ratajewski: Organizacja i działalność sieci bibliotecznej Uniwersytetu Śląskiego w latach 1968–1974. „Przegląd Biblioteczny” 1975, z. 2, s. 163–170.
↑ ^a ^b ^c ^d H.H. Tadeusiewicz H.H. (red.), Słownik pracowników książki polskiej. Supplement, wyd. 1, Warszawa: Wyd. SBP, 2000–, s. 237–238, ISBN 83-87629-45-6, OCLC 977962789 [dostęp 2019-10-01] .
↑ ^a ^b Z. Żmigrodzki: Profesor Jerzy Ratajewski (21.II.1928-2.XII.1999). W: „Studia bibliologiczne”, T. 12. Prace poświęcone pamięci Profesora Jerzego Ratajewskiego. Katowice 2000, s. 7-9.
↑ J. Glensk: Jerzy Ratajewski (21.II.1928-2.XII.1999). „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2000, z. 2, s. 311–314.
↑ Bibliografia prac Jerzego Ratajewskiego. Oprac. Z. Gębołyś. W: „Studia bibliologiczne”, T. 12. Prace poświęcone pamięci Profesora Jerzego Ratajewskiego. Katowice, 2000, s. 11-44.

Bibliografia

Bibliografia prac Jerzego Ratajewskiego. Oprac. Z. Gębołyś. „Studia bibliologiczne”, T. 12. Prace poświęcone pamięci Profesora Jerzego Ratajewskiego”. Katowice, 2000, s. 11–44.
J. Glensk: Jerzy Ratajewski (21.II.1928-2.XII.1999). „Rocznik Historii prasy Polskiej” 2000, z. 2, s. 311–314.
Słownik pracowników książki polskiej: suplement 3. Pod red. H. Tadeusiewicz. Warszawa, 2010, s. 237–238
Z. Żmigrodzki: Profesor Jerzy Ratajewski (21.II.1928-2.XII.1999). „Studia bibliologiczne”, T. 12. Prace poświęcone pamięci Profesora Jerzego Ratajewskiego. Katowice 2000, s. 7–9.
Z. Żmigrodzki: Jerzy Ratajewski (1928-1999). „Przegląd Biblioteczny” 1999, z. 4, s. 343–345.
Zmarli pracownicy Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 1968-2008 : „Non omnis moriar”. Pod red. A. Barciaka. Katowice, 2008, s. 303–304.

[:0-1] A.A. Barciak A.A. (red.), Zmarli pracownicy Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 1968-2008 : „Non omnis moriar”, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008, s. 303–304, ISBN 978-83-226-1774-8, OCLC 297853073 [dostęp 2019-10-01] .

[2] Sylwetki dyrektorów Biblioteki UŚ, [w:] MariaM. Kycler MariaM., DariuszD. Pawelec DariuszD., BogumiłaB. Warząchowska BogumiłaB. (red.), Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w pięćdziesięciolecie istnienia, wyd. I, Katowice: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek, 2018, s. 371–407, ISBN 978-83-65694-58-4, OCLC 1077366141 [dostęp 2019-10-03] .

[3] J. Ratajewski: Organizacja i działalność sieci bibliotecznej Uniwersytetu Śląskiego w latach 1968–1974. „Przegląd Biblioteczny” 1975, z. 2, s. 163–170.

[:1-4] H.H. Tadeusiewicz H.H. (red.), Słownik pracowników książki polskiej. Supplement, wyd. 1, Warszawa: Wyd. SBP, 2000–, s. 237–238, ISBN 83-87629-45-6, OCLC 977962789 [dostęp 2019-10-01] .

[:2-5] Z. Żmigrodzki: Profesor Jerzy Ratajewski (21.II.1928-2.XII.1999). W: „Studia bibliologiczne”, T. 12. Prace poświęcone pamięci Profesora Jerzego Ratajewskiego. Katowice 2000, s. 7-9.

[6] J. Glensk: Jerzy Ratajewski (21.II.1928-2.XII.1999). „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2000, z. 2, s. 311–314.

[7] Bibliografia prac Jerzego Ratajewskiego. Oprac. Z. Gębołyś. W: „Studia bibliologiczne”, T. 12. Prace poświęcone pamięci Profesora Jerzego Ratajewskiego. Katowice, 2000, s. 11-44.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]