Bóbr (dopływ Odry)
Bóbr (czes. Bobr; niem. Bober) – rzeka w południowo-zachodniej Polsce, płynie przez województwo dolnośląskie i lubuskie, największy z lewobrzeżnych dopływów Odry. Rzeka ma długość 272 km (w Polsce 270 km, w Czechach 2 km), a powierzchnia jego dorzecza 5876 km² (w Polsce 5830 km², w Czechach 46 km²)[1].
 Bóbr w okolicach Bobrowic | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kontynent | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lokalizacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rzeka | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 272 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Powierzchnia zlewni |
5874 km² | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Źródło | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | Karkonosze, Bobrowy Stok, Bóbr | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
780 m n.p.m. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ujście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Recypient | Odra | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce |
okolice Krosna Odrzańskiego | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
38,1 m n.p.m. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mapa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png) Dorzecze Bobru | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Po włączeniu rzeki do Polski w 1945 r. przez krótki okres używana była nazwa Bobrawa, później Bober, w końcu Bóbr.
Przebieg
edytujŹródła ma we wschodnich Karkonoszach, w Czechach, na wysokości 780 m n.p.m. na Bobrowym Stoku w pobliżu dzielnicy Bobr czeskiego miasta Žacléř[2].
Płynie w kierunku północno-zachodnim doliną o krętym przebiegu. Od źródeł płynie ku północnemu wschodowi przez Lubawkę i Kamienną Górę leżące w Kotlinie Kamiennogórskiej. W Marciszowie skręca ku północnemu zachodowi. Za Ciechanowicami skręca na zachód i przedziera się głęboką, przełomową doliną między Rudawami Janowickimi a Górami Kaczawskimi, która kończy się w Janowicach Wielkich. Przecina północną część Kotliny Jeleniogórskiej. Za Jelenią Górą skręca na północny zachód i wpływa w drugi przełomowy odcinek (Borowy Jar) między Pogórzem Izerskim a Górami Kaczawskimi. W Pilchowicach skręca na północ. Dalej dolina zwęża się i rozszerza, oddzielając Pogórze Izerskie od Pogórza Kaczawskiego, później przecina Bory Dolnośląskie, Wał Trzebnicki, Obniżenie Milicko-Głogowskie, Wzniesienia Zielonogórskie i dolinę środkowej Odry.
Uchodzi do Odry w okolicach Krosna Odrzańskiego.
Niektóre dopływy:
- Zadrna (prawy)
- Lesk (prawy)
- Hutniczy Potok (Miedziany Potok) (lewy)
- Krupówka (prawy)
- Janówka (lewy)
- Łomnica (lewy)
- Kamienna (lewy)
- Kamienica (lewy)
- Bobrzyca (prawy)
- Szprotawa (prawy),
- Kwisa (lewy)
- Czerna Wielka (lewy)
Wybrane miejscowości przez które przepływa Bóbr (wytłuszczone - miasto):
| Miejscowości przez które przepływa Bóbr | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | Województwo | Powiat | Miejscowość ↓ |
 Czechy
|
 hradeckie
|
 Trutnowski
|
 Žacléř (źródło)
|
 Polska
|
 dolnośląskie
|
 kamiennogórski
|
 Lubawka
|
 Kamienna Góra (na wysokości ul. Bohaterów Getta wpływa rzeka Zadrna)[3]
| |||
 Marciszów
| |||
 karkonoski
|
 Janowice Wielkie
| ||
 Jelenia Góra
| |||
 lwówecki
|
 Wleń
| ||
 Lwówek Śląski
| |||
 bolesławiecki
|
 Bolesławiec
| ||
 lubuskie
|
 żagański
|
Leszno Górne | |
 Szprotawa
| |||
 Małomice
| |||
 Żagań
| |||
 zielonogórski
|
 Nowogród Bobrzański
| ||
_COA.svg){kind=small} krośnieński
|
Dychów | ||
 Krosno Odrzańskie (ujście do Odry)
| |||
Inżynieria wodna
edytujWystępują duże wahania wodostanów. Na Bobrze i zasilających go rzekach pod koniec XIX i na początku XX wieku wybudowano kilka zbiorników retencyjnych; największe to: Jez. Pilchowickie w Pilchowicach koło Jeleniej Góry (50 mln m³) oraz na Kwisie: Jez. Leśniańskie i Jez. Złotnickie (odpowiednio 10,5 i 15 mln m³).
Na rzece powstało kilka elektrowni wodnych – największa to Elektrownia Dychów k. Krosna Odrzańskiego oraz Elektrownia Pilchowice na Jeziorze Pilchowickim.
Turystyka
edytuj.jpg)
Rzeka dostępna jest dla spływów kajakowych na długości 251 km.
Raz do roku w maju organizowany jest „Międzynarodowy Spływ Kajakowy im. Andrzeja Strycharczyka na Bobrze”. Impreza trwa cztery dni i odbywa się na trasie Janowice Wielkie – Bolesławiec (etapy: Janowice Wielkie – Jelenia Góra; Jelenia Góra – Zapora w Pilchowicach; Wleń – Lwówek Śląski; Lwówek Śląski – Bolesławiec). Do 2000 roku spływ odbywał się na trasie Lwówek Śląski – Żagań (etapy: Lwówek Śląski – Bolesławiec; Bolesławiec – Parkoszów; Parkoszów – Szprotawa; Szprotawa – Żagań).
Bitwa nad Bobrem
edytujW roku 1813, w czasie wojen napoleońskich, wojska francuskie stoczyły nad Bobrem w okolicy Lwówka Śląskiego (Płakowice) dwie bitwy. Po stronie Napoleona walczyły wojska polskie. Pierwsza bitwa nad Bobrem 22 sierpnia zakończyła się zwycięstwem Napoleona nad wojskami pruskimi. Jednak już siedem dni później, 29 sierpnia, miała miejsce druga bitwa nad Bobrem, która przyniosła Francuzom klęskę. Dywizjon generała Puthoda, który nie brał udziału w bitwie nad Kaczawą, wycofywał się w kierunku Jeleniej Góry, aby tam przeprawić się na lewy brzeg Bobru. Wezbrana rzeka pozrywała jednak mosty i Francuzi ruszyli w dół rzeki. W Płakowicach chcieli zbudować przeprawę, ale wzburzone wody im to uniemożliwiły. Naciskani przez korpus Langerona Francuzi podjęli próbę przebycia rzeki wpław. W nurtach Bobru zginęło 2000 żołnierzy w tym generał i pułkownik. Przez rzekę podobno udało przeprawić się jedynie 40 żołnierzom[4]. Przez kilka następnych dni ciała topielców były wyrzucane na brzegi rzeki. Pochowano je w zbiorowej mogile na łące pod Brunowem[5].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Bóbr, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2008-04-17].
- ↑ Historyczne, pierwotne źródło rzeki Bóbr [online], Historyczne, pierwotne źródło rzeki Bóbr [dostęp 2019-06-06] (pol.).
- ↑ Aw58: Ujście Zadrny do Bobru. Wikimedia Commons. [dostęp 2011-11-04].
- ↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów. Pogórze Kaczawskie, pod redakcją Marka Staffy, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
- ↑ "Heimatbuch des Kreises Löwenberg" Löwenberg 1925 str 231
