Jean-Antoine Marbot

generał i polityk francuski

Jean-Antoine Marbot, znany również jako Antoine Marbot (wym. [ʒɑ̃ ɑ̃twan maʁbo]; ur. 7 grudnia 1754 w Altillac we Francji, zm. 19 kwietnia 1800 w Genui we Włoszech) – francuski generał i polityk[1][2].

Jean-Antoine
Marbot
Ilustracja
generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

7 grudnia 1754
Altillac, Francja

Data i miejsce śmierci

19 kwietnia 1800
Genua, Włochy

Przebieg służby
Siły zbrojne

Królestwo Francji
Królestwo Francji
Republika Francuska

Główne wojny i bitwy

Wojna pierwszej koalicji:
Wojna w Pirenejach
(1793–1795)
Wojna drugiej koalicji:
Kampania we Włoszech
(1799–1800)

Późniejsza praca

Poseł departamentu Corrèze w Zgromadzeniu Prawodawczym
(1791–1792)
Poseł departamentu Corrèze w Radzie Starszych
(1795–1799)
Przewodniczący Rady Starszych
(1797, 1798)
Gubernator wojskowy Paryża
(1799)

Życiorys

edytuj

Ancien Régime

edytuj

Urodził się w 1754 roku w szlacheckiej rodzinie z dawnej prowincji Quercy, w okolicach dzisiejszego departamentu Corrèze. Jego kariera wojskowa rozpoczęła się podczas panowania króla Ludwika XV, w pułku Gwardii Królewskiej. Osiągnął w niej stopień kapitana dragonów i służył jako aide-de-camp dowódcy pułku, generała de Schomberga.

Zgromadzenie Prawodawcze

edytuj

Będąc zwolennikiem idei oświecenia, po wybuchu rewolucji francuskiej odszedł z wojska i powrócił do ziem rodzinnych. Został wybrany administratorem nowo utworzonego departamentu Corrèze w 1790 roku, a następnie posłem tego departamentu w Zgromadzeniu Prawodawczym (fr. Assemblée Législative) 3 września 1791 roku.

 
Generał Jean-Antoine Marbot

Armia Pirenejów

edytuj

W latach 1793–1795 wstąpił do Armii Pirenejów (fr. Armée des Pyrénées) dowodzonej przez generała Dagoberta de Fontenille i stał się jednym z przywódców wojsk francuskich walczących z siłami generała Ricardosa na granicy z Hiszpanią. 30 sierpnia 1793 roku otrzymał stopień generała brygady, odznaczył się między innymi podczas zdobycia Cerdanyi i awansował do stopnia generała dywizji w październiku 1794 roku.

Rada Starszych

edytuj

W dniu 15 października 1795 roku został wybrany posłem departamentu Corrèze w Radzie Starszych (fr. Conseil des Anciens), wyższej izbie francuskiego ustawodawstwa podczas I Republiki Francuskiej, będącej odpowiednikiem dzisiejszego Senatu. Zasiadując w Radzie Starszych, dwukrotnie piastował urząd przewodniczącego izby. Pierwszą kadencję objął 6 września 1797 roku, drugą rok później, 19 czerwca 1798 roku.

Gubernator wojskowy Paryża

edytuj

Powołany został przez ministra wojny, generała Bernadotte, na stanowisko gubernatora wojskowego Paryża w dniu 5 lipca 1799 roku, przejmując po generale Joubercie dowództwo stołecznej 17 dywizji wojskowej. Po powrocie generała Bonapartego z kampanii egipskiej, sprzeciwił się planom przewrotu, mającego obalić rządy Dyrektoriatu i zastąpić je bardziej autokratycznym ustrojem politycznym w postaci Konsulatu. Jego autorom, sterowanym przez dyrektora Emmanuela Sieyèsa, a od niedawna również przez generała Bonapartego, niezbędne było wsparcie wojsk stacjonujących w Paryżu. Obawiając się przywiązania obecnego gubernatora do idei republikańskich, zaoferowali mu nowe stanowisko w dowództwie Armii Italii (fr. Armée d’Italie), które przyjął. Po jego ustąpieniu, przychylny przewrotowi generał Lefebvre mianowany został nowym gubernatorem wojskowym Paryża.

 
Plan fortyfikacji Genui w 1800 roku

Armia Italii

edytuj

Przed przewrotem 18 brumaire’a (9 listopada 1799 roku), wysłany został jako generał dywizji do Armii Italii, walczącej z korpusem wojsk austriackich na terytorium północnych Włoch. Po śmierci generała Championneta, przejął naczelne zwierzchnictwo nad armią aż do przybycia generała Massény. Dowodził siłami francuskimi stacjonującymi w Savonie, gdzie toczyły się liczne starcia z oddziałami wroga usiłującymi przedostać się do przedmieść Genui, w szczególności w dniach 6 i 13 kwietnia 1800 roku. Wkrótce zachorował i musiał zostać przewieziony na leczenie do Genui. Zmarł 19 kwietnia 1800 roku, podczas oblężenia miasta przez wojsko austriackie, z powodu tyfusu i poniesionych ran.

Upamiętnienie

edytuj
 
Nazwisko generała Jeana-Antoine’a Marbot na Łuku Triumfalnym w Paryżu

Jego nazwisko jest zapisane na 34 kolumnie zachodniego filara Łuku Triumfalnego w Paryżu.

Rodzina

edytuj

3 października 1776 roku poślubił Marię-Louisę Certain du Puy (1756–1826), spokrewnioną z François Certainem de Canrobertem, marszałkiem Francji w okresie II Cesarstwa Francuskiego. Z tego małżeństwa pochodziło czterech synów:

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Dictionnaire des parlementaires français de 1789 à 1889: Marbot, Jean-Antoine.
  2. Biographie universelle et portative des contemporains: Marbot, Antoine.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj