Chevrolet Fleetmaster

Samochód osobowy segmentu E

Chevrolet Fleetmastersamochód osobowy klasy pełnowymiarowej produkowany pod amerykańską marką Chevrolet w latach 1946–1948.

Chevrolet Fleetmaster
Ilustracja
Chevrolet Fleetmaster sedan z 1946 (wersja australijska)
Producent

Chevrolet

Zaprezentowany

kwiecień 1946

Okres produkcji

1946–1948

Miejsce produkcji

Stany Zjednoczone Flint

Poprzednik

Chevrolet Special DeLuxe

Następca

Chevrolet Deluxe

Dane techniczne
Segment

D

Typy nadwozia

4-drzwiowy sedan
2-drzwiowe coupe

Silniki

R6: 3,5 l, 90 KM

Skrzynia biegów

3-biegowa mechaniczna

Napęd

na tylne koła

Długość

5024 mm

Szerokość

1864 mm

Wysokość

1679 mm

Rozstaw osi

2946 mm

Masa własna

1426–1572 kg[1]

Zbiornik paliwa

61 l[1]

Bagażnik

481 l[1]

Dane dodatkowe
Modele
bliźniacze

Chevrolet Fleetline
Chevrolet Stylemaster

Konkurencja

Ford Super Deluxe
Plymouth Special DeLuxe
Nash 600

Podczas dwuletniej obecności rynkowej, Chevrolet Fleetmaster przeszedł dwie restylizacje, które przyniosły dwie zmiany w wyglądzie pasa przedniego i modyfikacje w kształcie atrapy chłodnicy[2].

Historia i opis modelu

edytuj
 
Chevrolet Fleetmaster coupe z 1946 (stuningowany)
 
Fleetmaster coupe z 1946 – tył
 
Fleetmaster Fleetline 4-d sedan z 1946
 
Fleetmaster convertible z 1946
 
Fleetmaster station wagon (tylne światła nieoryginalne)

Model 1946

edytuj

Nazwa modelu Fleetmaster została po raz pierwszy użyta przez Chevroleta po wznowieniu produkcji samochodów po II wojnie światowej dla droższego z dwóch produkowanych wówczas modeli samochodów, będącego następcą Chevroleta Special DeLuxe[3]. Oba produkowane modele, Fleetmaster i Stylemaster, typowo dla tamtych czasów oparte były na takiej samej konstrukcji nadwozia A koncernu General Motors (A body) i nie różniły się wielkością ani silnikiem, a jedynie poziomem wykończenia i wersjami nadwoziowymi[3]. Model Fleetmaster, o kodzie fabrycznym DK, wprowadzony został do produkcji jako drugi, w kwietniu 1946 roku[3]. Dodatkowo 5 listopada tego roku wprowadzono bardziej eksluzywną podserię modelu Fleetmaster, oznaczoną Fleetline (traktowaną marketingowo jako osobny model)[3]. Modele Chevroleta z 1946 roku oparte były na przedwojennym modelu z 1942 roku, z niewielkimi zmianami, wywodzącym się z konstrukcji z 1941 roku[4][a].

Samochód miał typowe przedwojenne linie nadwozia, z wyodrębnionymi błotnikami i silnie wystającym nosem maski, aczkolwiek zgodnie z modą przełomu lat 30/40. błotniki były masywne, opływowo wydłużone, płynnie łączące się z nadwoziem. Tylna część wystających przetłoczeń błotników przednich od 1942 roku zachodziła na drzwi i otwierała się razem z nimi (rozwiązanie to nosiło marketingową nazwę: Door-Action Fenders)[3]. W stosunku do poprzedniego modelu zmianę stanowiła głównie szeroka, prosta w formie, lecz elegancka atrapa chłodnicy, którą tworzyły cztery chromowane poziome poprzeczki w obramowaniu zagiętym w dół po obu stronach[3]. Dolna poprzeczka była szersza i wraz z dolnym poziomym obramowaniem obejmowała na końcach prostokątne światła parkingowe[3]. Na nosie maski była nowa ozdoba i emblemat firmowy[3]. Przez całą długość nadwozia na poziomie klamek poprowadzona była dekoracyjna listwa stalowa[3]. Przemodelowano również zderzaki, które były szersze, lekko zachodzące na boki[3]. Model Fleetmaster Fleetline miał dodatkowo trzy chromowane paski na błotnikach za wycięciami kół[3]. Model kombi (Station Wagon) miał natomiast drewniano-stalowe dekoracyjne nadwozie, ze szkieletem z mahoniowymi wstawkami, a z tyłu miał pojedyncze światło[4]. Od modelu Stylemaster Fleetmaster różnił się lepszym wykończeniem i wyposażeniem m.in. w zegar, zapalniczkę i osłonę przeciwsłoneczną także dla pasażera[1].

Model Fleetmaster był produkowany jako dwu- lub czterodrzwiowy sedan (oznaczony odpowiednio Town Sedan lub Sport Sedan), dwudrzwiowe coupé, dwudrzwiowy kabriolet (Convertible) lub pięciodrzwiowe kombi (Station Wagon)[1]. Ponadto, podseria Fleetmaster Fleetline była dostępna jako dwudrzwiowy sedan (Aero Sedan) i czterodrzwiowy sedan (Sportsman Sedan)[1]. Fleetline Aero Sedan wyróżniał się tyłem fastback i dachem niższym o 14 cm[5][6]. Kabriolet miał dach rozkładany mechanicznie[5]. Wszystkie nadwozia były pięciomiejscowe, z wyjątkiem ośmiomiejscowego kombi[1]; jednakże według materiałów reklamowych, w sedanach mieściło się sześć osób[5]. Produkowane były w fabrykach Chevroleta w Atlancie, Baltimore, Buffalo, Flint, Janesville, Kansas City, Norwood, Oakland, Saint Louis i Tarrytown[3]. Samochody Chevrolet były również montowane w Antwerpii w Belgii[7].

Napęd stanowił silnik rzędowy 6-cylindrowy dolnozaworowy Thrift-Master o pojemności skokowej 216,5 CID (3,5 l – 3547,8 cm³), z jednogardzielowym gaźnikiem i stopniem sprężania 6,5:1, rozwijający moc brutto 90 KM[3]. Napęd przenoszony był na koła tylne przez trzybiegową skrzynię mechaniczną[6]. Opony miały rozmiar 6×16 cali[3]. Rozstaw osi wynosił 116 cali (2946 mm)[1]. Koło zapasowe przewożono pionowo w bagażniku[8].

 
Chevrolet Fleetmaster z 1946 w służbie polskiego PCK

Ceny bazowe wynosiły od 1212 dolarów za coupe przez 1249 dolarów za 2-drzwiowy Fleetline Aero Sedan i 1280 za 4-drzwiowy sedan do 1476 dolarów za kabriolet i 1712 za kombi[1]. Drugi model Chevroleta Stylemaster był tańszy jedynie o poniżej 100 dolarów[1]. W wyposażeniu dodatkowym było m.in. ogrzewanie, spryskiwacze szyby i radio[3]. Wyprodukowano w pierwszym roku na rynek USA 228 065 sztuk modelu Fleetmaster (57% produkcji Chevroleta), w tym 65 433 podserii Fleetline[1]. Najpopularniejszy był czterodrzwiowy sedan (73 746), następnie dwudrzwiowe sedany Fleetline Aero (57 932) i Town Sedan (56 538)[1]. Powstało jedynie 804 kombi i 4508 kabrioletów[1]. Chevrolet Fleetmaster plasował się w najtańszym segmencie rynku amerykańskiego, konkurując z samochodami takimi jak Ford Super Deluxe, Plymouth Special DeLuxe i Nash 600[1]. W pierwszym powojennym roku nie zdołał jednak pokonać Forda, zajmując drugie miejsce na rynku, częściowo z powodu trwającego do marca strajku pracowników[9].

Chevrolety Fleetmaster były także eksportowane, w tym do Europy. Od 1946 roku sprowadzono ich partię do Polski, na zamówienie rządu – w 1949 roku Chevrolet Fleetmaster został zaliczony nawet do typowych samochodów służbowych na wyposażeniu państwowych jednostek organizacyjnych[10][11].

Model 1947

edytuj
 
Chevrolet Fleetmaster 4-d sedan z 1947
 
Fleetmaster kabriolet z 1947
 
Fleetmaster 4-d sedan z 1947 od tyłu
 
Fleetline Aero Sedan
 
Wnętrze z 1948

W styczniu 1947 roku przeprowadzono ograniczony lifting samochodu. Niewielkiej zmianie uległa atrapa chłodnicy z poziomymi poprzeczkami, w której na pogrubionym górnym obramowaniu umieszczono wytłoczony napis „Chevrolet”[12]. Poprzeczki wewnątrz atrapy teraz były trzy, a na szerokość wychodziły poza obramowanie; pod dolną sięgającą na większość szerokości samochodu nadal znajdowały się prostokątne światła parkingowe[8]. Zmieniono styl emblematu na masce, z pionowego na poziomy, ze znaczkiem firmowym Chevroleta na czerwonej tarczy herbowej[12][8]. Zrezygnowano z bocznej listwy ozdobnej, zastępując ją przez cienką listewkę ze stali nierdzewnej podkreślającą linię okien[12]. Nazwa modelu została umieszczona na krótkiej metalowej listwie po bokach tylnej części maski[8]. Nadal model Fleetmaster Fleetline wyróżniał się trzema chromowanymi paskami na błotnikach za wycięciami kół[12]. Czterodrzwiowy sedan Fleetline Sportmaster odróżniał się od zwykłego sedana Sport Sedan innym profilem dachu z tyłu, bez trzeciego okna bocznego za tylnymi drzwiami[8]. Wersje nadwoziowe i napęd pozostały takie same, natomiast ulepszono przednie amortyzatory ramieniowe[12].

Ceny wzrosły o 5–10%, do 1345 dolarów za 4-drzwiowy sedan i 1893 dolary za kombi[12]. Wyprodukowano na rynek USA 478 522 samochody Fleetmaster, w tym 213 938 podserii Fleetine, a najpopularniejszy był dwudrzwiowy Fleetline Aero Sedan (159 407)[12]. Stanowiło to większość produkcji Chevroleta (71%) i pozwoliło wyprzedzić Forda[12].

Model 1948

edytuj
 
Chevrolet Fleetmaster coupe z 1948

W styczniu 1948 roku ponownie nieznacznie zmieniono stylistykę, przede wszystkim przez dodanie pionowego centralnego żebra na atrapie chłodnicy i nieco zmienionego emblematu i ozdoby na masce[13]. Jako pakiet dealerski Country Club, autoryzowany przez fabrykę, dostępne były imitujące drewno okleiny boków (za ok. 150 dolarów)[13]. Wersje nadwoziowe i napęd pozostały takie same[13]. W tym roku Fleetmaster Convertible jako pierwszy Chevrolet został wybrany jako oficjalny samochód bezpieczeństwa (pace car) wyścigu Indianapolis 500[13].

Ceny ponownie nieco wzrosły, wynosząc od 1381 dolarów za 2-drzwiowy sedan przez 1439 dolarów za 4-drzwiowy do 2013 dolarów za kombi[13]. Wyprodukowano 544 399 samochodów Fleetmaster 1948 rocznika, w tym ponownie najwięcej – 211 861 dwudrzwiowych Fleetline Aero Sedan[13]. Chevrolet ponownie zajął pierwsze miejsce pod względem sprzedaży na rynku amerykańskim, a 76% produkcji stanowił Fleetmaster, jednakże sprzyjał temu krótszy rok modelowy konkurencyjnego Forda, który już w czerwcu 1948 roku zaprezentował nowo skonstruowany model 1949 roku[14]. W grudniu 1948 roku Chevrolet wprowadził swoje nowe modele 1949 roku, zastępując nazwę modelu Fleetmaster przez oznaczenie Deluxe (z odmianami Styleline i Fleetline)[15].

Produkcja w Australii

edytuj
 
Australijski Chevrolet Fleetmaster z 1946
 
Australijski Chevrolet Fleetmaster z 1947
 
Australijski Chevrolet Fleetmaster z 1947 od tyłu
 
Australijski Chevrolet Fleetmaster z 1948
 
Australijski Chevrolet Fleetmaster z 1948 od tyłu

Chevrolet Fleetmaster był produkowany także przez zakłady Holden w Australii. Ponieważ jednak Holden wykorzystywał posiadane oprzyrządowanie do produkcji modelu Chevroleta z 1940 roku, australijski Fleetmaster różnił się starszym nadwoziem z tylnymi drzwiami zawieszonymi na tylnej krawędzi i otwieranymi do tyłu oraz większym bagażnikiem[16]. Atrapy chłodnicy i ozdoby na australijskich Fleetmasterach odpowiadały modelom amerykańskim[17]. Australijski Fleetmaster produkowany był również w latach modelowych: 1946, 1947 i 1948[18].

  1. USA przystąpiły do wojny dopiero po ataku japońskim w grudniu 1941 roku, natomiast produkcja samochodów na rynek cywilny została wstrzymana przez rząd w lutym 1942 roku. (Flory 2008 ↓, s. 5).

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n Flory 2008 ↓, s. 25–26.
  2. AJ’s Car of the Day: 1948 Chevrolet Fleetmaster Sedan. [dostęp 2020-07-16]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i j k l m n o Flory 2008 ↓, s. 23–24.
  4. a b Flory 2008 ↓, s. 23–26.
  5. a b c New Chevrolet 1946, Detroit: Chevrolet Motor Division (ang.). (prospekt)
  6. a b Daniel Vaughan: 1947 Chevrolet Fleetmaster. Conceptcarz, listopad 2008. [dostęp 2020-07-16]. (ang.).
  7. The end for car production in Antwerp [online], vrt.be, 15 grudnia 2010 (ang.).
  8. a b c d e The New Chevrolet, Detroit: Chevrolet Motor Division (ang.). (prospekt)
  9. Flory 2008 ↓, s. 16, 24–25, 40–41.
  10. Tomasz Szczerbicki, Pierwsze były Chevrolety [online], nowoczesnaflota.pl, 5 marca 2021.
  11. Tomasz Szczerbicki, Hillmany Minx dla „przewodniej siły narodu” [online], nowoczesnaflota.pl, 12 marca 2021.
  12. a b c d e f g h Flory 2008 ↓, s. 77–79.
  13. a b c d e f Flory 2008 ↓, s. 134–136.
  14. Flory 2008 ↓, s. 135–136, 210.
  15. Flory 2008 ↓, s. 193–195.
  16. Norm Darwin: History of Holden in Australia since 1917. EL Ford Publications, 1983, s. 62.
  17. The Post-war Chevrolet, 1946-1948. „Restored Cars”. No 156, s. 20-23, styczeń – luty 2003. 
  18. 100 years of GM in Australia. 2002, s. 76. ISBN 0-646-41476-3.

Bibliografia

edytuj
  • J. „Kelly” Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).