Franciszek Dmochowski (inżynier)
Franciszek Salezy Dmochowski herbu Pobóg (ur. 10 września 1881 w majątku Jakuń, zm. 14 grudnia 1934 w Warszawie) – komandor podporucznik rezerwy Marynarki Wojennej II RP, inżynier, dyrektor Zakładów Amunicyjnych „Pocisk”.
 komandor podporucznik rezerwy
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 września 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 grudnia 1934 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
korpus techniczny Marynarki Wojennej |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
dyrektor Zakładów Amunicyjnych „Pocisk” |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinnym majątku Jakuń w powiecie oszmiańskim, jako syn Jana Mariana Dmochowskiego i Marii Wagner (córki Olgierda Wagnera, jednego z zarządców majątku w Solecznikach). Został ochrzczony 3 stycznia 1882 roku w kościele w Sobotnikach. Jego rodzicami chrzestnymi byli stryj, Franciszek Dmochowski, a także babcia ze strony matki, Henryka Wagner.
Ukończył szkołę inżynierów morskich i akademię morską w Imperium Rosyjskim, gdzie rozpoczął również służbę w marynarce wojennej (m.in. w Kronsztadzie i Mikołajowie)[1]. W roczniku oficerskim z 1923 roku widnieje w III korpusie technicznym jako komandor podporucznik rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r[2]. Kapitanem rezerwy w tym samym korpusie był również młodszy brat Franciszka, Henryk Dmochowski[3].
W dwudziestoleciu międzywojennym był dyrektorem Zakładów Amunicyjnych „Pocisk”, które w 1932 roku przekształcono w Wojskowe Zakłady Pirotechniczne[4]. Zmarł "po długich cierpieniach"[5] 14 grudnia 1934 roku w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu prawosławnym na Woli (kwatera 9-3-17)[6]. Najprawdopodobniej omyłkowo widnieje w warszawskiej książce telefonicznej z lat 1935/36. Wynika z niej, iż mieszkał przy ulicy Mokotowskiej 20[7].
Rodzina
edytujJego przodkami byli rotmistrz i komisarz porządkowy powiatu oszmiańskiego Szymon Dmochowski[8] (od 24 stycznia 1746[9] roku właściciel majątku Teniukowszczyzna, również w powiecie oszmiańskim), a także wspomniany w Panu Tadeuszu Samuel Wołk-Łaniewski. Wnuczka Wołka-Łaniewskiego, Kazimiera, wzięła w 1840 roku ślub z Bolesławem Feliksem Dmochowskim (dziadem Franciszka), wnosząc w posagu Jakuń. Krewnym Dmochowskiego ze strony Łaniewskich był również Hipolit Korwin-Milewski. W swoich wspomnieniach Korwin-Milewski opisał zakup majątku przez Wołka-Łaniewskiego: „Był na sprzedaż majątek Jakuń w sąsiednim oszmiańskim powiecie […] Przy pomocy teścia kupił go, zainstalował żonę i włóczył się między Jakunią i Wilnem, gdzie konsystował przy Hetmanie Kossakowskim”[10]. Brat Franciszka, Józef Dmochowski, był zarządcą majątku Jakuń aż do wybuchu drugiej wojny światowej[11]. Młodszym bratem Franciszka był porucznik rezerwy, Marian Montwid-Dmochowski, który w dwudziestoleciu międzywojennym sprawował między innymi funkcję sędziego pokoju IV okręgu powiatu dziśnieńskiego[12].
Spokrewniony z Dmochowskim był Wincenty Dmochowski, malarz, również wywodzący się ze szlachty oszmiańskiej[13].
Dalekim krewnym Dmochowskiego był także porucznik Marian Walicki, ofiara szarży pod Wólką Węglową we wrześniu 1939 roku. Praprababką Walickiego była Jadwiga Dmochowska, córka Szymona. Jeden z jej synów, Adolf Józef Walicki, był świadkiem na ślubie dziada Franciszka, Bolesława Feliksa Dmochowskiego. Ceremonia ta miała miejsce 24 stycznia 1840 roku w kościele w Dudach, niedaleko Iwja[14].
Przypisy
edytuj- ↑ Ś.P. inż. Franciszek Dmochowski. „Polska Zbrojna: pismo codzienne”. Nr 356, s. 6, 28 grudnia 1934.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, Warszawa 1924, s. 1450.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924, Warszawa 1925, s. 1320.
- ↑ "Radosna twórczość" w "Pocisku". „Zorza”. Nr 35, s. 527, 28 sierpnia 1932.
- ↑ Ś.P. Franciszek Dmochowski. „Kurier Warszawski”. Nr 345, s. 23, 16 grudnia 1934.
- ↑ Miasto st. Warszawa - Cmentarze (wyszukiwarka).
- ↑ Spis Abonentów Warszawskiej Sieci Telefonów Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej 1935-1936 [online], mbc.cyfrowemazowsze.pl [dostęp 2023-06-20].
- ↑ Spis rewizyjny szlachty oszmiańskiego powiatu wileńskiego województwa za 1795 r. [online], familysearch.org [dostęp 2023-06-19].
- ↑ Czesław Jankowski: Powiat oszmiański : materiały do dziejów ziemi i ludzi. Cz. 3. 1898, s. 43-44. [dostęp 2023-06-19].
- ↑ Hipolit Korwin-Milewski: Siedemdziesiąt lat wspomnień : (1855-1925). 1930, s. 9. [dostęp 2023-06-20].
- ↑ Spis członków Kresowego Związku Ziemian. 1938, s. 33. [dostęp 2023-06-19].
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 24, s. 457, 15 grudnia 1922.
- ↑ Czesław Jankowski: Powiat oszmiański : materiały do dziejów ziemi i ludzi. Cz. 3. 1898, s. 42-43. [dostęp 2023-09-11].
- ↑ Wypisy metryk ślubnych kościoła filialnego Dudzkiego od roku 1840 [online], familysearch.org [dostęp 2023-09-11].