Bawełniak kosmaty

Bawełniak kosmaty
	Sigmodon hirsutus
	(Burmeister, 1854)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Sigmodontini
Rodzaj	bawełniak
Gatunek	bawełniak kosmaty
Synonimy
	Lasiomys hirsutus Burmeister, 1855; Sigmodon borucae J.A. Allen, 1897; Sigmodon bogotensis J.A. Allen, 1897; Sigmodon sanctaemartae Bangs, 1898; Sigmodon austerulus Bangs, 1902; Sigmodon borucae chiriquensis J.A. Allen, 1904; Sigmodon hispidus griseus J.A. Allen, 1908;
	Lasiomys hirsutus Burmeister, 1855; Sigmodon borucae J.A. Allen, 1897; Sigmodon bogotensis J.A. Allen, 1897; Sigmodon sanctaemartae Bangs, 1898; Sigmodon austerulus Bangs, 1902; Sigmodon borucae chiriquensis J.A. Allen, 1904; Sigmodon hispidus griseus J.A. Allen, 1908;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Bawełniak kosmaty^[10] (Sigmodon hirsutus) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania

Bawełniak kosmaty występuje w południowo-wschodnim Meksyku (wschodnia Oaxaca i Chiapas) na południe przez Amerykę Środkową (z wyłączeniem północnej Gwatemali, Belize i północno-zachodniego Hondurasu) do karaibskich nizin Kolumbii na południe przez dolinę rzeki Magdalena i na wschód do północnej Wenezueli^[11].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1854 roku niemiecko-argentyński przyrodnik Hermann Burmeister nadając mu nazwę Lasiomys hirsutus^[2]. Holotyp pochodził z Maracaibo, w stanie Zulia, w Wenezueli^[12].

S. hirsutus był uważany za podgatunek lub synonim S. hispidus do czasu udokumentowania rozbieżności genetycznej i kladystycznej separacji^[13]^[14]^[11]. Blisko spokrewniony z S. alleni^[13]. Populacje z Ameryki Środkowej nie były przedmiotem rewizji taksonomicznej, a zatem zachodzi potrzeba ich dokładnej analizy; populacje z Ameryki Południowej uważane są za monotypowe^[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[11].

Etymologia

Sigmodon: gr. σῖγμα sigma „litera Σ”; ὀδούς odous, ὀδóντος odontos „ząb”; w aluzji do sigmoidalnego wzoru na zębach trzonowych gdy ich korony są zużyte^[15].
hirsutus: łac. hirsutus „włochaty, najeżony”, od hirtus „włochaty”^[16].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 125–227 mm, długość ogona 92–165 mm, długość ucha 19–23 mm, długość tylnej stopy 34–37 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała^[17].

Tryb życia

Aktywny głównie w dzień, może być aktywny także w nocy, jeśli populacja jest wysoka. Żywi się grzyby, niektórymi nasionami, owadami oraz pokarmem roślinnym. Jego gniazda są zwykle pod kłodami, skałami, albo gęstymi kępami traw. Czasem zabierają nory innych ssaków. Żywi nim się płomykówka zwyczajna^[9].

Populacja

Obficie występuje w scrubie, na łąkach i polanach. W ciągu ostatnich kilku dekad jego populacja zwiększyła się. Obecnie bardzo się waha^[9].

Zagrożenia

Bawełniak kosmaty nie ma większych zagrożeń^[9].

Przypisy

↑ Sigmodon hirsutus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b C.H.C. Burmeister. Die Zwergmandeln in ihren einzelnen Arten nach eigenen Beobachtungen. „Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft zu Halle”. 2, s. 16, 1854. (niem.).
↑ J.A. Allen. Additional notes on Costa Rican Mammals, with descriptions of new species. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 9 (3), s. 40, 1897. (ang.).
↑ J.A. Allen. Description of a new species of Sigmodon, from Bogota, Colombia. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 9 (9), s. 121, 1897. (ang.).
↑ O. Bangs. A new Sigmodon from the Santa Marta Region of Colombia. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 12, s. 189, 1898. (ang.).
↑ O. Bangs. Chiriqui Mammalia. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 39 (2), s. 32, 1902. (ang.).
↑ J.A. Allen. Mammals from southern Mexico and Central and South America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 20 (4), s. 68, 1904. (ang.).
↑ J.A. Allen. Mammals from Nicaragua. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 24 (34), s. 657, 1908. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.C. Delgado C.C. i inni, Sigmodon hirsutus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-11] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 255. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 388. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Sigmodon hirsutus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-11].
↑ ^a ^b D.D. Henson & R.D. Bradley. Molecular systematics of the genus Sigmodon: results from mitochondrial and nuclear gene sequences. „Canadian Journal of Zoology”. 87 (3), s. 211-220, 2010. (ang.).
↑ L.L. Peppers, D.S. Carroll & R.D. Bradley. Molecular systematics of the genus Sigmodon (Rodentia: Muridae): Evidence from the mitochondrial cytochrome b gene.. „Journal of Mammalogy”. 83 (2), s. 396-407, 2002. DOI: <0396:MSOTGS>2.0.CO;2 10.1644/1545-1542(2002)083<0396:MSOTGS>2.0.CO;2. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 631, 1904. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 402–403. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Sigmodon hirsutus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Burmeister-2] C.H.C. Burmeister. Die Zwergmandeln in ihren einzelnen Arten nach eigenen Beobachtungen. „Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft zu Halle”. 2, s. 16, 1854. (niem.).

[Allen1897a-3] J.A. Allen. Additional notes on Costa Rican Mammals, with descriptions of new species. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 9 (3), s. 40, 1897. (ang.).

[Allen1897b-4] J.A. Allen. Description of a new species of Sigmodon, from Bogota, Colombia. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 9 (9), s. 121, 1897. (ang.).

[Bangs1898-5] O. Bangs. A new Sigmodon from the Santa Marta Region of Colombia. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 12, s. 189, 1898. (ang.).

[Bangs1902-6] O. Bangs. Chiriqui Mammalia. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 39 (2), s. 32, 1902. (ang.).

[Allen1904-7] J.A. Allen. Mammals from southern Mexico and Central and South America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 20 (4), s. 68, 1904. (ang.).

[Allen1908-8] J.A. Allen. Mammals from Nicaragua. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 24 (34), s. 657, 1908. (ang.).

[iucn-9] C.C. Delgado C.C. i inni, Sigmodon hirsutus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-11] (ang.).

[Cichocki&inni-10] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 255. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-11] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 388. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-12] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Sigmodon hirsutus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-11].

[cjz87-13] D.D. Henson & R.D. Bradley. Molecular systematics of the genus Sigmodon: results from mitochondrial and nuclear gene sequences. „Canadian Journal of Zoology”. 87 (3), s. 211-220, 2010. (ang.).

[jm83-14] L.L. Peppers, D.S. Carroll & R.D. Bradley. Molecular systematics of the genus Sigmodon (Rodentia: Muridae): Evidence from the mitochondrial cytochrome b gene.. „Journal of Mammalogy”. 83 (2), s. 396-407, 2002. DOI: <0396:MSOTGS>2.0.CO;2 10.1644/1545-1542(2002)083<0396:MSOTGS>2.0.CO;2. (ang.).

[Palmer-15] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 631, 1904. (ang.).

[Jobling-16] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Pardiñas&inni-17] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 402–403. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[10]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]