Aleja Adama Mickiewicza w Krakowie
Aleja Adama Mickiewicza – aleja w Krakowie pomiędzy Czarną Wsią, czyli dzielnicą V Krowodrza i Piaskiem, czyli dzielnicą I Stare Miasto.
| Dzielnica V Krowodrza Dzielnica I Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 nr rej. A-1570/М z 24 listopada 2020[1]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok na północ od skrzyżowania z ul. J. Piłsudskiego Po lewej Gmach Główny Muzeum Narodowego, po prawej dawna rogatka Wolska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
ul. P. Michałowskiego | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°03′52,0″N 19°55′27,0″E/50,064444 19,924167
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Biegnie z południa na północ i jest jedną z ulic tworzących II obwodnicę Krakowa. Jej przedłużeniem na północ jest al. J. Słowackiego, na południe al. Z. Krasińskiego. Aleję tworzą dwie trójpasmowe ulice rozdzielone pasem zieleni. Razem z al. Z Krasińskiego i al. J. Słowackiego tworzą ciąg komunikacyjny nazywany popularnie Alejami Trzech Wieszczów. Do roku 1912 była to: pomiędzy ul. Karmelicką i ul. Czarnowiejską ulica Piotra Michałowskiego oraz pomiędzy ul. Czarnowiejską a ul. Wolską (dzisiejszą Piłsudskiego) ulica Żabia.
Historia
edytujPrzed powstaniem alei znajdował się na jej miejscu wał ziemny a po jego zachodniej stronie – Bastion I ½ „Na Piasku”, obiekty austriackiej Twierdzy Kraków. Wzdłuż wału biegł nasyp, zbudowanej w latach 1887–1888, kolei obwodowej.
W 1905 roku Miasto wykupiło od wojska teren obwałowań likwidowanej wewnętrznej linii fortów, która do 1909 roku stanowiła granicę Krakowa. W tym samym roku do miasta przyłączono kilka wsi położonych na zachód od linii fortyfikacji. W 1911 roku zlikwidowano linię kolei cyrkumwalacyjnej, postanowiono przeprowadzić szeroki bulwar obwodowy. Włączono do niego biegnące wzdłuż niej a istniejące już wcześniej ulice Michałowskiego i Żabią.
Powstała aleja, szeroki, reprezentacyjny bulwar z dwoma pasami ruchu oddzielonymi pasem zieleni będącym traktem spacerowym. W roku 1912 alei nadano obecną nazwę[2].
Zabudowa
edytujStrona wschodnia, nieparzysta: budynki krakowskich wyższych uczelni oraz pomiędzy ulicami Czarnowiejską i Karmelicką najstarsze budynki, czynszowe kamienice.
- al. Mickiewicza 3 – modernistyczny budynek dawnego Seminarium Śląskiego, projektowali Zygmunt Gawlik i Franciszek Mączyński, 1926. Rzeźby ewangelistów projektu Xawerego Dunikowskiego. Obecnie własność Uniwersytetu Jagiellońskiego i siedziba kilku jego instytutów oraz kanclerza uczelni.
- al. Mickiewicza 21 – budynek dawnego Collegium Agronomicum UJ, projektował Józef Sare, 1908. Obecnie Collegium Godlewskiego Uniwersytetu Rolniczego.
Strona zachodnia, parzysta to budynki muzeum, biblioteki i uczelni oraz park. Pierzeja jako całość została w 2020 roku wpisana do rejestru zabytków.
- al. Mickiewicza 22 – modernistyczny budynek Biblioteki Jagiellońskiej (stary), projektował Wacław Krzyżanowski, 1931.
- al. Mickiewicza 24-28 – Uniwersytet Rolniczy Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt oraz biblioteka główna, projektowali Stanisław Juszczyk i Marta Bińkowska, 1960. Na zieleńcu przed budynkiem rzeźby Bronisława Chromego.
- al. Mickiewicza 30 – budynek główny Akademii Górniczo-Hutniczej, projektowali Sławomir Odrzywolski i Wacław Krzyżanowski, 1921. Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska oraz biuro Rektora.
- al. Mickiewicza (pl. Inwalidów) – Park Krakowski im. Marka Grechuty
-
Aleja Mickiewicza widok z północy, z ul. Karmelickiej
Po prawej Park Krakowski po lewej czynszowe kamienice. -
al. Mickiewicza 3
Budynek dawnego Seminarium Śląskiego. -
al. Mickiewicza 21
Budynek dawnego Collegium Agronomicum UJ. Obecnie Collegium Godlewskiego UR -
al. Mickiewicza 22
Budynek Biblioteki Jagiellońskiej (stary). -
al. Mickiewicza 24-28
Budynek Wydziału Hodowli i Biologii Zwierząt UR -
al. Mickiewicza 51
Kamienica czynszowa -
al. Mickiewicza 53
Kamienica czynszowa -
al. Mickiewicza 63 (ul. Karmelicka 70)
Kamienica czynszowa -
Bibliografia
edytuj- Praca zbiorowa: Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2007, ISBN 978-83-922906-8-1
- Praca zbiorowa:Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000, ISBN 83-01-13325-2
- Elżbieta Supranowicz Nazwy ulic Krakowa, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, Kraków 1995, ISBN 83-85579-48-6
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2023-08-30].
- ↑ Elżbieta Supranowicz: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1995, s. 102. ISBN 83-85579-48-6.