Apolonia Dobkowska

polska rolniczka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata

Apolonia Dobkowska z domu Olszewska (ur. 1 lutego 1903, zm. 1 grudnia 1991[1]) – polska rolniczka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.

Apolonia Dobkowska
Olszewska
Data urodzenia

1 lutego 1903

Data śmierci

1 grudnia 1991

Zawód, zajęcie

rolniczka

Miejsce zamieszkania

Zanklewo

Narodowość

polska

Małżeństwo

Bolesław Dobkowski

Dzieci

Tadeusz Dobkowski, Mieczysław Dobkowski, Wincenty Dobkowski, Jan Dobkowski

Odznaczenia
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Życiorys

edytuj

Apolonia Dobkowska mieszkała z mężem Bolesławem i czwórką synów: Tadeuszem, Mieczysławem, Wincentym i Janem w Zanklewie w pobliżu miejscowości Wizna. Wspólnie z małżonkiem prowadziła gospodarstwo rolne. We wrześniu 1942 r. do rodziny Dobkowskich zgłosiła się po pomoc znajoma im żydowska rodzina Lewinów w Wizny. Do gospodarstwa zostali przyprowadzeni przez żołnierzy Armii Krajowej, z którymi Bolesław współpracował. Dwaj starsi synowie przybyłego krawca Izraela Lewina zostali zastrzeleni przez Niemców w Lesie Giełczyńskim. Izrael, jego żona Haszka-Fajga (lub Fejga[2]) Lewin z domu Kijak oraz ich potomstwo Icchak i Ida (lub Jan i Teresa[2]) spędzili w ukryciu trzy lata. Ich kryjówką został przygotowany przez ukrywających schowek pod szafą w dużym pokoju. Ponieważ do pomieszczenia miał nagle wprowadzić się oficer niemiecki, Dobkowscy zdecydowali się przeprowadzić Lewinów do ziemianki wykopanej w polu. Jesienią 1943 r. Izrael Lewin został aresztowany przez niemieckiego żołnierza podczas pracy w gospodarstwie. Wskutek akcji zorganizowanej przez rodzinę Dobkowskich, Izrael został uwolniony z aresztu zanim zorientowano się o jego żydowskim pochodzeniu. Po ustaniu działań wojennych w okolicy, w lipcu 1944 r. Lewinowie przeprowadzili się do Łodzi. W 1945 r. gospodarstwo Dobkowskich zostało ograbione za pomoc, jakiej udzielili Żydom. Przed emigracją do Izraela w latach 50., z wdzięczności za udzieloną im pomoc, Lewinowie przepisali na Dobkowskich akt własności ich mieszkania w Wiźnie. Lewinowie wymieniali listy z rodziną Dobkowskich a także słali im paczki, jednak kontakt urwał się w 1968 r. W latach 80. rodziny odnowiły kontakt[3][4].

W 1991 r. Apolonia Dobkowska wraz z mężem Bolesławem oraz dziećmi; Tadeuszem, Mieczysławem i Wincentym zostali odznaczeni medalami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[5].

Przypisy

edytuj
  1. Historia pomocy - Rodzina Dobkowskich. Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-07-17].
  2. a b Edward Kopówka, Paweł Rytel-Andrianik, Dam im imię na wieki. Pomoc Polacy z okolicy Treblinki ratujący Żydów., Oksford-Treblinka: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 2011, s. 256, ISBN 978-83-7257-496-1.
  3. Joanna Król, Historia pomocy - Rodzina Dobkowskich. Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl, listopad 2010 [dostęp 2020-07-17].
  4. Wincenty Dobkowski [online], ATZUM Justice Works [dostęp 2020-07-17] (ang.).
  5. Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2019. Poland [online], yadvashem.org, 7 stycznia 2019, s. 17 [dostęp 2020-07-18].