Beta Delphini
Beta Delphini (β Del, Rotanev) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Delfina. Jest ona odległa od Słońca o około 97 lat świetlnych.
| β Del | |||||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
20h 37m 32,941s[1] | ||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+14° 35′ 42,32″[1] | ||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||
| Rozmiar kątowy |
0,0033″[1] | ||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−48,06 ± 0,43 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−22,7 ± 0,9 km/s[1] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
F5 IV[1] | ||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
−0,01[2] | ||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
40 km/s[3] | ||||||||||||||||||
| Temperatura |
6500 K[3] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
6503[2] pc | ||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,1444[2] | ||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Nazwa
edytujNazwa Rotanev pojawiła się w katalogu Obserwatorium w Palermo z 1814 roku. Jej pochodzenie odkryto dopiero po latach – powstała w wyniku żartu astronoma włoskiego Niccolò Cacciatore, który nazwał tę gwiazdę łacińską wersją swego nazwiska rodowego, czytaną wspak (Venator)[4][3][5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie tej nazwy dla określenia głównego składnika systemu[6].
Charakterystyka
edytujRotanev to gwiazda spektroskopowo podwójna, której składniki to dwa podolbrzymy, podobne gwiazdy typu widmowego F5[3]. Są oddalone średnio o 0,65″, co w przestrzeni odpowiada średniej odległości ok. 13 au. Ze względu na mimośród orbit, zbliżają się na odległość 8 au i oddalają do 18 au. Okrążają wspólny środek masy w okresie 26,7 roku, najbardziej oddalone były w 2002 roku[3].
Oba składniki mają temperaturę ok. 6500 K, ale różnią się jasnością; Beta Delphini A jest 18 razy jaśniejszy od Słońca, podczas gdy składnik B ma jasność 8 razy większą od Słońca. Mają one masy nieco mniejsze niż 2 masy Słońca (jaśniejsza gwiazda jest nieznacznie masywniejsza). Oba składniki opuściły ciąg główny i przeistaczają się w olbrzymy, a zakończą życie jako para białych karłów[3].
Rotanev ma także optyczne towarzyszki, w pobliżu na niebie widoczne są jeszcze trzy inne gwiazdy, oznaczone jako składniki C, D i E[7]. Mają one znacznie mniejszą paralaksę, co oznacza że są dużo bardziej oddalone od Słońca i nie są związane grawitacyjnie z układem Beta Delphini AB[1][8][9][10].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Beta Delphini w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f Anderson E., Francis C.: HIP 101769. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2019-01-03]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Jim Kaler: Rotanev (Beta Delphini). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2015-03-24].
- ↑ Delphinus, the Dolphin. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 201. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ John Scalzi: The Rough Guide to the Universe. 2003, s. 284. ISBN 1-85828-939-4.
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2019-01-03].
- ↑ Mason et al.: WDS J20375+1436AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ bet Del C w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ UCAC3 210-293491 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ GSC 01100-00703 w bazie SIMBAD (ang.)
Linki zewnętrzne
edytuj- Beta Delphini w bazie SIMBAD (ang.)