Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 5
Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 5 (baon pchor. rez. piech. nr 5) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP przeznaczony do szkolenia kandydatów na oficerów piechoty rezerwy.
 odznaka pamiątkowa baonu | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1923 |
| Rozformowanie |
1932 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
Batalion Szkoły OK V |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr Julian Pajdak |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
Historia batalionu
edytujW październiku 1923 w Niepołomicach został zorganizowany Batalion Szkoły Okręgu Korpusu V[1]. Zadaniem jednostki było przeszkolenie podoficerów zawodowych[1]. W ciagu roku odbywać się miały dwa pięciomiesięczne kursy szkolne[1]. W lutym 1924 w składzie batalionu została utworzona jedna kompania podchorążych rezerwy licząca 62 uczniów[1]. W tym roku obsadę personalną Baonu Szkolnego Piechoty Nr 5 tworzyli: mjr Julian Pajdak na stanowisku dowódcy, por. Eugeniusz Władysław Roth[a] (adiutanta), mjr Mieczysław Drabik i kpt. Paweł Stolarz[b][2].
W październiku 1924 batalion został przeniesiony do Bronowic, gdzie zajął koszary im. gen. Sowińskiego[1]. Z dniem 1 sierpnia 1925 minister spraw wojskowych zatwierdził obsadę personalną Batalionu Szkolnego Piechoty Okręgu Korpusu V[3]. We wrześniu 1925 w skład baonu wchodziła kompania szkolna podchorążych rezerwy, kompania szkolna podoficerów zawodowych i kadrowy pluton ćwiczebny karabinów maszynowych[4]. W lutym 1926, po przeprowadzeniu pięciu kursów, zakończono szkolenie podoficerów zawodowych[4]. W tym samym roku zwiększono do trzech liczbę kompanii podchorążych rezerwy[4].
Na podstawie rozkazu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V z 8 września 1926 zarządzono częściowe przeniesienie batalionu z Bronowic do koszar im. Kazimierza Wielkiego w Łobzowie, zajmowanych przez Oficerską Szkołę Administracji[4]. W Bronowicach pozostała 2 kompania, kwatermistrzostwo, kasyno oficerskie, świetlica z biblioteką, część taborów oraz warsztaty stolarskie, rusznikarskie i szewskie, natomiast do Łobzowa przeniesiona została 1 i 3 kompania, kuchnia żołnierska, adiutantura i część taborów[4].
Na podstawie rozkazu DOK V z 1 lipca 1927 batalion został przemianowany na Szkołę Podchorążych Rezerwy Nr 5 w Krakowie[5]. Oddziałem macierzystym dla szeregowych zawodowych i niezawodowych, pełniących służbę w szkole był 20 pułk piechoty[5].
22 kwietnia 1928 na terenie koszar, przed frontem gmachu szkolnego, odsłonięto popiersie marszałka Józefa Piłsudskiego, wykonane przez artystę-rzeźbiarza Tadeusza Błotnickiego. Odsłonięcia pomnika dokonał dowódca Okręgu Korpusu Nr V, generał dywizji Stanisław Wróblewski[6][7][8].
Od 14 maja do 23 czerwca 1928 w batalionie odbył się kurs oficerów rezerwy[5]. 22 maja 1929 uroczyście zakończono kolejny kurs podchorążych rezerwy[5]. 2 maja 1930 odsłonięta została tablica pamiątkowa w dziesiątą rocznicę wyzwolenia Ojczyzny od najazu bolszewickiego przez marszałka Józefa Piłsudskiego[9].
Z dniem 1 grudnia 1930 batalion został jednostką administracyjną[9]. W tym samym miesiącu 4 kompania została skadrowana[9]. W 1932 batalion został zlikwidowany[10].
W ciągu 9 lat istnienia jednostki zorganizowano pięć kursów podoficerów zawodowych, dwa kursy nauczycielskie (sześciotygodniowe) i dwa kursy oficerów rezerwy (również sześciotygodniowe)[11]. Wyszkolono łącznie 2412 podchorążych rezerwy (1903 w latach 1924–1931 i 509 w roku szkolnym 1931/1932)[11][c].
Dowódcy
edytujObsada personalna baonu w 1932
edytujObsada personalna batalionu w 1932[18][d]
- dowódca baonu – ppłk Stanisław II Klementowski
- kwatermistrz – kpt. Tadeusz Ludwik Rybka
- adiutant i oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Julian Hajnos
- płatnik – por. gosp. Stanisław Jan Wojtas
- dowódca 1 kompanii – kpt. Władysław Muklewicz
- dowódca plutonu – kpt. Boguchwał Stanisław Ogłaza
- dowódca plutonu – por. Adolf Julian Pawlikowski
- dowódca plutonu – por. Adam Józef Potocki
- dowódca 2 kompanii – kpt. Stefan IV Kozłowski
- dowódca plutonu – kpt. Marian Mordawski
- dowódca plutonu – kpt. Zbigniew Garwacki
- dowódca plutonu – por. Piotr Antoni Zaremba
- dowódca 3 kompanii – kpt. Tadeusz Józef Piotrowski
- dowódca plutonu – por. Ryszard Klauziński
- dowódca plutonu – por. Stefan Dybkowski
- dowódca plutonu – por. Kazimierz Bak
- dowódca kompanii ckm – kpt. Józef Dyba
- dowódca plutonu – por. Wilhelm Mikoś
- dowódca plutonu – por. Michał Jęglet
- dowódca plutonu – por. Tadeusz Zbigniew Zbiegień
W roku szkolnym 1931/1932 obowiązki kapelana batalionu pełnił ks. proboszcz rez. Tadeusz Albin Kruszyński[20]. Od listopada 1928 do marca 1931 obowiązki zastępcy dowódcy batalionu pełnił mjr Adam Obtułowicz[21][22][9].
Podchorążowie
edytuj- Kurs 1932[12]
- Ludwik Christians – prymus 1 kompanii
- Erwin Koniarek – prymus 2 kompanii
- Józef Nycz †1940 Charków
- Władysław Kwiatyński – prymus 3 kompanii
- Stefan Reychman, inż. arch., batalion ON „Gdynia I”, †11 IX 1939
- Jan Borowski – prymus kompanii ckm
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Więcej danych biograficznych Eugeniusza Władysława Rotha w: Komenda Rejonu Uzupełnień Białystok.
- ↑ Więcej danych biograficznych Pawła Stolarza w: Komenda Rejonu Uzupełnień Łuków.
- ↑ W roku szkolnym 1931/1932 zakończyło szkolenie i otrzymało tytuł podchorążego 509 uczniów, z tego 136 w 1. kompanii, 124 w 2 kompanii, 128 w 3 kompanii i 121 w kompanii ckm[12].
- ↑ W „Roczniku Oficerskim 1932” oficerowie piechoty pełniący służbę w batalionie zostali wykazani jako pozostajacy w dyspozycji szefa Departamentu Piechoty MSWojsk., natomiast oficer płatnik w dyspozycji szefa Departamentu Intendentury MSWojsk.[19]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Rybka 1932 ↓, s. 9.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1377.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 111 z 24 października 1925, s. 595.
- ↑ a b c d e Rybka 1932 ↓, s. 10.
- ↑ a b c d Rybka 1932 ↓, s. 11.
- ↑ Odsłonięcie pomnika Marszałka Piłsudskiego w szkole podch. rez. Nr 5 w Łobzowie. „Żołnierz Polski”. 19, s. 385, 1928-06-06. Warszawa.
- ↑ Pomnik Marszałka Piłsudskiego został odsłonięty wczoraj w Łobzowie pod Krakowem. „Polska Zbrojna”. 113, s. 3, 1928-04-23. Warszawa.
- ↑ Rybka 1932 ↓, s. 11, tu podano, że uroczystość miała miejsce 1 kwietnia 1928.
- ↑ a b c d e f Rybka 1932 ↓, s. 16.
- ↑ Rybka 1932 ↓, s. 54.
- ↑ a b Rybka 1932 ↓, s. 20.
- ↑ a b Rybka 1932 ↓, s. 55–63.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926, s. 338.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 25 sierpnia 1927, s. 265.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927, s. 149.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930, s. 206.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 232.
- ↑ Rybka 1932 ↓, s. 16, 18, 27, 31, 35, 41.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 435–437, 446.
- ↑ Rybka 1932 ↓, s. 18.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 356.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931, s. 102.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Bataljon Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr. 5. Tadeusz Rybka (red.) Wojciech Dąbrowski (red.) Seweryn Eustachiewicz (red.) Stefan Reychman (red.) Jan Niedziałkowski (red.) Stanisław Biłeńki. Kraków: 1932.