Wikipedia

Eugeniusz Jan Smoliński

polski oficer, ofiara zbrodni katyńskiej
Ten artykuł dotyczy kapitana piechoty Wojska Polskiego, ofiary zbrodni katyńskiej. Zobacz też: stronę ujednoznaczniającą.

Eugeniusz Jan Smoliński[a] (ur. 2 sierpnia 1901 w Łodzi, zm. 1940 w ZSRR) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Eugeniusz Jan Smoliński
Ilustracja
por. Eugeniusz Jan Smoliński
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

2 sierpnia 1901
Łódź

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1923–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

59 pułk piechoty
Korpus Ochrony Pogranicza
(batalion KOP „Budsław”
placówka wywiadowcza KOP Nr 4 „Wilejka”
Ekspozytura Nr 1 Oddziału II Sztabu Generalnego WP
pułk KOP „Zdołbunów”)

Stanowiska

młodszy oficer batalionu
dowódca plutonu
młodszy oficer kompanii szkolnej
kierownik referatu w Ekspozyturze Oddziału II Sztabu Głównego
p.o. kierownika placówki wywiadowczej KOP Nr 4
oficer ewidencyjno-personalny pułku
oficer graniczny pułku

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
(kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”

Życiorys

edytuj

Urodził się 2 sierpnia 1901 w Łodzi. Był synem Mariana i Weroniki.

W okresie od dnia 1 lipca 1921 r. do dnia 7 lipca 1922 roku przeszedł kurs unitarny i kształcił się w Szkole Podchorążych Piechoty (w klasie 41 im. gen. Bema i klasie 44 im. płk. Piotra Wysockiego), którą ukończył ze 157. lokatą[2]. Następnie uczył się w Oficerskiej Szkole Piechoty (utworzonej przy Szkole Podchorążych Piechoty) – w klasie 50, utworzonej z klas unitarnych 41 i 44. Kurs prowadzony był w okresie od dnia 10 sierpnia 1922 r. do dnia 3 lipca 1923 roku[3]. Eugeniusz Smoliński został absolwentem 50 klasy, której nazwę zmieniono w międzyczasie na I promocję Oficerskiej Szkoły Piechoty[4]. Uroczysta promocja tegoż kursu odbyła się w dniu 3 lipca 1923 roku[b], a jej prymusem był ppor. Wacław Miciński.

Dekretem L. 19837/A Prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego z dnia 2 lipca 1923 r. (opublikowanym w Dzienniku Personalnym – Dział Urzędowy, Nr 44 z 3 lipca 1923 r.) został mianowany, jako absolwent Oficerskiej Szkoły Piechoty, na stopień podporucznika w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 roku i 90. lokatą[5]. Rozporządzeniem Ministra Spraw Wojskowych (gen. broni Stanisława Szeptyckiego) z dnia 29 lipca 1923 r., wcielony został do 59 pułku piechoty wielkopolskiej[6], stacjonującego w Inowrocławiu. Prezydent Rzeczypospolitej dekretem z dnia 16 listopada 1923 r. (dekret O.V. L.33500.E) przemianował ppor. Smoleńskiego na oficera zawodowego ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 r. i 87. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7].

W wielkopolskim 59 pułku piechoty służył do początkowych miesięcy 1930 roku[8][9][10] zajmując w 1923 r. – 87. lokatę[11] wśród podporuczników, a w roku 1924 – 85. lokatę[12] pośród podporuczników piechoty w swoim starszeństwie. Awansowany do stopnia porucznika piechoty został rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 grudnia 1925 r. (sygnatura O.V. L. 34421 „A”) – ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 roku i 77. lokatą[13]. W roku 1928 zajmował 70. lokatę pośród poruczników piechoty ze swego starszeństwa[14]. Pełniąc służbę w inowrocławskim pułku zajmował między innymi (w roku 1929) stanowisko młodszego oficera w II batalionie, którym dowodził wówczas mjr Paweł Cygler[15].

Służba w Korpusie Ochrony Pogranicza

edytuj

Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych, marszałka Józefa Piłsudskiego, opublikowanym w dniu 31 marca 1930 r., został przeniesiony z 59 pułku piechoty do Korpusu Ochrony Pogranicza[16] i przydzielony do batalionu KOP „Budsław” (wchodzącego w skład pułku KOP „Wilejka”)[c]. Porucznik Smoliński objął wówczas stanowisko dowódcy plutonu w 5 kompanii „Wilejka”[d].

Z dniem 4 marca 1931 roku został przeniesiony, bez prawa do zwrotu kosztów za przesiedlenie, na stanowisko młodszego oficera w kompanii szkolnej podoficerów niezawodowych piechoty „Wilejka” (przy pułku KOP „Wilejka”)[e]. W dniach od 8 lutego do 23 marca 1932 r. przebywał w Warszawie na VIII kursie informacyjno-wywiadowczym przy Oddziale II Sztabu Głównego, który to kurs ukończył z postępem dostatecznym. W międzyczasie, z dniem 9 marca 1932 r., został przeniesiony z batalionu „Budsław”[f] do placówki wywiadowczej KOP Nr 4 „Wilejka”[g]. W listopadzie 1933 roku wyróżniony został Odznaką Pamiątkową KOP „Za Służbę Graniczną”, nadaną rozkazem Dowództwa KOP Nr 52 z dnia 11 listopada 1933 r. Z dniem 13 stycznia 1934 r. został odkomenderowany z placówki wywiadowczej KOP Nr 4 do Ekspozytury Nr 1 Oddziału II Sztabu Głównego w Wilnie, na stanowisko kierownika referatu „C” - do czasu powrotu kierownika tego referatu, rotmistrza Wacława Wróblewskiego, z kursu informacyjno-wywiadowczego[h].

Za zasługi w służbie ochrony pogranicza, jako oficer wywiadu KOP, został odznaczony przez Prezesa Rady Ministrów Srebrnym Krzyżem Zasługi[17], co potwierdzono rozkazem tajnym Szefostwa Wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 5 z dnia 19 grudnia 1934 roku. Z dniem 8 sierpnia 1935 roku został wyznaczony pełniącym obowiązki kierownika placówki wywiadowczej KOP Nr 4 „Wilejka”[i]. Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 18 marca 1936 r. (ogłoszonym w Tajnym Dzienniku Awansowym M.S.Wojsk. Nr 3/36) został awansowany do rangi kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 216. lokatą wśród oficerów korpusu piechoty[18][j].

Dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza rozkazem z dnia 8 kwietnia 1938 roku[k] przeniósł kapitana Eugeniusza Smolińskiego z dyspozycji Szefa Wywiadu KOP do dowództwa pułku KOP „Zdołbunów”. W nowym miejscu służby kpt. Smoliński stawił się w dniu 29 kwietnia 1938 r., a już następnego dnia objął stanowisko oficera ewidencyjno-personalnego pułku[l]. Wiosną 1938 roku Dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza nadał mu Brązowy Medal za Długoletnią Służbę. Na dzień 23 marca 1939 r. pełnił funkcję oficera granicznego w pułku „Zdołbunów” i zajmował 159. lokatę w swoim starszeństwie[19]. Pod koniec lipca 1939 r. przebywał służbowo w Korcu, a w dniach od 15 do 17 sierpnia tegoż roku odbył służbową podróż do Warszawy[m].

Służąc w Korpusie Ochrony Pogranicza Eugeniusz Smoliński zajmował: w 1930 roku – 65. lokatę wśród poruczników korpusu piechoty w swoim starszeństwie (była to 1725. lokata łączna)[20], w 1932 roku – 63. lokatę w starszeństwie[21], na dzień 1 lipca 1933 r. – 57. lokatę w starszeństwie (1083. lokatę łączną)[22], a na dzień 5 czerwca 1935 r. była to już 27. lokata w swoim starszeństwie (756. lokata łączną wśród poruczników korpusu piechoty)[23]. W KOP-ie pełnił służbę do wybuchu II wojny światowej[24][25].

Działania wojenne

edytuj

Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 r., w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli[n]. Zgładzony został przez funkcjonariuszy NKWD wiosną 1940 roku na Ukrainie[26]. Nazwisko kapitana Eugeniusza Smolińskiego znajduje się na tzw. „liście Cwietuchina”[o], sporządzonej przez naczelnika 1 Wydziału Specjalnego NKWD Ukraińskiej SRR – starszego lejtnanta bezpieczeństwa państwowego Fiodora Cwietuchina. Na tejże liście wykazany został pod numerem 2719 (lista wywózkowa 41/3-45)[p][27]. Ofiary tej zbrodni zostały pochowane na otwartym w 2012 roku Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Kapitan Eugeniusz Jan Smoliński nie założył rodziny.

Awanse

edytuj

Ordery i odznaczenia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Zarządzeniem Kierownika Ministerstwa Spraw Wojskowych, gen. bryg. Tadeusza Kasprzyckiego, opublikowanym w dniu 1 czerwca 1935 r., nastąpiło sprostowanie danych osobowych tego oficera – z „Smoleński Eugeniusz” – na „Smoliński Eugeniusz Jan”.[1]
  2. ↑ Była to I Promocja Oficerskiej Szkoły Piechoty, podczas której wypromowano 135 podporuczników.
  3. ↑ Przydział ten został podany w rozkazie Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 13 z dnia 21 marca 1930 roku.
  4. ↑ Informacja podana na podstawie wykazów zmian stanu oficerów 1 baonu „Budsław” z dnia 6 maja 1930 r. i z dnia 6 listopada 1930 roku.
  5. ↑ Przeniesienie to nastąpiło na podstawie rozkazu Dowództwa KOP Nr 170/Tjn. oraz rozkazu dowódcy pułku „Wilejka” Nr 2/31 i zostało następnie zatwierdzone rozkazem Dowództwa KOP Nr 20 z dnia 8 maja 1931 roku.
  6. ↑ Przeniesienie to nastąpiło bez prawa do należności za przesiedlenie, a porucznik Smoliński pod względem gospodarczym nadal przynależał do batalionu „Budsław”.
  7. ↑ Informacje podane na podstawie rozkazów tajnych Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 5 z dnia 9 lutego 1932 r. i Nr 17 z dnia 14 maja 1932 roku.
  8. ↑ Odkomenderowanie to nastąpiło na mocy rozkazu tajnego Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 6 z dnia 10 lutego 1934 roku.
  9. ↑ Potwierdzone to zostało rozkazem tajnym Szefostwa Wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 11 z dnia 5 września 1935 roku.
  10. ↑ Potwierdzone to zostało rozkazem tajnym Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 16 z dnia 3 kwietnia 1936 roku.
  11. ↑ Był to rozkaz o sygnaturze L.dz. 2295/Tjn./Pers.I./38 (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  12. ↑ Na to stanowisko został mianowany rozkazem dowódcy pułku KOP „Zdołbunów” o sygnaturze L.dz. 925/Tjn./38 (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  13. ↑ Informacje te pochodzą z rozkazu dziennego dowódcy pułku KOP „Zdołbunów” Nr 10 z dnia 23 sierpnia 1939 roku (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  14. ↑ Według rodzinnych przekazów kpt. Smoliński dostał się do sowieckiej niewoli w mieście Równe.
  15. ↑ Lista ta zwana jest również Ukraińską Listą Katyńską, opublikowana została w 1994 r.
  16. ↑ Numer listy wywózkowej jest tożsamy z numerem listy dyspozycyjnej z centrali NKWD.
  17. ↑ Medal ten został nadany kpt. Eugeniuszowi Smolińskiemu na podstawie rozkazu nr 23/38 Dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza, a potwierdzone to zostało w rozkazie dziennym dowódcy pułku KOP „Zdołbunów” Nr 6/38 z dnia 20 maja 1938 roku (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 VI 1935, s. 61.
  2. ↑ Księga Pamiątkowa 1830–29.XI.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej ↓, s. 316, 463.
  3. ↑ Księga Pamiątkowa 1830–29.XI.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej ↓, s. 316, 385.
  4. ↑ Księga Pamiątkowa 1830–29.XI.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej ↓, s. 316, 385, 493.
  5. ↑ a b Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 VII 1923, s. 439.
  6. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 VII 1923, s. 494.
  7. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 72 z 17 XI 1923, s. 763.
  8. ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 293.
  9. ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 266.
  10. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 73.
  11. ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 465.
  12. ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 407.
  13. ↑ a b Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 136 z 23 XII 1925, s. 736.
  14. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 273.
  15. ↑ 59 pułk piechoty wielkopolskiej – obsada personalna 1929 ↓.
  16. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 III 1930, s. 118.
  17. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 XI 1934, s. 233.
  18. ↑ a b Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 352.
  19. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 49, 927.
  20. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 129.
  21. ↑ Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 105.
  22. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933 ↓, s. 112.
  23. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 110, 185-189, 194.
  24. ↑ Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 910.
  25. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 49.
  26. ↑ Kryska-Karski 1996 ↓, s. 385.
  27. ↑ Straceni na Ukrainie 1994 ↓, s. 86, poz. 2719.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Eugeniusz_Jan_Smoliński&oldid=75071779”