Bohdan Andruszkowicz Sakowicz
Bohdan (Bogdan) Andrzejewicz (Andruszkowicz) Sakowicz (zm. 1491) – bojar litewski, działacz polityczny Wielkiego Księstwa Litewskiego, wojewoda trocki od 1484.
 Pomian | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Dzieci |
Elżbieta Sakowiczówna, ż. Mikołaja Radziwiłła |
Życiorys
edytujNajstarszy syn Andruszki Sakowicza, wojewody trockiego, wnuk Stanisława Saka, starosty dubińskiego, który aktem unii horodelskiej został adoptowany do polskiego herbu Pomian.
W dokumentach występuje m.in. jako Bohdanus, heres de Wyaszenya, domini regis cubicularius[1]. Wzmiankowany po raz pierwszy jako jeniec krzyżacki po bitwie pod Chojnicami (1454).
Wielokrotnie powierzano mu misje dyplomatyczne: jako namiestnik (starosta[2]) połocki brał udział w ustalaniu granicy z inflancką gałęzią zakonu krzyżackiego w 1473, z ramienia króla polskiego i wielkiego księcia litewskiego Kazimierza Jagiellończyka posłował do chana krymskiego Mengli I Gireja (1473) oraz do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego w 1474 i w 1482 r. W 1485 r. organizował wojskowe posiłki litewskie na wojnę z Turcją. Uczestniczył w rozmowach z zakonem krzyżackim w 1487 r.
Kolejno pełnił następujące urzędy: namiestnik (starosta grodowy[a]) brasławski (1463–1474), marszałek hospodarski (1463–1477), namiestnik (wojewoda[b]) połocki (1477-1484), marszałek ziemski litewski od 1480, wojewoda trocki od 1484.
Do dóbr Bohdana Sakowicza należały m.in. posiadłości Niemenczyn, Hruzdowo, Dołhinów, Stary Miadzioł.
Miał córkę Elżbietę, żonę Mikołaja Radziwiłła, kanclerza wielkiego litewskiego i wojewody wileńskiego.
Zmarł między styczniem a kwietniem 1491 r. Był jednym z najbardziej wpływowych przedstawicieli bojarstwa litewskiego za panowania Kazimierza Jagiellończyka.
Uwagi
edytuj- ↑ Namiestnicy na Litwie byli powoływani w miejsce książąt-namiestników. Zakres ich władzy częściowo pokrywał się z zakresem polskich starostów, kasztelanów i wojewodów, stąd często są tak nazywani w polskiej literaturze. W późniejszym okresie urzędy te wprowadzono w WKL.
- ↑ Ze względu na zakres władzy i uprawnień namiestnika połockiego, niekiedy porównywalny do starosty żmudzkiego, właściwsze niż "starosta" wydaje się określenie "wojewoda". Zwłaszcza, że w późniejszym okresie pojawił się urząd wojewody połockiego, a Bohdan Sakowicz wymieniany jest w spisach tychże wojewodów (w rzeczywistości województwo połockie utworzono w 1504 r.).
Przypisy
edytuj- ↑ Ludwik Kolankowski: Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów. 1930, s. 287.
- ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego Spisy. Tom 5. Ziemia połocka i województwo połockie XIV-XVIII wiek, H. Lulewicz (red.), Warszawa 2018, s. 16, 142, 179, 292.
Bibliografia
edytuj- Lidia Korczak: Sakowicz Bogdan Andrzejewicz (zm. 1491). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 34. s. 340-341.
- Ewa Kelma. Ród Sakowiczów i jego majętności w XV i pierwszej połowie XVI wieku. „Lituano–Slavica Posnaniensia. Studia Historica”. 3, s. 155-177, 1989. Poznań: UAM.
Linki zewnętrzne
edytuj- Sakowicz Bogdan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2012-10-11].
- Sakowicz Bogdan. [w:] Encyklopedia WP [on-line]. [dostęp 2012-10-11].