Wikipedia

Erazm Łobaczewski

Erazm Antoni Łobaczewski[a] herbu Jastrzębiec (ur. 28 maja 1835 w Pilzno, zm. 9 sierpnia 1899 w Zagórzu) – doktor praw, adwokat, burmistrz Sanoka i Przemyśla, właściciel Zagórza, działacz społeczny.

Erazm Łobaczewski
Ilustracja
Erazm Łobaczewski (1868)
Data i miejsce urodzenia

28 maja 1835
Pilzno

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1899
Zagórz

Zawód, zajęcie

adwokat

Tytuł naukowy

doktor

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Rodzice

Wawrzyniec, Apolonia

Małżeństwo

Władysława z d. Ritterschild

Dzieci

Stanisław, Zygmunt, Wawrzyniec, Maria

Multimedia w Wikimedia Commons
Erazm Łobaczewski
Data urodzenia

1835

Data śmierci

9 sierpnia 1899

Burmistrz Sanoka
Okres

od 14 marca 1867
do 1 listopada 1868

Poprzednik

Jerzy Rapf

Następca

Jan Okołowicz

Burmistrz Przemyśla
Okres

od 1870
do 1872

Poprzednik

Ignacy Frankowski

Następca

Jan Zezulka

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys

edytuj

Erazm Antoni Łobaczewski wywodził się z rodu Łobaczewskich herbu Jastrzębiec, używających przydomku „Wnuczek”[1][2]. Urodził się 28 maja 1835 w Pilznie[3] w polsko-austriackiej rodzinie we Lwowie, był synem Wawrzyńca Hipolita[4][5] i Apolonii z domu Aliser. Miał brata Ignacego Leonarda (radca C. K. Wyższego Sądu Krajowego, zm. 1900[6][7]), wraz z którym w 1896 otrzymał od cesarza Franciszka Józefa zatwierdzenie staropolskiego szlachectwa[8][9].

Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego uzyskując tytuł naukowy doktora praw. 30 października 1861 został mianowany adwokatem w Złoczowie[10]. Następnie przybył do Sanoka i od około 1865 był tam adwokatem[11]. W 1867 został radnym w Sanoku, 14 marca 1867 został wybrany zwierzchnikiem gminy miejskiej[12] tj. przewodniczącym Rady Miasta (burmistrzem Sanoka)[13][14][15]. W okresie pełnienia urzędu, Rada Miasta uchwaliła, że „językiem urzędowym Zwierzchności Miasta Sanoka i Rady Miejskiej jest język polski”. Burmistrz Łobaczewski wprowadził regulamin policyjny porządku i czystości w mieście ustanawiając policję miejską. Pod jego kierownictwem wytyczono i nazwano 24 ulice i 5 placów miejskich. Z jego inicjatywy powstały również: Czytelnia Miejska, w 1867 Fundusz Pożyczek dla Rzemieślników (został jego prezesem[16]) oraz Towarzystwo Oszczędności. Łobaczewski był również prezesem zarządu oddziału (filii) sanockiego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego w Sanoku do 1868[17]. Jego pracę w samorządzie doceniły władze krajowe we Lwowie powołując go w 1868 na urząd radcy prawnego w Urzędzie Namiestnikowskim. Wówczas ustąpił z posady burmistrza Sanoka. Po złożonej rezygnacji uchwałą Rady Miejskiej z 29 października 1868 został uwolniony z urzędu naczelnika miasta z dniem 1 listopada 1868[18] (jego następcą został dotychczasowy zastępca, Jan Okołowicz)[19]. W uznaniu zasług dla Sanoka uchwałą Rady Miejskiej z 23 grudnia 1868 przyznano mu tytuł honorowego obywatela[20]. Był wybierany do Rady c. k. powiatu sanockiego: 10 października 1867 jako przedstawiciel gmin miejskich, pełnił funkcję zastępcy prezesa wydziału[21][22], w 1877 wybrany z grupy większych posiadłości[23], w wyborze uzupełniającym w sierpniu 1888 wybrany z grupy miast[24][25], później ponownie wybrany z grupy gmin miejskich, pełnił funkcję zastępcy członka wydziału (1890)[26]. 1 kwietnia 1869 Rada Miejska w Sanoku uchwaliła wydać mu pełnomocnictwo do zastępowania miasta i zatwierdziła go na urzędzie syndyka miasta[27].

Od stycznia 1869 przeniósł swoją działalność adwokacką do Przemyśla[28] i tam funkcjonował jako adwokat[29]. Był jednym z inicjatorów, a następnie członkiem Zarządu powołanego w 1872 roku Towarzystwa Prawniczego w Przemyślu[30]. W Przemyślu został wybrany członkiem rady miejskiej, a w latach 1870-1872 pełnił urząd burmistrza Przemyśla[31][32].

Był członkiem reprezentacji Sanoka, która w 1880 spotkała się z podróżującym po Galicji cesarzem Austrii Franciszkiem Józefem I w Krakowie i we Lwowie[33]. Był doradcą prawnym Kolei Łupkowskiej, przebiegającej przez Przełęcz Łupkowską jako część Pierwszej Węgiersko-Galicyjskiej Kolei Żelazna. W 1886 ponownie przeniósł się do Sanoka. Został tam radnym miejskim. W 1888 otworzył w Sanoku kancelarię adwokacką[34][35] (praktykantem był w niej Natan Nebenzahl[36]). W Radzie Miejskiej był wybierany asesorem 14 sierpnia 1890[37][38][39], 19 stycznia 1893[40]. Jako adwokat pracował przy C. K. Sądzie Powiatowym od 1886[41], następnie przy ustanowionym tamże w 1887 C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku[42][43]. 9 września 1889 został członkiem wydziału założonego wówczas w Sanoku oddziału Towarzystwa Prawniczego[44]. Należał do Przemyskiej Izby Adwokatów[45][46]. Był członkiem i zastępcą prezydenta rady dyscyplinarnej Izby Adwokatów Przemysko-Samborsko-Sanockiej[47]. Od około 1890 do około 1897 był zastępcą burmistrza Sanoka, Cyryla Jaksa Ładyżyńskiego[48].

W latach 70. XIX wieku nabył od rodziny Rylskich wsie Zagórz i Wielopole. Słynął z dobroczynności. Był patronem kościoła parafialnego w Zagórzu, wspierał finansowo miejscową szkołę powszechną. Wyjednał u władz krajowych we Lwowie zgodę na otwarcie gimnazjum męskiego w Sanoku, a następnie wyłożył sporą sumę pieniędzy na budowę budynku szkoły. Jako posiadacz dóbr tabularnych był uprawniony do wyboru posła na Sejm Krajowy w kurii wielkich posiadłości okręgu wyborczego sanockiego: w 1884 jako właściciel Zagórza, Klasztornego i Wielopola)[49], w 1893 jako właściciel Zagórza i Klasztornego[50][51].

Został członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[52] oraz członkiem zwyczajnym Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[53]. Działał w Towarzystwie „Kasyno” w Sanoku[54]. Według relacji z 1870 w Płowcach pod Sanokiem działała tzw. „spółka adwokacka” (dr Seweryn Popiel, dr Erazm Łobaczewski i inni), ukierunkowana na wydobycie nafty[55]. Był członkiem przedsiębiorstwa Gwarectwo Naftowe „Kraków”[56].

Jego żoną była Władysława Marianna (córka Franciszka Ritterschilda i Franciszki z domu Kostrzyckiej)[57]. Ich dziećmi byli: Stanisław (ur. 1866[57], prawnik)[58], Zygmunt (1869-, pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, Wawrzyniec (1875-1940, pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[59][60]), Maria Celestyna Helena. Dobra w Zagórzu posiadali synowie Stanisław (ok. 1905 – 531,7 ha[61])[62][63], następnie Zygmunt i wspólnicy (w 1911 – 525 ha[64])[65][66][67].

Od 1897 Erazm Łobaczewski chorował i wówczas przeniósł się do swojego majątku w Zagórzu. Tam zmarł 9 sierpnia 1899 w wieku 64 lat. Jego pogrzeb odbył się 12 sierpnia 1899 w kościele parafialnym w Zagórzu. Grobowiec rodziny Łobaczewskich znajduje się na Starym Cmentarzu w Zagórzu.

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Erasm Łobarzewski”. Łobaczerwscy herbu łada byli inną rodziną szlachecką, zob. Herbarz polski (15) 1912 ↓, s. 338

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Herbarz polski (15) 1912 ↓, s. 336, 337.
  2. ↑ Zagadnienia i odpowiedzi. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie”. Nr 8, s. 215, 1926-1927. Polskie Towarzystwo Heraldyczne we Lwowie. 
  3. ↑ Wyszukiwarka. geneteka.genealodzy.pl. [dostęp 2023-12-16].
  4. ↑ Rzecz urzędowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 17, s. 1, 21 stycznia 1850. 
  5. ↑ Herbarz polski (15) 1912 ↓, s. 336.
  6. ↑ Kronika. Zmarli. „Nowa Reforma”. Nr 223, s. 3, 30 września 1900. 
  7. ↑ Kronika. Zmarli. „Gazeta Lwowska”. Nr 224, s. 3, 2 października 1900. 
  8. ↑ Herbarz polski (15) 1912 ↓, s. 337.
  9. ↑ Sylwester Korwin Kruczkowski: Poczet Polaków wyniesionych do godności szlacheckiej przez monarchów austrjackich w czasie od roku 1773 do 1918: dalej tych osób, którym wymienieni władcy zatwierdzili dawne tytuły książęce względnie hrabiowskie lub nadali tytuły hrabiów i baronów jak niemniej tych, którym zatwierdzili staropolskie szlachectwo. Lwów: 1935, s. 39.
  10. ↑ Rzecz urzędowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 300, s. 1, 28 grudnia 1861. 
  11. ↑ Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1866. Lwów: 1866, s. 153.
  12. ↑ Kronika. Sanok. „Gazeta Narodowa”. Nr 65, s. 2, 19 marca 1867. 
  13. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, s. 373, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995.
  14. ↑ Marta Szramowiat. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Główne zadania i działalność Rady Miejskiej w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 18, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  15. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 68.
  16. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 848.
  17. ↑ Rozmaitości. „Szkoła”. Nr 12, s. 190, 25 marca 1869. 
  18. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej w Sanoku 31.07.1868-14.11.1870. T. II. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 31-32. [dostęp 2022-02-03].
  19. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 374.
  20. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej w Sanoku 31.07.1868-14.11.1870. T. II. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 41-42. [dostęp 2022-02-03].
  21. ↑ Sanok. „Dziennik Lwowski”. Dodatek do nr 160, s. 2, 14 października 1867. 
  22. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 399-400.
  23. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 266-267.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 255.
    •>Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 261.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 261-262.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 263-264.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 268.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 247.
  24. ↑ Kronika. „Gazeta Przemyska”. Nr 36, s. 4, 2 września 1888. 
  25. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 273-274.
  26. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 273, 274.
  27. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej w Sanoku 31.07.1868-14.11.1870. T. II. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 68. [dostęp 2022-02-03].
  28. ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 22, s. 3, 28 stycznia 1869. 
  29. ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 6, s. 4, 9 stycznia 1871. 
  30. ↑ Zenon Andrzejewski, Towarzystwo Prawnicze w Przemyślu 1872-1939 w: Palestra - Pismo Adwokatury Polskiej 11-12 2012
  31. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1871. Lwów: 1871, s. 49.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1872. Lwów: 1872, s. 48.
  32. ↑ Burmistrzowie miasta Przemyśla. „Ziemia Przemyska”. Nr 40, s. 2, 15 września 1928. 
  33. ↑ Aleksander Nowolecki: Pamiątka podróży cesarza Franciszka Józefa I po Galicyi i dwudziesto-dniowego pobytu jego w tym kraju. Kraków: Wydawnictwo Czytelni Ludowej H. Nowoleckiego, 1881, s. 227.
  34. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, s. 362, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995.
  35. ↑ Sanoczanie 1. sokolsanok.pl, 18 listopada 2011. [dostęp 2014-09-28].
  36. ↑ Kronika. Wiadomości osobiste. „Gazeta Sanocka”. Nr 67, s. 3, 12 lipca 1896. 
  37. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od 1887 do stycznia 1892. T. X. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 199. [dostęp 2022-02-05].
  38. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 380.
  39. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 47. ISBN 83-909787-8-4.
  40. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od 1887 do stycznia 1892. T. X. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 381. [dostęp 2022-02-05].
  41. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 61, 66.
  42. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 65.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 68.
    •Illustrowany Kalendarz Djabelski na rok 1897. Kraków: 1897, s. 168.
  43. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 71.
  44. ↑ Kronika. Towarzystwo Prawnicze. „Gazeta Przemyska”. Nr 65, s. 3, 15 września 1889. 
  45. ↑ Kronika. „Gazeta Przemyska”. Nr 10, s. 3, 1 lutego 1891. 
  46. ↑ Krakowianka. Kalendarz Ilustrowany dla Rodzin Polskich na rok 1892. Kraków: Drukarnia Aleksandra Słomskiego, 1892, s. 80.
  47. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 62.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 62.
  48. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 315.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 315.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 315.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 315.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 315.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 315.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 315.
  49. ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 112, s. 8, 14 maja 1884. 
  50. ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 264, s. 10, 19 listopada 1893. 
  51. ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 242.
  52. ↑ Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29 listopada 2009. [dostęp 2014-03-12].
  53. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziewiątego roku jej istnienia tj. 1894 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 4 maja 1895. s. 9.
  54. ↑ Kronika. Obchód jubileuszowy. „Gazeta Sanocka”. Nr 19, s. 3, 11 sierpnia 1895. 
  55. ↑ Gospodarstwo, przemysł i handel. Kopalnie i destylarnie w Płowcach. (Dokończenie.). „Kraj”. Nr 90, s. 2, 21 kwietnia 1870. 
  56. ↑ Ogłoszenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 98, s. 11, 29 kwietnia 1900. 
  57. ↑ a b Księga chrztów 1861–1870. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 93 (poz. 162).
  58. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 71, s. 3-4, 7 maja 1905. 
  59. ↑ Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 47.
  60. ↑ Uroczystość rocznicowa wspaniałą lekcją historii i patriotyzmu. esanok.pl, 2013-04-16. [dostęp 2013-07-27]. (pol.).
  61. ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
  62. ↑ Ruch członków. „Okólnik Rybacki”. Nr 7, s. 160, Lipiec 1905. Krajowe Towarzystwo Rybackie. 
  63. ↑ Druga Sokolnia w Ziemi Sanockiej. „Gazeta Sanocka”. Nr 118, s. 1, 1 kwietnia 1906. 
  64. ↑ Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 24.
  65. ↑ Wykaz posiadaczy dóbr tabularnych, uprawnionych do wyboru posła na Sejm krajowy w ciele wyborczym większych posiadłości okręgu wyborczego sanockiego. „Gazeta Lwowska”. Nr 100, s. 9, 4 maja 1909. 
  66. ↑ Zagórz. truskolascy.info. [dostęp 2013-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)]. (pol.).
  67. ↑ Historia. zagorz.pl. [dostęp 2016-10-29].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Erazm_Łobaczewski&oldid=72237555”