Głożyna afrykańska

głożyna afrykańska

Głożyna afrykańska (Ziziphus lotus (L.) Lam.) – gatunek krzewu lub niewysokiego drzewa z rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae). Rośnie dziko w Afryce Północnej (Algieria. Egipt. Libia; Maroko, Tunezja, Zachodnia Sahara) i Zachodniej (Mali, Mauritania), Europie Południowej (Hiszpania, Sycylia), Na Półwyspie Arabskim (Arabia Saudyjska, Jemen) oraz w Azji Zachodniej (Cypr, Izrael, Jordania, Syria, Turcja)[4]

Głożyna afrykańska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

szakłakowate

Rodzaj

głożyna

Gatunek

głożyna afrykańska

Nazwa systematyczna
Ziziphus lotus (L.) Lam.
Encycl. 3: 317 1789[3]
Synonimy
  • Rhamnus lotus L.

Morfologia

edytuj
Pokrój
Gęsty, ciernisty krzew lub małe drzewko o wysokości do 2 m[5].
Liście
Drobne, o długości do 1,5 cm, eliptyczne, pojedyncze, nagie, błyszczące. Posiadają terzy równoległe nerwy. Dwa przylistki przekształcone w niewielkie ciernie; jeden z nich jest prosty, drugi zagięty[6].
Kwiaty
Drobne, obupłciowe, zielonożółte, zebrane w groniaste kwiatostany. Zbudowane są z 5 działek kielicha, 5 płatków korony, 5 pręcikow i 1 słupka[6].
Owoce
Mięsisty pestkowiec z twardą pestką i miąższem. Ma średnicę 8-10 mm i po dojrzeniu jest jasnobrązowy, co odróżnia go od owocu głożyny cierń Chrystusa, której owoce są żółte[6].

Zastosowanie

edytuj
  • Owoce są jadalne, ale niesmaczne i mało wartościowe[6].
  • Czasami z pędów robi się kompost do użyźniania ziemi[6].

Udział w kulturze

edytuj

Jest jednym z gatunków, które są utożsamiane z antycznym opisem drzewiastego lotosu[7]. N. H. Moldenke, A. L. Moldenke są zdania, że roślina ta opisana jest w biblijnej Księdze Hioba (40,21-22) hebrajskim słowem şe'êlîm, które tłumaczone jest jako lotos, a powinno być jako głożyna afrykańska. J. Maillat i S. Maillat nie zgadzają się z tym. Z kolei M. Zohary i F. N. Hepper uważają, że z głożyny afrykańskiej mogła być wykonana korona cierniowa, którą żołnierze rzymscy wcisnęli na głowę Jezusa Chrystusa[5].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-12-02] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2015-02-03].
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2015-02-12].
  5. a b Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
  6. a b c d e Wild flowers of Israel. [dostęp 2015-02-12].
  7. Piotr Panek, Ubrania i przebrania, czyli jak ludzi mami krótkie słowo „lotos” [online], Pulsar, 18 lutego 2024 [dostęp 2024-02-19].