Czysta mowa
Czysta mowa – ogólnoświatowa seria kongresów (dużych spotkań religijnych) o charakterze międzynarodowym, zorganizowanych przez Świadków Jehowy w latach 1990–1991.
Kongresy rozpoczęły się latem 1990 roku na półkuli północnej, a zakończyły na początku 1991 roku na półkuli południowej. Hasło kongresowe oparto na biblijnym wersecie z Księgi Sofoniasza 3:9, który w Przekładzie Nowego Świata oddano słowami: „Wtedy bowiem dokonam wśród ludów zamiany na czystą mowę, aby wszystkie wzywały imienia Jehowy i służyły mu ramię przy ramieniu”[1].
Celem kongresu było omówienie aspektów „czystej mowy”, którą Świadkowie Jehowy odnoszą do prawdy od Boga objawionej w Biblii[2], w tym udzielenie odpowiedzi na pytanie, dlaczego nauczenie się jej i płynne posługiwanie się nią jest niezwykle ważne oraz jak dzięki niej umacnia się jedność ogólnoświatowej społeczności Świadków Jehowy[3][4].
Kongresy międzynarodowe na świecie
edytujKongresy międzynarodowe odbyły się w Bangkoku, Berlinie, Buenos Aires, Manili, Tajpej i São Paulo.
Berlin
edytujPod koniec 1989 roku Ciało Kierownicze Świadków Jehowy zorganizowało przygotowania do kongresu międzynarodowego na „Stadionie Olimpijskim” w Berlinie Zachodnim. Ponieważ decyzja o zorganizowaniu kongresu zapadła stosunkowo późno, Stadion Olimpijski nie był już dostępny w weekend, dlatego kongres trwał od wtorku 24 lipca do piątku 27 lipca 1990 roku. Świadkowie Jehowy na przygotowanie obiektu mieli tylko jeden dzień, a na demontaż kilka godzin. Świadkowie Jehowy z Drezna wyhodowali i ułożyli wokół sceny 16 000 kwiatów. Około 9500 świadków Jehowy z NRD, którzy 14 marca 1990 roku zostali uznani prawnie, przybyło na kongres 13 wynajętymi pociągami, a inni 200 autokarami. Dla większości wyznawców z NRD był to pierwszy kongres w ich życiu[5][1]. W kongresie uczestniczyli delegaci z 65 krajów[6], w tym 4500 z Polski[7], dla których przygotowano specjalny program z udziałem członków Ciała Kierowniczego[8]. Program kongresu przedstawiono w języku niemieckim oraz angielskim, z którego skorzystało około 6000 osób, w tym 584 delegatów z Wielkiej Brytanii[9]. Duże grupy delegatów przybyły także z Danii, z Hiszpanii, z Mozambiku oraz ze Stanów Zjednoczonych[10][11][12][13][14].
Liczba obecnych na zgromadzeniu w Berlinie Zachodnim wyniosła 44 532 osoby, a 1017 zostało ochrzczonych[6][a]. Ogólna liczba obecnych na wszystkich 19 kongresach okręgowych zorganizowanych w RFN[b] wyniosła 192 811 osób, a 2588 osób zostało ochrzczonych[15][16].
Beunos Aires
edytujW grudniu 1990 roku na stadionach „River Plate” i „Vélez Sarsfield” w Buenos Aires w Argentynie odbył się następny kongres międzynarodowy. Wśród ponad 67 000 obecnych, było około 6000 delegatów z ponad 20 krajów, m.in. z Japonii[17]. Przemówienia wygłosili członkowie Ciała Kierowniczego – John E. Barr i Lyman Alexander Swingle[18][13].
São Paulo
edytujW grudniu 1990 roku kongres międzynarodowy zorganizowano w São Paulo w Brazylii. Wśród 134 406 obecnych było 2350 delegatów z 14 krajów. Kongres odbył się na stadionach – „Morumbi” (86 186 obecnych) oraz „Pacaembu” (48 220 obecnych). W kongresie brało udział dwóch członków Ciała Kierowniczego – Carey W. Barber i Albert D. Schroeder. Ponadto od września do października w Brazylii odbyło się 110 kongresów okręgowych w 68 miastach. Ogółem na wszystkich kongresach obecnych było 548 517 osób, a 13 448 zostało ochrzczonych[13][19][20][21].
Manila, Tajpej, Bangkok
edytujNa początku roku 1991 odbyły się kolejne międzynarodowe kongresy w Manili na Filipinach, w Tajpej na Tajwanie i Bangkoku w Tajlandii[13][22][23].
Kongresy okręgowe na świecie
edytujNa całym świecie poza serią kongresów międzynarodowych w wielu krajach zorganizowano kongresy okręgowe. Niektóre z nich odbyły się po raz pierwszy w tych krajach, w których Świadkowie Jehowy zostali wówczas prawnie zalegalizowani[6].
Kongresy w Polsce
edytujW Polsce zaplanowano 11 czterodniowych kongresów, na których spodziewano się około 140 tys. obecnych[4][3]. Według organizatorów liczba obecnych wyniosła 152 460 osób[24], a 4867 z nich zostało ochrzczonych[25][26].
Kongresy odbyły się między innymi w Chorzowie („Stadion Śląski”)[27], Gdańsku (stadion „Lechii”, który wcześniej świadkowie Jehowy wyremontowali)[4][28], w Poznaniu (stadion GKS „Olimpia”) oraz w Warszawie („Stadion Dziesięciolecia”)[29], gdzie program przedstawiano w języku polskim i rosyjskim[30].
Kongres specjalny w Warszawie
edytujNa „Stadionie Dziesięciolecia” w Warszawie odbył się kongres specjalny z udziałem ponad 35 tysięcy delegatów z centralnej Polski i ponad 17 tysięcy ze Związku Radzieckiego (m.in. z Rosji, z Ukrainy[31], z Łotwy[32], z Mołdawii[31] i innych republik radzieckich), a wśród nich grupa niesłyszących, dla których program był tłumaczony na rosyjski język migowy. W programie kongresu uczestniczył Milton George Henschel, członek Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy[33][34].
Władze ZSRR oficjalnie zezwoliły im na uczestnictwo w tym kongresie. Kilka dni przed rozpoczęciem kongresu przedstawiciele władz radzieckich zapowiedzieli ograniczenie wyjazdów swych obywateli do Polski. Jednak ich wprowadzenie przesunięto i zaczęły one obowiązywać dopiero po kongresie[35]. Wynajęto specjalne składy pociągów, które przywiozły m.in. rosyjskich współwyznawców[36]. Po raz pierwszy świadkowie Jehowy ze Związku Radzieckiego wysłuchali całego programu w języku rosyjskim[c]. Delegaci z ZSRR otrzymali broszurę z 73 pieśniami Królestwa w języku rosyjskim. W kongresie uczestniczyło też ponad stu byłych więźniów obozu w Mordwie. Było to ich pierwsze spotkanie po jego opuszczeniu. Byli w nim uwięzieni za prowadzenie działalności religijnej Świadków Jehowy[31][37].
Rumunia
edytujW Rumunii odbyły się pierwsze od ponad 40 lat kongresy. Zorganizowano je w miastach Braszów i Kluż-Napoka. Program przedstawiono w języku rumuńskim i węgierskim. Był to pierwszy od 40 lat kongres, po odzyskaniu przez tamtejszych Świadków Jehowy prawnej rejestracji w kwietniu 1990 roku. Uczestniczyło w nim dwóch członków Ciała Kierowniczego – Milton George Henschel i Theodore Jaracz. Łączna liczba obecnych przekroczyła 36 000 osób, a 1445 zostało ochrzczonych (co stanowiło około 8 procent ogółu głosicieli działających wówczas w Rumunii)[12][14][34][8][38].
Węgry
edytujW dniach od 2 do 5 sierpnia 1990 roku odbyły się kongresy na Węgrzech: w Budapeszcie, Peczu, Miszkolcu, i Debreczynie. Wzięło w nich udział 21 568 osób, w tym około 2000 osób posługujących się językiem węgierskim z Rumunii, Czechosłowacji (głównie ze Słowacji) i ZSRR oraz 700 delegatów z Finlandii, a ochrzczono 901 osób[34][24]. Również na Węgrzech był pierwszym kongresem, zorganizowanym po odzyskaniu prawnej rejestracji przez tamtejszych Świadków Jehowy[38][14][8].
Czechy
edytujKongres na „Stadionie imienia Evžena Rošickýego” w Pradze odbył się w dniach od 9 do 12 sierpnia 1990 roku. Brało w nim udział 23 876 osób, a 1824 ochrzczono. W programie uczestniczyli dwaj członkowie Ciała Kierowniczego, Milton Henschel i Theodore Jaracz. Ponad 9500 ochotników poświęciło w sumie ponad 58 000 godzin pracy na sprzątanie i malowanie stadionu, przygotowując go do kongresu[12][24][14][34][8][39].
Estonia
edytujW czerwcu 1990 roku około 200 świadków Jehowy z Estonii oficjalnie uczestniczyło w kongresie w Helsinkach w Finlandii. Po raz pierwszy otrzymali oni pełnokolorowe publikacje w języku estońskim[40][8].
Bułgaria
edytujW Bułgarii działalność tamtejszych Świadków Jehowy nie została wówczas jeszcze zalegalizowana, dlatego ponad 200 z nich było obecnych wśród 6537 uczestników kongresu, który w dniach 23 do 26 sierpnia 1990 roku odbył się w Salonikach w Grecji. Program przedstawiono w języku greckim i po raz pierwszy w języku bułgarskim[24][34].
Jugosławia
edytujPo raz pierwszy kongresy odbyły się w każdej z sześciu republik Jugosławii. Obszerne sprawozdania o nich przekazały główne media[24][14].
Liban
edytujPomimo działań wojennych, w listopadzie 1990 roku kongres odbył się w Libanie; uczestniczyły w nim 3794 osoby, a 111 ochrzczono[41][42].
Izrael
edytujZ udziałem 600 świadków Jehowy pochodzenia arabskiego i żydowskiego kongres odbył się w Hajfie w Izraelu[43].
Benin
edytujŚwiadkowie Jehowy w Beninie zostali zalegalizowani 23 stycznia 1990 roku[6], po trwającym od kwietnia 1976 roku zakazie działalności. W odzyskanych w lipcu i wyremontowanych przez ochotników obiektach Biura Oddziału w Porto-Novo w Beninie, w sierpniu 1990 roku odbył się kongres z udziałem około 2000 osób[44].
Mozambik
edytujPo wieloletnim zakazie działalności świadkowie Jehowy w Mozambiku uczestniczyli w kongresie, który odbył się na „Stadionie Costa do Sol” w Maputo. Udział w nim wzięło około 6000 osób. Program przedstawiono w języku portugalskim i w języku tsonga. Ogółem w trzech kongresach w tym kraju wzięło udział 13 971 osób, a 357 ochrzczono[45][46].
Republika Zielonego Przylądka
edytujW kongresie, który odbył się w grudniu 1990 roku w teatrze miejskim w Porto Grande na wyspie São Vicente w Republice Zielonego Przylądka, uczestniczyli także delegaci z wysp Santo Antão i São Nicolau. Liczba obecnych wyniosła 756, a 24 osoby zostały ochrzczone. Na kongres w Prai przybyli delegaci z wyspy Santiago oraz z wysp Sal i Fogo; liczba obecnych wyniosła 472 osoby. Były to pierwsze kongresy po zalegalizowaniu działalności tamtejszych Świadków Jehowy 30 listopada 1990 roku[47].
Reunion
edytujWe wrześniu 1990 roku w kongresie na wyspie Reunion uczestniczyło 3591 osób, w tym 1854 głosicieli, a 114 z nich ochrzczono[48].
Ekwador
edytujW Ekwadorze w kongresach uczestniczyło 40 799 osób, w tym 18 069 tamtejszych głosicieli[49]. Natomiast w Haiti w kongresach brało udział 13 236 osób, a 396 ochrzczono. Najwyższa liczba głosicieli w Haiti wynosiła wówczas 6427[49].
Nikaragua
edytujPo raz pierwszy od dziewięciu lat świadkowie Jehowy w Nikaragui zgromadzili się na stadionie w Managui. W kongresie wzięły udział 11 404 osoby, a 283 ochrzczono[50].
Gujana Francuska
edytujW lipcu 1990 roku w kongresie w Gujanie Francuskiej wzięło udział 1479 osób – w tym 660 tamtejszych głosicieli, a 41 zostało ochrzczonych[51].
Gwadelupa
edytujNa Gwadelupie w czterech kongresach uczestniczyło 13 021 osób, a 259 ochrzczono. Liczba tamtejszych głosicieli wynosiła wówczas 6233[51].
Stany Zjednoczone
edytujW Stanach Zjednoczonych zaplanowano 142 kongresy, na których spodziewano się 1 412 000 obecnych[52]. Około 45 000 z nich wzięło udział w trzech zgromadzeniach zorganizowanych dla wyznawców z okolic Waszyngtonu – w hali Capital Centre położonej w Landover w stanie Maryland, na przedmieściach Waszyngtonu[2]. Blisko 7000 osób zgromadziło się w Myriad Convention Center na kongresie przeznaczonym dla wyznawców w północnej części stanu Maryland oraz z Fort Smith w stanie Arkansas[53].
W lipcu 1990 roku w kongresach na Alasce uczestniczyło 2929 osób, a 50 zostało ochrzczonych[51].
Nowa Zelandia
edytujNa kongresie w Auckland w Nowej Zelandii po raz pierwszy przedstawiono program w języku samoańskim, z którego skorzystały 503 osoby[54].
Znaczenie
edytujSzczególne znaczenie kongresy w roku 1990 miały dla wyznawców mieszkających w krajach Europy Wschodniej. Odbyły się one niecały rok po zburzeniu Muru Berlińskiego i dla wielu wyznawców z tych krajów, zwłaszcza dla ponad 20 tys. wyznawców z terenu NRD, była to pierwsza możliwość przebywania na wielkich zgromadzeniach razem ze współwyznawcami zza żelaznej kurtyny[55]. Dlatego wydarzenie to zostało opisane jako kluczowe w roku 1990 dla tego wyznania – w 1991 Britannica Book of the Year[6].
Jesienią 1991 roku na zebraniach zborowych został przedstawiony specjalny program „Szczęśliwy lud wysławia Jehowę na zgromadzeniach w Europie Wschodniej”. Był on ilustrowany przezroczami ukazującymi najważniejsze wydarzenia z kongresów pod hasłem „Czysta mowa” z 1990 roku w Europie Wschodniej[56].
Uwagi
edytuj- ↑ Niektóre źródła podają liczbę 1018 ochrzczonych.
- ↑ W Niemczech odbyło się 19 kongresów w Berlinie, Bochum, Dortmundzie, Gelsenkirchen, Hamburgu, Hanowerze, Kaiserslautern, Kolonii, Mannheim, Meckenheim, Möllbergen, Monachium, Norymberdze, Reutlingen, Saarbrücken, Stuttgarcie. Program przedstawiono w języku niemieckim, angielskim, francuskim, greckim, chorwackim, hiszpańskim, serbskim, tureckim, włoskim oraz niemieckim języku migowym.
- ↑ W kongresach zorganizowanych w Polsce w roku 1985 pod hasłem „Lud zachowujący prawość” oraz w roku 1989 pod hasłem „Prawdziwa pobożność” delegaci z ZSRR mogli skorzystać z części programu w języku rosyjskim.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Watchtower, Czysta mowa jednoczy wielką rzeszę czcicieli Boga, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 stycznia 1991, s. 24, 25 .
- ↑ a b GATHERING THE FAITHFUL. 15,000 AREA JEHOVAH'S WITNESSES ATTEND CONVENTION AT CAP CENTRE, „The Washington Post”, 13 lipca 1990 (ang.).
- ↑ a b Watchtower, Przyjdź na zgromadzenie okręgowe „Czysta mowa”, „Nasza Służba Królestwa”, czerwiec 1990, s. 5–9 .
- ↑ a b c Zgromadzenie Świadków Jehowy, „Głos Pomorza”, 2 sierpnia 1990, s. 2 (pol.).
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 1999, Watchtower, s. 118, 121–125 .
- ↑ a b c d e 1991 Britannica Book of the Year. Encyclopaedia Britannica, 1991, s. 294. ISBN 978-0-85229-546-5. (ang.).
- ↑ Massentaufe im Olympiastadion, „Neues Deutschland”, 27 lipca 1990 (niem.).
- ↑ a b c d e Watchtower, Ciało Kierownicze dba o jedność – część 2 [online], jw.org, 2022 [dostęp 2022-09-20] .
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2000, Watchtower, s. 133 .
- ↑ Watchtower, Służenie Jehowie z radością, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 1 stycznia 1991, s. 10, 11 .
- ↑ Watchtower, Czysta mowa jednoczy wielką rzeszę czcicieli Boga, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 stycznia 1991, s. 24, 25 .
- ↑ a b c Watchtower, Świadkowie Jehowy w Europie Wschodniej, „Przebudźcie się!”, 8 lutego 1991, s. 8–13 .
- ↑ a b c d Zgromadzenia – dowód, że jesteśmy braćmi, [w:] Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego, Watchtower, s. 280 .
- ↑ a b c d e Dawanie świadectwa aż po krańce ziemi – część 5, [w:] Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego, Watchtower, s. 505–507 .
*1991 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, New York: Watchtower, 1991, s. 18–24 (ang.). - ↑ Watchtower, Wiadomości teokratyczne, „Nasza Służba Królestwa”, październik 1990, s. 5 .
- ↑ 1990 – Kongreßorte: Kongreß: Reine Sprache (Orte) [online] [dostęp 2020-04-21] (niem.).
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 1998, Watchtower, s. 157 .
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2001, Watchtower, s. 207 .
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 1997, Watchtower, s. 185 .
- ↑ Dawanie świadectwa aż po krańce ziemi – część 5, [w:] Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego, Watchtower, s. 502 .
- ↑ 1992 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, New York: Watchtower, 1992, s. 19 (ang.).
- ↑ Watchtower, Bój się Jehowy i wychwalaj Jego święte imię, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 1 stycznia 1992, s. 18 .
- ↑ 1991 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, Watchtower, s. 187–189 (ang.).
- ↑ a b c d e Watchtower, Bóg dawał wzrost, „Nasza Służba Królestwa”, kwiecień 1991, s. 4–9 .
- ↑ Watchtower, Sprawozdanie ze służby polowej w Polsce, „Nasza Służba Królestwa”, październik 1990, s. 2 .
- ↑ Watchtower, Sprawozdanie ze służby polowej w Polsce, „Nasza Służba Królestwa”, listopad 1990, s. 4 .
- ↑ Stadion Śląski (ok. 1990) [online], pastsilesia.pl, 6 sierpnia 2012 [dostęp 2021-05-19] .
- ↑ Maciej Słomiński , Pierwszy polski lot do „Małej Moskwy”. Piłkarze w bazie Armii Radzieckiej [online], sport.interia.pl, 27 sierpnia 2022 .
- ↑ „Głos Pomorza”, 10 sierpnia 1990, s. 1 (pol.).
- ↑ Watchtower, Ogłoszenia, „Nasza Służba Królestwa”, kwiecień 1990, s. 5 .
- ↑ a b c Rocznik Świadków Jehowy 2002, Watchtower, s. 232, 233 .
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2007, Watchtower, s. 201, 202 .
- ↑ Watchtower, Świadkowie Jehowy w ZSRR – przed nimi lepsze dni, „Przebudźcie się!”, 8 lutego 1991, s. 22, 23 .
*Czysta mowa i Świadkowie Jehowy, „Gazeta Wyborcza”, 13 sierpnia 1990, s. 2 .
*Świadkowie Jehowy w Warszawie, „Gazeta Wyborcza”, 9 sierpnia 1990, s. 2 . - ↑ a b c d e 1991 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, New York: Watchtower, 1991, s. 23, 24, 52, 53 (ang.).
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 1994, Watchtower, s. 248 .
- ↑ Watchtower, Ponad 40 lat pod komunistycznym zakazem, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 1 marca 1999, s. 29 .
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2008, Watchtower, s. 124, 125 .
- ↑ a b Rocznik Świadków Jehowy 2006, Watchtower, s. 154 .
*Watchtower, Nasza historia [online], jw2017.org, 1 października 2016 [dostęp 2017-10-01] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-03] . - ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2000, Watchtower, s. 214 .
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2011, Watchtower, s. 230, 231 .
- ↑ Watchtower, Wiadomości teokratyczne, „Nasza Służba Królestwa”, kwiecień 1991, s. 9 .
- ↑ Watchtower, Radosna wytrwałość na Bliskim Wschodzie, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 1 stycznia 1991, s. 25–29 .
- ↑ Watchtower, Świat bez wojen już bliski!, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 stycznia 1994, s. 6 .
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 1997, Watchtower, s. 117 .
- ↑ Watchtower, Obserwujemy świat, „Przebudźcie się!”, 8 czerwca 1991, s. 28 .
- ↑ Watchtower, Obserwujemy świat, „Przebudźcie się!”, 8 lipca 1991, s. 28 .
- ↑ Watchtower, „Woda życia” tryska na wyspach Zielonego Przylądka, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 marca 1992, s. 26 .
- ↑ Watchtower, Wiadomości teokratyczne, „Nasza Służba Królestwa”, luty 1991, s. 6 .
- ↑ a b Watchtower, Wiadomości teokratyczne, „Nasza Służba Królestwa”, styczeń 1991, s. 4 .
- ↑ Watchtower, Wiadomości teokratyczne, „Nasza Służba Królestwa”, czerwiec 1991, s. 11 .
- ↑ a b c Watchtower, Wiadomości teokratyczne, „Nasza Służba Królestwa”, grudzień 1990, s. 8 .
- ↑ H.R. Harris , 'Pure Language' is theme for Jehovah's Witnesses convention, „Winston-Salem chronicle. (Winston-Salem, N.C.)”, North Carolina Newspapers, 7 lipca 1990, s. 18 (ang.).
- ↑ Linda Lynn , 7,000 Jehovah's Witnesses Gather in City [online], Oklahoman, 30 czerwca 1990 (ang.).
- ↑ Watchtower, Ogłaszanie dobrej nowiny w nowozelandzkim „mieście Polinezyjczyków”, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 marca 1991, s. 28 .
- ↑ Johannes Wrobel , Überblick zur Geschichte der Zeugen Jehovas in der SBZ / DDR 1945-1990, [w:] Gabriele Yonan (red.): Im Visier der Stasi - Jehovas Zeugen in der DDR, Niedersteinbach 2000, s. 24-32 (niem.).
- ↑ Watchtower, Ogłoszenia, „Nasza Służba Królestwa”, wrzesień 1991, s. 6 .