Bitwa pod Słuckiem (1920)
Bitwa pod Słuckiem – walki polskiej 11 Dywizji Piechoty płk. Albina Jasińskiego z sowiecką 48 Dywizją Strzelców w czasie ofensywy jesiennej 1920 wojsk polskich w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas |
11–17 października 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
okolice Słucka | ||
| Przyczyna |
polska ofensywa jesienna | ||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Wojna Polska 1918–1921[1]
Sytuacja ogólna
edytujPo wielkiej bitwie nad Wisłą, Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego zreorganizowało struktury wojskowe; zlikwidowało między innymi dowództwa frontów i rozformowało 1. i 5. Armię. Na froncie przeciwsowieckim rozwinięte zostały 2., 3., 4. i 6. Armia[2].
10 września, na odprawie w Brześciu ścisłych dowództw 2. i 4 Armii, marszałek Józef Piłsudski nakreślił zarys planu nowej bitwy z wojskami Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego. Rozpoczęły się prace sztabowe nad planem bitwy niemeńskiej[2]. Toczona w dniach 20–28 września operacja zakończyła się dużym sukcesem militarnym Wojska Polskiego.
Jeszcze w nocy z 25 na 26 września sztab Naczelnego Wodza przygotował dokumenty do kolejnej fazy operacji. Jej celem było wykonanie manewru okrążającego i ostateczne pobicie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego[3].
W zasadzie rozegrany w dniach 28–29 września bój pod Lidą był zakończeniem kolejnego etapu walk[4]. Bezpośrednio po nim polskie dywizje przystąpiły do pościgu za pobitym nieprzyjacielem. Pościg ten objął rozległy front od Niemna na północy, aż po Prypeć na południu[5].
Z 2 Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza wydzielono grupę pościgową „Mir” pod dowództwem pułkownika Stefana Dęba-Biernackiego w składzie: 1 Dywizja Piechoty Legionów oraz 2. i 4 Brygada Jazdy, która przekroczywszy Niemen na południowy wschód od Lidy, parła przez Nowogródek ku linii kolejowej Baranowicze – Mińsk, starając się zepchnąć sowiecką 15 Armię Augusta Korka i resztki 3 Armii Władimira Łazariewicza z drogi odwrotu na Mińsk[6][7].
Polska 4 Armia gen. Leonarda Skierskiego parła czołowo i spychała 15 Armię na Mińsk i 16 Armię Nikołaja Sołłohuba na Słuck[8]. Grupa generała Franciszka Krajowskiego w składzie 18 Dywizja Piechoty i grupa Bałachowicza szła od Pińska przez Łuniniec ku rzece Łań, odrzucając stojące przed nią oddziały sowieckiej 4 Armii Aleksandra Szuwajewa[9]. Osiągnięta w pościgu 9 października przez polską 4 Armię linia frontu biegła wzdłuż rzeki Łań (grupa gen. Krajowskiego), przez Kleck i Nieśwież (11. i 16 Dywizja Piechoty) do Niemna pod Stołpcami (14. i 15 Dywizja Piechoty)[9].
Wobec mającego nastąpić wkrótce rozejmu, wojska polskie dążyły do zajęcia korzystnej linii frontu[10].
Walki pod Słuckiem
edytuj10 października XXI Brygada Piechoty otrzymała rozkaz opanowania Słucka, a dzień później przystąpiła do wykonania zadania. Dowódca brygady przyjął następujące ugrupowanie[11]:
- pierwsza kolumna pod dowództwem mjr. Janowskiego w składzie: II batalion 32 pułku piechoty, oddział sztabowy, pluton artylerii i pluton jazdy mjr. Janowskiego miała uderzyć na miasto od północy,
- druga kolumna pod dowództwem ppłk. Neumana w składzie: III batalion 32 pułku piechoty, I i II bataliony 47 pułku piechoty i trzy baterie artylerii nacierała od południa szosą słucką,
- odwód brygady stanowił I batalion 32 pułku piechoty.
Polacy zaskoczyli załogę Słucka i opanowali miasto niemal bez walki. Następnego dnia Sowieci kontratakowali. Natarcie sowieckiego 431 pułku strzelców, wspierane przez trzy samochody pancerne, zostało załamane w ogniu polskich karabinów maszynowych[12]. Wówczas dowódca sowieckiej 48 Dywizji Strzelców skoncentrował w Prusach i Młyńsku wszystkie swoje oddziały i 13 września całością sił powtórnie uderzył, próbując opanować szosę słucką i odciąć XXI Brygadę Piechoty od pozostałych oddziałów 11 Dywizji Piechoty. Na pomoc walczącej w Słucku XXI BP dowódca 11 Dywizji Piechoty wprowadził do walki XXII Brygadę Piechoty płk. Łukowskiego. Ta uderzyła na oddziały sowieckiej 48 DS od północy i w rezultacie walk trwających do 17 października Sowieci zostali spod Słucka wyparci[13].
Przypisy
edytuj- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ a b Wyszczelski 1995 ↓, s. 286.
- ↑ Wyszczelski 2003 ↓, s. 208.
- ↑ Kutrzeba 1926 ↓, s. 243.
- ↑ Przybylski 1930 ↓, s. 219.
- ↑ Kutrzeba 1926 ↓, s. 271.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 73.
- ↑ Przybylski 1930 ↓, s. 219–220.
- ↑ a b Przybylski 1930 ↓, s. 220.
- ↑ Łapiński 1928 ↓, s. 28.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 325.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 385.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 386.
Bibliografia
edytuj- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.}
- Tadeusz Kutrzeba: Bitwa nad Niemnem (wrzesień-październik 1920 roku). Warszawa: Wojskowy Instytut Wydawniczy. Napoleon V (reprint), 1926. ISBN 978-83-7889-669-2.
- Jerzy Łapiński: Zarys historji wojennej 58-go pułku piechoty wielkopolskiej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2004. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
- Lech Wyszczelski: Warszawa 1920. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1995. ISBN 83-11-08399-1.
- Lech Wyszczelski: Operacja Niemeńska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-43-6.