Anna Radwan

polska aktorka

Anna Radwan-Gancarczyk (ur. 25 kwietnia 1966 w Krakowie) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, doktor habilitowana w dziedzinie sztuk filmowych i teatralnych. Aktorka Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie[1]. Nauczycielka akademicka Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie.

Anna Radwan
Ilustracja
Anna Radwan
Data i miejsce urodzenia

25 kwietnia 1966
Kraków

Zawód

aktorka teatralna i filmowa

Współmałżonek

Roman Gancarczyk (1994–2012)

Lata aktywności

od 1990

Zespół artystyczny
Stary Teatr w Krakowie
Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Życiorys

edytuj

W 1985 ukończyła Liceum Muzyczne w Krakowie w klasie skrzypiec[2]. Rozpoczęła studia na Wydziale Wychowania Muzycznego Akademii Muzycznej w Krakowie (1985/1986)[potrzebny przypis], a następnie studiowała na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi (1987/1988), skąd przeniosła się do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie i została absolwentką Wydziału Aktorskiego tej uczelni (1991)[3]. Jej spektaklem dyplomowym były Szkice z „Człowieka bez właściwości” Roberta Musila w reżyserii Krystiana Lupy (1990).

Zadebiutowała jako aktorka teatralna w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie rolą Dianny w Fantazym (1991) Juliusza Słowackiego w reżyserii Tadeusza Bradeckiego. Od listopada 1991 jest etatową aktorką tego teatru, w którym wykreowała już blisko 50 ról[4].

Zagrała m.in. kuzynkę Agatę u Krystiana Lupy, w spektaklu Malte albo Tryptyk marnotrawnego syna (1991) Rainera Marii Rilkego, Helenę w Śnie nocy letniej (1992) Williama Shakespeare’a i, również, Helenę w Wujaszku Wani (1993) Antoniego Czechowa w reżyserii Rudolfa Zioły, a także Juliettę w Markizie O. Heinricha von Kleista (1993) w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego, Celię w Jak wam się podoba (1993), Julię (1998) w Miarce za miarkę Williama Shakespeare’a w reżyserii Tadeusza Bradeckiego oraz Gizelę w Dwojgu na huśtawce (2000) Williama Gibsona u Zbigniewa Najmoły . Talent komediowy i zdolności wokalne zaprezentowała w Operze mleczanej (2003) Stanisława Radwana w reżyserii Mikołaja Grabowskiego. Za rolę Klytamnestry w spektaklu Ifigenia nowa tragedia (według wersji Racine’a), wyreżyserowanym przez Michała Zadarę, otrzymała w 2008 nagrodę na VII Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy. Do najwyżej ocenianych kreacji Radwan należy także tytułowa, nasycona ironią i dystansem, rola w Płatonowie (2015) Antoniego Czechowa w reżyserii Konstantina Bogomołowa i niejednoznaczna, wyemancypowana Kazia w Pannach z Wilka (2019) Jarosława Iwaszkiewicza w reżyserii Agnieszki Glińskiej. Znaczące role w swojej teatralnej karierze stworzyła u Jana Klaty; zagrała m.in. Emily Hnatt w Trzech stygmatach Palmera Eldritcha (20060 Philipa K. Dicka, wyniosłą Atenę i zrozpaczoną Elektrę w Orestei (2007) Ajschylosa i Zosię w Weselu (2017) Stanisława Wyspiańskiego. Jest stałą aktorką w obsadzie krakowskich, wielokrotnie nagradzanych spektakli Moniki Strzępki według tekstów Pawła Demirskiego. Była Kobietą z Poznania / Margaret Thatcher w Bitwie warszawskiej 1920 (2013), Żoną / Pankracym w Nie-boskiej komedii. Wszystko powiem Bogu! (2014), Wróżką / Złym wilkiem 1 w Triumfie woli (2016) i Bóstwem Millenialsów w Roku z życia codziennego w Europie Środkowo-Wschodniej (2018).

W 2005 zagrała charyzmatyczną Felicję w Krumie Hanocha Levina w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego – spektaklu powstałym jako koprodukcja Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie i warszawskiego Teatru Rozmaitości. Także u Warlikowskiego, na scenie Nowego Teatru w Warszawie, zagrała w (A)pollonii (2009) i w Końcu (2010). Występowała gościnnie także w Teatrze Bagatela w Krakowie jako Natalia Pietrowna w Miesiącu na wsi (1998) Iwana Turgieniewa oraz Nastazja Filipowna, niedostępna femme fatale, w Idiocie (2002) Fiodora Dostojewskiego w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; oba przedstawienia wyreżyserowała Barbara Sass.

Ma na koncie ponad 30 ról w Teatrze Telewizji[4]. Zadebiutowała w nim w 1990 rolą Hrabiny w spektaklu Skarby i upiory, czyli hrabia opętany u Macieja Wojtyszki. Do jej ważniejszych kreacji w Teatrze Telewizji należą: role w przedstawieniu W stronę Klarysy (1993) Roberta Musila, wyreżyserowanym przez Krystiana Lupę, Liza w Dzieciach słońca (1993) Maksyma Gorkiego w reżyserii Andrzeja Domalika, Celimena w Mizantropie (1994) Moliera w reżyserii Krzysztofa Nazara, tytułowa rola w Heddzie Gabler (1995) Henrika Ibsena wyreżyserowanej przez Krystynę Jandę, Cudzoziemka w Śmierci w Tyflisie (1997) Władysława Lecha Terleckiego w reżyserii Macieja Dejczera, Wielebna Gloria Burton w Wielebnych (2001) Sławomira Mrożka u Kazimierza Kutza, Pani Stockmann we Wrogu ludu (2009) Henrika Ibsena w reżyserii Piotra Trzaskalskiego i Jana ze Skutków ubocznych (2013) Petra Zelenki w reżyserii Leszka Dawida, a za ostatnią z ról otrzymała w 2014 Grand Prix na Krajowym Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej Dwa Teatry w Sopocie.

W filmie fabularnym po raz pierwszy wystąpiła w 1993, grając Madzię w Strasznym śnie Dzidziusia Górkiewicza Kazimierza Kutza[3]. Później zagrała m.in. w Spisie cudzołożnic u Jerzego Stuhra (1994) i w filmach Jerzego Antczaka: tytułową rolę (eterycznej Małgorzaty Gautier) w Damie kameliowej (1994) i Ludwikę, siostrę Fryderyka Chopina w obrazie Chopin. Pragnienie miłości (2002). Do jej najbardziej znaczących dokonań na dużym ekranie należy także rola psychoterapeutki Romy w komedii romantycznej Artura „Barona” Więcka Zakochany Anioł (2005), Elżbiety w Katyniu (2007) Andrzeja Wajdy, Eli, matki Janka, we Wszystko, co kocham (2009) Jacka Borcucha i despotycznej matki przełożonej w filmie W imieniu diabła (2011) Barbary Sass. Za rolę próbującej ocalić rozsypujący się świat i wartości Gerdy von Krauss w Kamerdynerze (2018) Filipa Bajona (2018) otrzymała nominację do Polskich Nagród Filmowych za główną rolę kobiecą[5].

Popularność zyskała również dzięki rolom serialowym. Zagrała śpiewaczkę Elżbietę Szyller w Sławie i chwale (1997), a następnie wystąpiła w serialach: Twarze i maski (2000), Na dobre i na złe (2002–2008) czy Egzamin z życia (2005−2006). Wystąpiła jako Edyta Zajdler w Glinie (2004), Joanna Sikora, żona Pawła, w Odwróconych (2007), Beata Wolska w Bez tajemnic (2011, 2013) i Elżbieta, szefowa Działu Przestępstw Gospodarczych CBŚ w Pakcie (2015).

Zaśpiewała na płycie Herbert – Przesłanie z muzyką Stanisława Radwana i tekstami Zbigniewa Herberta (1999), a także, w duecie z Grzegorzem Turnauem, wykonała piosenkę „Meblościanka” na albumie Wisława Szymborska (2011), z muzycznymi interpretacjami wierszy noblistki[6]. Wystąpiła m.in. na Koncertach Galowych Przeglądów Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu: Steruj krwią swoją do Oceanu Spokoju z piosenkami Marka Grechuty, w reżyserii Wojciecha Kościelniaka (2007), Z poważaniem – L. Cohen w reżyserii Andrzeja Domalika (2008) i Miłe panie i panowie bardzo mili. Piosenki Wojciecha Młynarskiego, koncercie wyreżyserowanym przez Agnieszkę Glińską (2018).

W 2019 zadebiutowała jako reżyserka, wystawiając w Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie spektakl dyplomowy WOOD, czyli… nieznośna lekkość mikrofonu, w wykonaniu studentów IV roku Wydziału Aktorskiego specjalności wokalno-aktorskiej[7].

Życie prywatne

edytuj

Jest córką dyrygenta Józefa Radwana i bratanicą kompozytora Stanisława Radwana[8].

W 1994 wyszła za aktora Romana Gancarczyka[9][10], z którym ma córkę Zofię. W lutym 2025 poinformowała, że 12 lat wcześniej rozstała się z mężem.

Odznaczenia i nagrody

edytuj

Filmografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Anna Radwan [online], Stary Teatr [dostęp 2019-07-14] (pol.).
  2. Anna Radwan: Tylko bez uniesień [online], e-teatr.pl [dostęp 2019-07-14].
  3. a b Anna Radwan [online], FilmPolski [dostęp 2019-07-14] (pol.).
  4. a b Anna Radwan, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2019-07-14].
  5. Orły | Nominowani do Orłów 2019 [online], pnf.pl [dostęp 2019-07-14].
  6. Wyborcza.pl [online], krakow.wyborcza.pl [dostęp 2019-07-14].
  7. WOOD, czyli... nieznośna lekkość mikrofonu | reż. Anna Radwan [online], krakow.ast.krakow.pl [dostęp 2019-12-14] (pol.).
  8. TVP Kultura Niedziela z.... Anną Radwan.
  9. Anna Radwan – prezentacja. TerazTeatr. [dostęp 2019-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-14)]. (pol.).
  10. Anna Radwan w ‘Barwach szczęścia’. Barwy szczęścia. [dostęp 2019-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-14)]. (pol.).
  11. Redakcja, Dwoje z Maskami [online], Dziennik Polski, 3 kwietnia 2001 [dostęp 2019-07-04] (pol.).
  12. Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-26)].
  13. Anna Radwan [online], Filmweb [dostęp 2019-07-03] (pol.).
  14. Iga Rudnicka i Michał Sikorski – najlepsi aktorzy młodego pokolenia | Chodźże do teatru 2019 [online], krakow.ast.krakow.pl [dostęp 2019-07-03] (pol.).
  15. „Jak pies z kotem” zdobywcą głównej nagrody na Festiwalu Filmów Polskich w Nowym Jorku [online], Onet Kultura, 3 czerwca 2019 [dostęp 2020-01-03] (pol.).
  16. Marcelina Hertmann, Werdykt 60. KST [online], TBK [dostęp 2020-09-29] (pol.).
  17. Opole. Zwycięzcy 45. Opolskich Konfrontacji Teatralnych / „Klasyka Żywa” | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2021-09-28] (pol.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj