Ctenomys andersoni

Ctenomys andersoni – endemiczny gatunek gryzonia z rodziny tukotukowatych (Ctenomyidae). Występuje w centralno-południowej Boliwii. Znany tylko z jednej lokalizacji: Cerro Itahuaticua. Występuje na wysokości 800–1800 m n.p.m.

Ctenomys andersoni
Gardner, Salazar-Bravo & Cook, 2014
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
Nadrodzina	Octodontoidea
Rodzina	tukotukowate
Rodzaj	tukotuko
Gatunek	Ctenomys andersoni

Budowa ciała

Ctenomys andersoni, podobnie jak inne gatunki tukotuko, charakteryzuje mocna budowa ciała, małe oczy (ale jak na zwierzęta podziemne stosunkowo duże) ulokowane w górnej części czaszki. Tułów ma kształt cylindryczny. Uszy są małe. Ogon gruby i stosunkowo krótki. Łapy, wyposażone w mocne pazury, są przystosowane do kopania tuneli. Długie siekacze i mocne pazury stanowią dla wszystkich tukotuko podstawę adaptacyjną do życia pod ziemią. Są niezbędne do drążenia tuneli. Ctenomys używają do prac ziemnych siekaczy. Drążą z zamkniętymi pyszczkami. W zakresie kształtu czaszki występuje duża zmienność międzygatunkowa.

Ctenomys andersoni jest gryzoniem o wielkości określanej jako średnia lub duża. Sierść w części grzbietowej jest wybarwiona na odcienie brązu z jasnooliwkowym pasem biegnącym od karku do tyłu. Futro w części brzusznej jest bladooliwkowe, zaś nasada włosów jest szara. Górne siekacze są długie, wybarwione na kolor pomarańczowy.

Wymiary C. andersoni
(za: T. Freitas, 2016)

	wymiar
długość ciała z głową i ogonem	188–310 mm
długość tylnej kończyny	21–41 mm
długość ucha	3–10 mm
masa ciała	83–360 g

Kariotyp

Garnitur chromosomowy tego zwierzęcia tworzy 23 par (2n=46) chromosomów (FN=50).

Tryb życia

C. andersoni, jak wszystkie tukotuko, wiodą podziemny tryb życia. Pod ziemią żyją, rozmnażają się, jedzą i tam umierają. Jak zdecydowana większość tukotuko wiedzie samotniczy tryb życia. Jeden system tuneli należy do jednego zwierzęcia. Młode tukotuko osiągają dojrzałość płciową po około 6–8 miesiącach życia. Ciąża trwa około 100 dni.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w centralno-południowej Boliwii. Znany tylko z jednej lokalizacji: Cerro Itahuaticua. Występuje na wysokości 800–1800 m n.p.m. Typowa lokalizacja: departament Santa Cruz we wschodniej Boliwii, Cerro Itahuaticua (19°48′S, 63°31′W) na wysokości 810 m n.p.m.

Ekologia

Ctenomys andersoni podobnie jak pozostałe gatunki z rodzaju Ctenomys są roślinożercami. Tukotuko żywią się trawami i ziołami oraz ich nasionami. Najchętniej zbierają rośliny w bezpośrednim sąsiedztwie wylotu nory. Zdobyte pożywienie zjadają na miejscu lub wciągają do nory. Takie zachowanie pozwala na minimalizowanie ryzyka padnięcia ofiarą drapieżników. C. andersoni chętnie zjadają fragmenty kolczastych drzew z rodziny bobowatych oraz opuncje z rodziny kaktusowatych. C. andersoni zasiedla wapienne zbocza gór.

Zwierzęta z rodzaju Ctenomys wchodzą w skład diety pójdźki ziemnej, uszatki błotnej, grizona mniejszego, majkonga krabożernego, żararaka urutu i myszołowca towarzyskiego. Tukotuko są traktowane jako szkodniki upraw. Chętnie zjadają uprawiany przez lokalną ludność maniok jadalny.

Siedlisko

Poszczególne gatunki tukotuko zasiedlają izolowane, stosunkowo niewielkie obszary. Zwierzęta budują tunele na głębokości 31–44 cm. Tunel ma szerokość od 5,5 cm do 9,3 przy wysokości 6 do 11 cm. Korytarz osiąga długość do 5 m. Wyjścia z nory są zwykle zamknięte. Komora gniazdowa jest lokowana na końcu korytarza.

Komunikacja

Nazwa zwierząt tuko-tuko jest onomatopeją odwzorowującą ich wokalizację. Samce dwukrotnie częściej używają dźwięku w komunikacji niż samice.