EBLM J0555-57
EBLM J0555-57 – gwiazda potrójna w gwiazdozbiorze Malarza. Znajduje się w odległości około 600 lat świetlnych od Słońca[2]. Jeden z jej składników w chwili ogłoszenia odkrycia (2017) był najmniejszą znaną gwiazdą, najbliższą teoretycznej granicy, powyżej której mogą zachodzić reakcje syntezy jądrowej.
 Krzywa blasku. | |||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
05h 55m 32,6868s | ||||||
| Deklinacja |
−57° 17′ 26,064″ | ||||||
| Paralaksa (π) | |||||||
| Odległość | |||||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||
| Ruch własny (DEC) |
−39,71 ± 0,84 mas/rok[1] | ||||||
| Prędkość radialna |
23,42 ± 0,74 km/s[1] | ||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||
| Typ widmowy |
Aa: F8[3] | ||||||
| Masa | |||||||
| Promień |
Aa: 0,99 +0,15−0,03 R☉ | ||||||
| Gęstość |
Aa: 1,16 +0,1−0,42[2] gęstości Słońca | ||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
Aa: −0,24 ± 0,16[2] | ||||||
| Wiek |
1,9 ± 1,2 mld lat[2] | ||||||
| Temperatura |
Aa: 6460 ± 120 K | ||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||
| |||||||
Gwiazdy
edytujEBLM J0555-57 znana jest też jako CD−57°1311[1]. Jest to hierarchiczny układ potrójny, w którym dwa bliskie składniki (Aa i Ab) okrąża dalszy składnik – B. Składniki Aa i Ab tworzą układ zaćmieniowy, co pozwala na określenie parametrów gwiazd[2]. Gwiazdy nie są widoczne gołym okiem, przez teleskop optyczny widać dwa jaśniejsze składniki w odległości 2,5″ (pomiar z 2015)[4].
Najjaśniejszy składnik układu, EBLM J0555-57 Aa, to żółto-biały karzeł należący do typu widmowego F8[3]. Jest nieco gorętsza i masywniejsza od Słońca. Gwiazda ta ma obserwowaną wielkość gwiazdową 9,98m. Składnik EBLM J0555-57 B jest nieco słabszy niż składnik А, jego wielkość gwiazdowa wynosi 10,76m. Gwiazdy te mają podobne rozmiary, bliskie rozmiarom Słońca[2].
EBLM J0555-57 Ab
edytujTrzeci składnik układu, EBLM J0555-57 Ab, został odkryty przez zespół naukowców z University of Cambridge, biorących udział w projekcie EBLM (ang. Eclipsing Binary, Low Mass), na podstawie danych zebranych przez projekt WASP[5]. Gwiazda ta ma masę około 85 ± 4 mas Jowisza albo 0,081 masy Słońca[2][6]. Jest ona podobna do masy gwiazdy TRAPPIST-1. Gwiazda ta jest jednak mniejsza niż Jowisz i TRAPPIST-1, jej promień można porównać z promieniem Saturna[5].
| Jowisz | EBLM J0555-57 Ab |
|---|---|
|
|
Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni EBLM J0555-57 Ab jest około 300 razy większe niż przyspieszenie ziemskie. Gdyby masa EBLM J0555-57 Ab była trochę mniejsza i wynosiła 7% słonecznej, to reakcje termojądrowe w jej jądrze nie zachodziłyby i obiekt byłby brązowym karłem[5]. Ocenia się, że dla gwiazd o metaliczności około -0,5 graniczna masa to około 83 MJ[2].
Zobacz też
edytuj- OGLE-TR-122b
- 2MASS J0523-1403 - Gwiazda, która kiedyś była uważana za najmniejszą.
- Lista gwiazd w gwiazdozbiorze Malarza
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e EBLM J0555-57 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Alexander von Boetticher, Amaury H.M.J. Triaud, Didier Queloz, Sam Gill i inni. The EBLM project III. A Saturn-size low-mass star at the hydrogen-burning limit. „Astronomy and Astrophysics”, 2017. DOI: 10.1051/0004-6361/201731107. arXiv:1706.08781.
- ↑ a b Brian D. Mason, Gary L. Wycoff, William I. Hartkopf, Geoffrey G. Douglass i inni. The 2001 US Naval Observatory Double Star CD-ROM. I. The Washington Double Star Catalog. „The Astronomical Journal”. 122 (6), s. 3466, 2001. DOI: 10.1086/323920. Bibcode: 2001AJ....122.3466M. (ang.).
- ↑ Mason et al.: WDS J05555-5717AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ a b c Smallest-ever star discovered by astronomers. University of Cambridge, 2017-07-12. [dostęp 2017-11-24]. (ang.).
- ↑ John Wenz: This Is the Smallest Star Ever Discovered. [w:] Popular Mechanics [on-line]. 2017-07-12. [dostęp 2017-11-23]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Astronomowie odkryli gwiazdę wielkości Saturna. Urania – Postępy Astronomii, 2017-07-12. [dostęp 2016-11-24]. (pol.).