Antoni Wroniecki (pilot)

oficer Wojska Polskiego

Antoni Wroniecki (ur. 13 czerwca 1895 w Poznaniu, zm. 17 marca 1941 w Blackpool, w Wielkiej Brytanii[1]) – major pilot Wojska Polskiego i Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

Antoni Wroniecki
Ilustracja
major pilot major pilot
Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1895
Poznań

Data i miejsce śmierci

17 marca 1941
Blackpool, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

od 1916

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Luftstreitkräfte
Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF

Jednostki

3 pułk lotniczy

Stanowiska

dowódca eskadry

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Polowa odznaka pilota
Medal Lotniczy Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Życiorys

edytuj

W czasie I wojny światowej służył w lotnictwie Cesarstwa Niemieckiego Luftstreitkräfte. 14 kwietnia 1918, w czasie służby w eskadrze myśliwskiej Jasta 64, przeleciał na stronę zajmowaną przez wojska francuskie i w czasie lądowania został zestrzelony przez amerykańskich pilotów Campbella i Wilsona. Po powrocie do zdrowia został przyjęty do nowo tworzonego lotnictwa polskiego przy Armii Polskiej we Francji gen. Józefa Hallera. Zmienił też nazwisko na Wróblewski.

Razem z armią Hallera powrócił do Polski. Pełnił obowiązki komendanta Wyższej Szkoły Pilotów w Ławicy pod Poznaniem. W okresie międzywojennym służył w 3 pułku lotniczym. Od maja do listopada 1925 pełnił obowiązki dowódcy 31 eskadry liniowej[2]. Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych był dyrektorem Towarzystwa Komunikacji Powietrznej Aero Spółka Akcyjna w Poznaniu. Z dniem 1 listopada 1928 został przydzielony na czteromiesieczny kurs dla dowódców eskadr przy Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie[3]. Po 1934 został przeniesiony w stan spoczynku.

18 maja 1936 został zwerbowany przez kpt. art. Jana Chmarzyńskiego do pracy wywiadowczej na terytorium III Rzeszy pod pseudonimem „Awron”. Ze względu na świetną znajomość języka niemieckiego i francuskiego pełnił funkcję kierownika placówki wywiadowczej kryptonim „Placyda” (obserwacyjno-informacyjnej) Referatu „Zachód” Oddziału II Sztabu Głównego. Od 1 października 1936 występował oficjalnie, jako pracownik kontraktowy w Konsulacie Generalnym RP w Berlinie. 30 kwietnia 1937 został odwołany z placówki na skutek wypadku samochodowego. Mimo krótkiego okresu pełnienia obowiązków kierownika placówki, nawiązane przez niego kontakty towarzyskie, przyniosły dość znaczny plon wywiadowczy, zwłaszcza w dziedzinie lotnictwa niemieckiego[4][5].

W czasie II wojny światowej służył w Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, nadano mu numer służbowy RAF P-0408. Zmarł śmiercią naturalną 17 marca 1941 w Bazie PSP w Blackpool. Pochowany na cmentarzu Layton w Blackpool[6].

Ordery i odznaczenia

edytuj
  • czechosłowacka Odznaka Pilota (1929)[11]
  • rumuńska Odznaka Pilota (1929)[12]

Przypisy

edytuj
  1. a b Lista Krzystka ↓.
  2. Pawlak 1989 ↓, s. 222-223.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 371.
  4. Gondek 1982 ↓, s. 70, 131-133.
  5. Rocznik Służby Zagranicznej 1937 ↓, s. 99, 261.
  6. Cumft i Kujawa 1989 ↓, s. 543.
  7. M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612. „za zasługi w służbie wojskowej”.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 22 „za całokształt zasług w służbie wojskowej”.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.
  10. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 532.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 367.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 368.

Bibliografia

edytuj
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1937. Warszawa: Koło Rodziny Urzędniczej przy Ministerstwie Spraw Zagranicznych, 1937.
  • Leszek Gondek: Wywiad polski w III Rzeszy 1933–1939. Zarys struktury, taktyki i efektów obronnego działania. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982, s. 131–133. ISBN 83-11-06794-5.
  • Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939–1946. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989, s. 544–545. ISBN 83-11-07329-5.
  • Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
  • Jon Guttman, Harry Dempsey: USAS 1st Pursuit Group. Osprey Publishing, 2008. ISBN 18-46-03309-8.
  • Antoni Wroniecki. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2020-04-15].