Bór (Hel)
Bór (niem. Danziger Heisternest) – dawna wieś, obecnie północno-zachodnia część miasta Helu, położona na Mierzei Helskiej, w powiecie puckim, w woj. pomorskim. Położony jest nad Morzem Bałtyckim, pomiędzy (właściwym) Helem a Juratą.
| Część miasta Helu | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Helu |
1963 |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
84-141 |
| Tablice rejestracyjne |
GPU |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu puckiego  | |
Położenie na mapie Helu  | |
 54°39′16″N 18°45′28″E/54,654444 18,757778
| |
Historia
edytujDo 1934 Bór był jednostkową gminą wiejską w woj. pomorskim, najpierw w obrębie powiatu puckiego (do końca 1926), a następnie powiatu morskiego[1].
1 sierpnia 1934, wraz z Chałupami, Helem, Jastarnią i Kuźnicą, wszedł w skład zbiorowej gminy Hel w powiecie morskim[2], obejmującej całą Mierzeję Helską.
Po wojnie Bór znalazł się w woj. gdańskim. 1 lipca 1951 nazwę powiatu morskiego zmieniono na wejherowski[3].
W związku ze zniesieniem gmin i utworzeniem gromad jesienią 1954[4], Bór – wraz z dotychczasowymi gromadami[5] Jastarnią i Kuźnicą oraz miejscowością Jurata z dotychczasowej gromady Hel ze zniesionej gminy Hel – wszedł w skład nowo utworzonej gromady Jastarni w powiecie wejherowskim w woj. gdańskim[6]. 13 listopada 1954 (z mocą obowiązującą od 1 października 1954) gromada Jastarnia weszła w skład reaktywowanego powiatu puckiego w tymże województwie[7]; tego samego dnia gromadę Jastarnia zniesiono, nadając jej status osiedla[8]. Bór wszedł ostatecznie w skład miasta Hel w związku z ustanowieniem jego granic w 1963.
W Borze stacjonował w latach 1973–1993 64 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej; w latach 1973–1974 powstały cztery dywizjony rakietowe 4 Brygady Artylerii OPK im. Obrońców Wybrzeża, tym razem uzbrojone w przeciwlotnicze zestawy rakietowe PZR S–125M Newa. W ramach restrukturyzacji Sił Zbrojnych dywizjon został rozformowany w 1993[9]. W Borze stacjonował również 43 Batalion Saperów Marynarki Wojennej, obecnie przeniesiony do Rozewia.
Infrastruktura
edytujPrzez Bór (i nieczynny przystanek Hel Bór) przebiega linia kolejowa łącząca Hel z Gdynią.
Rozwój kolei przyczynił się do rozwoju gospodarczego Mierzei Helskiej, powodując że dotychczasowe rybackie wioski przeistaczały się w kurorty, oblegane latem przez turystów z pozostałej części Polski[10]. W PRL, ze względu na duże znaczenie militarne półwyspu, dostęp turystów do Helu był ograniczony. Mogli oni przyjeżdżać do miasta tylko koleją[11]. Przystanek Hel Bór znajdował się na północ od miasta Hel około 600 metrów od drogi wojewódzkiej 216[12]. W pobliżu stacji znajdowała się baza Marynarki Wojennej w Rejonie Umocnionym Hel[13]. W 1979 wyłączono z użytkowania przystanek Hel Bór[14].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dz.U. z 1926 r. nr 117, poz. 678; Dz.U. z 1926 r. nr 128, poz. 760.
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 603.
- ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 270.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.
- ↑ Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
- ↑ Uchwała Nr 26/III/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu wejherowskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 16, Poz. 91).
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 234.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 253.
- ↑ 64 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej m. Hel-Bór. infowsparcie.net.
- ↑ Jerzy Pawłowski. Kolej helska. „Świat Kolei”. 4/1997, s. 16–17. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Judyta Kurkowska-Ciechańska, Ariel Ciechański: Koleje. Warszawa: Carta blanca, 2008, s. 30. ISBN 978-83-60887-233.
- ↑ Railmap – Kolejowa Mapa Polski. [dostęp 2013-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-28)]. (pol.).
- ↑ Zbigniew Wojciechowski. Obiekty militarne Półwyspu Helskiego w latach 1920-2006. „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”. 4/2010. s. 247-271.
- ↑ Indeks stacji, przystanków osobowych, posterunków kolejowych z nazwami aktualnymi i wcześniejszymi. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas Linii Kolejowych Polski 2011. Wyd. pierwsze. Rybnik: Eurosprinter, 2011. ISBN 978-83-931006-4-4. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona ze zdjęciami dywizjonu. opuszczone.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-27)].