Gyrohypnus punctulatus
Gyrohypnus punctulatus – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny kusaków. Zamieszkuje większość krain zoogeograficznych.
| Gyrohypnus punctulatus | |||
| (Paykull, 1789) | |||
.png)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Gyrohypnus s.str. | ||
| Gatunek |
Gyrohypnus (Gyrohypnus) punctulatus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1789 roku przez Gustafa von Paykulla pod nazwą Staphylinus punctulatus. Jako miejsce typowe wskazano Szwecję[1][2].
Morfologia
edytuj_Genital.png)
Chrząszcz o wydłużonym, wąskim ciele długości od 7 do 9 mm. Głowa jest wydłużona, czarna z brunatnoczarnymi czułkami i żółtobrunatnymi głaszczkami szczękowymi, o matowych, szorstko punktowanych skroniach zakończonych ząbkowato; na wysokości tego zakończenia głowa jest najszersza. Ciemię ma niewielki, podłużny obszar pozbawiony głębokiego punktowania. W tyle głowy szwy gularne łączą się w pojedynczą linię. Przedplecze jest czarne, zaopatrzone w rzędy grzbietowe o około sześciu punktach każdy. Pokrywy są całkiem czarne. Odnóża mają brunatnoczarne uda i golenie. Odwłok jest czarny, pozbawiony rozjaśnień na tylnych krawędziach tergitów[3].
Ekologia i występowanie
edytujOwad ten zasiedla różne, w tym synantropijne środowiska. Bytuje pod gnijącymi szczątkami roślinnymi, padliną, w starych grzybach, pryzmach kompostowych i nawozie[4].
Gatunek o szerokim zasięgu, na północ wykraczającym daleko poza koło podbiegunowe[4]. W Europie znany jest z Irlandii, Wielkiej Brytanii, Portugalii, Hiszpanii, Francji, Belgii, Luksemburgu, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Macedonii Północnej, Grecji i europejskiej części Rosji[5]. W palearktycznej Azji podawany jest z Gruzji, Syberii, Kazachstanu oraz Iranu[6]. W Afryce Północnej zamieszkuje Azory, Wyspy Kanaryjskie, Maderę, Maroko i Algierię[6][5]. Poza tym podawany jest z Etiopii w krainie afrotropikalnej[6], Indii w krainie orientalnej[3], Argentyny w krainie neotropikalnej[4] oraz nearktycznej Ameryki Północnej[6][3].
Przypisy
edytuj- ↑ G. Paykull: Monographia Staphylinorum Sueciae. Upsaliae: Johann. Edman, 1789.
- ↑ Volker Assing. Taxonomic and faunistic notes on some West Palaearctic and Middle Asian Xantholinini, with a revalidation and new synonymies (Coleoptera: Staphylinidae: Staphylininae). „Linzer biologische Beiträge”. 49 (1), s. 235–252, 2017.
- ↑ a b c Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 d Kusakowate - Staphylinidae: Wydłużaki - Xantholininae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976.
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (7), 1980.
- ↑ a b Gyrohypnus (Gyrohypnus) liebei (Scheerpeltz, 1926). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-04-04].
- ↑ a b c d Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Insecta: Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 3). Staphylininae: Staphylinini (Quediina, Staphylinina, Tanygnathinina, Xanthopygina), Xantholinini. Staphylinidae incertae sedis. Fossils, Protactinae†. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 3021–3840, 2001.