Wikipedia

Aleister Crowley

brytyjski okultysta, mistyk, szachista, alpinista i święty Gnostyckiego Kościoła Katolickiego

Aleister Crowley, właściwie Edward Alexander Crowley (ur. 12 października 1875 w Royal Leamington Spa, zm. 1 grudnia 1947 w Hastings) – brytyjski okultysta, poeta, mistyk, szachista, alpinista i święty Gnostyckiego Kościoła Katolickiego.

Aleister Crowley
Frater Perdurabo, The Master Therion (Mistrz Therion), Baphomet XI° (Bafomet XI°)
Ilustracja
Aleister Crowley (1925)
Imię i nazwisko urodzenia

Edward Alexander Crowley

Data i miejsce urodzenia

12 października 1875
Royal Leamington Spa

Data i miejsce śmierci

1 grudnia 1947
Hastings

Zawód, zajęcie

okultysta, mistyk, pisarz, poeta

Rodzice

Emily Bertha Bishop i Edward Crowley

Małżeństwo

Rose Edith Kelly, Maria Teresa Ferrari de Miramar

Partner

Leila Waddell, Leah Hirsig

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Aleister Crowley podczas wyprawy na K2 (1902)
Aleister Crowley, zdjęcie wykonane podczas mieszkania w Boleskine House.
Aleister Crowley (1912)
Aleister Crowley (1919)
Aleister Crowley (między 1945 a 1947)

Autor wielu książek, z czego znaczna część nawiązuje do wyznawanych przez Crowleya filozoficzno-mistycznych poglądów. Praktycznie całe swoje życie spędził na poszukiwaniach, nauczaniu i opisywaniu pewnej formy „synkretycznego mistycyzmu” (tzw. thelema).

Życiorys

edytuj

Ród Crowleyów był zamożną rodziną kwakrów, ponad 200-letnich właścicieli browarni, powiązanych też z brytyjską koleją[1]. Ojciec Aleistera, Edward Crowley (1834–1887), był niepraktykującym inżynierem[2][3]. Mając 26 lat porzucił tradycje religijne rodziny zostając anglikańskim duchownym, a po pewnym czasie przystąpił do braci plymuckich, zostając świeckim kaznodzieją[2]. 19 listopada 1874 poślubił Emily Berthę Bishop (1848–1917) – córkę farmera pracującą wcześniej jako guwernantka[2]. 12 października 1875 w Leamington Spa w hrabstwie Warwickshire, przyszedł na świat Aleister Crowley – jako Edward Alexander Crowley, otrzymując pierwsze imię po ojcu i dziadku[1]. Kilka dni po narodzinach przeszedł zabieg podcięcia wędzidełka podjęzykowego – przez resztę życia będzie cierpiał na wadę wymowy objawiającą się nieprawidłowym wymawianiem głoski „r”[2]. W marcu 1877 Edward Crowley sprzedał swoje udziały w browarni i zainwestował je w wodociągi w Amsterdamie, prawdopodobnie w firmę Amsterdam Water Works Company[1]. 29 lutego 1880 przyszła na świat siostra Aleistera – Grace Mary Elizabeth, która zmarła kilka godzin po narodzinach[2].

Bracia plymuccy byli społecznością zamkniętą, przestrzegającą surowych reguł[1]. W dzieciństwie Aleisterowi Crowleyowi wolno było czytać tylko zatwierdzone książki[1] – była to głównie Biblia króla Jakuba[4]. W pewnym momencie zafascynował się Apokalipsą św. Jana[4]. W wieku sześciu lat nauczył się gry w szachy[4]. Uczęszczał do prywatnych, chrześcijańskich szkół i czas ten wspominał jako szczęśliwy[4].

Jako dziecko wierzył w nauki swojego ojca, idealizował go, podziwiając jego elokwencję i zapał, z jakim nauczał doktryny braci plymuckich[4]. Pogardzał za to matką[4][2]. Jako nastolatek, obserwując konflikty w społeczności braci plymuckich, zmienił swoje nastawienie do religii, wciąż jednak kochał ojca[4].

W 1886 roku u Edwarda Crowleya zdiagnozowano raka języka i rodzina przeniosła się do Southampton, gdzie chory korzystał z „leczenia” elektrohomeopatycznego(inne języki)[2][1]. 5 marca 1887, po 10-miesięcznej walce z chorobą, zmarł[4]. Matka chłopca sprzedała dom i przez dwa lata pomieszkiwali w hotelach[2]. Zamieszali w Londynie u jej brata, Toma Bonda Bishopa (1839–1920[2]) – kaznodziei i filantropa, o którego poziomie intelektualnym młody Crowley miał jak najgorsze mniemanie[1]. W swojej autohagiografii (Wyznania Aleistera Crowleya) twierdził on, że wuj znęcał się nad nim[4]. W nowej szkole nastolatek buntował się wobec panującego w niej fundamentalizmu, co nauczyciele przypisali reakcji na śmierć ojca[1]. Zachorował na albuminurię, najpewniej na skutek przymusowej głodówki opartej na chlebie i wodzie – kary wymierzonej przez pedagogów[1]. Te doświadczenia sprawiły, że jego pogląd na chrześcijaństwo uległ drastycznej zmianie[4]. W celu podreperowania zdrowia Edward junior został wysłany na wieś, gdzie znalazł się pod opieką prywatnego nauczyciela o dosyć liberalnych poglądach[1]. Zapoznał się dzięki niemu nie tylko ze wspinaczką górską[4]. Crowley napisze o nim później w The World's Tragedy: „Nauczył mnie czym jest rozsądek i męstwo. Jestem mu wiele dłużny i nie zapomnę tego, co dla mnie zrobił”[1]. Pierwsze doświadczenie seksualne przeżył jako szesnastolatek z aktorką teatralną. Wkrótce potem uwiódł gosposię w sypialni swojej matki, by zademonstrować swój bunt, męskość i niezależność[5].

Jego życie uległo zmianie po wyjeździe w październiku 1895 roku na studia do Trinity College w Cambridge na wydziale społecznym[4][1]. Podczas studiów pragnął związać swoją przyszłość ze służbą dyplomatyczną, jednak przeszkodził mu w tym brak predyspozycji do nauki kilku języków obcych[4]. Zagłębiał się we wszelkiej literaturze, jaka wpadła mu w ręce. Jak sam mówił, miał wówczas zwyczaj czytania wszelkich prac, do których odnosiły się dzieła przez niego analizowane. W tym czasie zapoznał się z wieloma dziełami, także filozoficznymi. Pisał także własne poematy, powieści i inne publikacje, w których przejawiał się znaczny wpływ przeczytanych przez niego utworów innych autorów.

Zainteresował się tzw. Kościołem Celtyckim, literaturą arturiańską i celtyckim mistycyzmem[4]. Zmienił swoje imię z „Edward Alexander” na „Aleister” (gaelicka odmiana słowa Alexander), co symbolizowało jego przemianę duchową, odcięcie się od przeszłości, w tym od pseudonimu „Alick” nadanemu mu przez rodziców[4]. W Sylwestra 1896 roku Crowley odkrył swoją biseksualność[6]. Utrzymywał też intensywne życie seksualne z kobietami – głównie z dziewczętami poderwanymi w tawernach a także często z prostytutkami[7]. W 1897 roku, na drugim roku studiów, zaraził się kiłą[7].

W czasie studiów rozwijał też swoje zainteresowania związane z grą w szachy (został prezesem studenckiego klubu szachowego) i wspinaczką górską[4]. Był członkiem studenckiego towarzystwa dyskusyjnego Magpie and Stump[1]. Pomimo aktywności w stowarzyszeniach studenckich, zawierania ciekawych znajomości, m.in. z Herbertem Charlesem Pollittem(inne języki), Crowley wydawał się unikać kolegów ze studiów – wymigał się od obowiązkowego uczestnictwa w nabożeństwach i nie jadał posiłków na stołówce (jedzenie polecił sobie przynosić do pokoju)[1]. Prowadził nocny tryb życia[6], często opuszczał zajęcia[1]. Porzucił uczelnię po trzech latach bez dyplomu[1].

W roku 1898 związał się z Hermetycznym Zakonem Złotego Brzasku dzięki znajomości z jego członkiem, Julianem L. Bakerem i przybrał imię „Frater Perdurabo” („Frater” = „Brat”, „Perdurabo” było wybranym przez niego imieniem, mottem, oznaczającym „wytrwam do końca”). Złoty Brzask był tajemną organizacją krzewiącą nauki różokrzyżowców, alchemików i kabalistów. Tam jednak, pomimo błyskawicznej kariery (w zaledwie dwa lata uzyskał znajdujący się mniej więcej w środku hierarchii tytuł Adeptus Minor 5°=6°, podczas gdy inni członkowie bardzo rzadko do niego dochodzili), spotkał Crowleya zawód, gdy utracił nadzieje związane z wyjątkową naturą przekazywanych mu nauk. Ze względu na nieporozumienia w Zakonie, opuścił go i podróżował po świecie.

W sierpniu 1899 roku kupił Boleskine House(inne języki). W dokumentach własnościowych jego posiadłości wymienia się go jako „Alistair Macgregor”, „Alister Crowley Macgregor” i „Lord Boleskine”. To właśnie w Boleskine oddawał się wielu przyjemnym zajęciom na świeżym powietrzu, jakie zapewniała pagórkowata okolica. Szczególnie lubił łowić łososie w jeziorze, wspinać się po skałach i polować na jelenie szlachetne w wolnym czasie. Żartobliwie napisał: „Żyłem życiem zwykłego lairda szkockiego…” Często odbywał długie spacery po lasach i wrzosowiskach[8].

W 1901 roku studiował i praktykował medytację jogiczną wraz z Allanem Bennetem na podstawie instrukcji sziwaickiego guru Ponnambalama Ramanathana, zapoznał się z najważniejszymi zasadami medytacji buddyjskiej, napisał także w tamtym roku esej „Science and Buddhism”, a później doświadczenia te wykorzystał w instrukcjach dla członków A∴A∴ („Liber RV vel Spiritus” oraz „Liber Yod”)[9].

W roku 1902 wziął udział w nieudanej wyprawie na K2. Wskazał, jak się później okazało, najłatwiejszą drogę na szczyt, został jednak przegłosowany przez członków wyprawy na rzecz innej drogi.

Po powrocie do Anglii poznał młodszą siostrę przyjaciela, Rose Edith Kelly(inne języki), która w 1903 roku została jego pierwszą żoną. W lutym 1904 wyjechał z nią w podróż do Kairu. Tam też spisał swoje największe dzieło – Liber AL vel Legis (Księgę Prawa). Okoliczności, które doprowadziły do recepcji tej księgi, były zaskakujące dla samego Aleistera. Postanowił on pokazać żonie sylfy i przeprowadził ich ewokację. Duchy się nie pojawiły, natomiast Rose zapadła w dziwny trans, powtarzając słowa „oni czekają na ciebie”. Tym, który czekał na Crowleya, miał być bóg Horus. Kobieta powiedziała także, iż Horus domaga się przeprosin od Crowleya, co zaskoczyło go o tyle, że Rose nie wiedziała, iż nie darzył szacunkiem bóstw marsowych, do których Horus należy. 28 lipca 1904 w posiadłości Boleskine w Szkocji przyszła na świat ich pierwsza córka – Nuit Ma Ahathoor Hecate Sappho Jezebel Lilith Crowley.

W 1905 roku, podczas wyprawy na Kanczendzongę, skłócony z własną ekipą alpinistyczną, odmówił udziału w ratowaniu zasypanych lawiną współtowarzyszy wyprawy, którzy zbuntowali się przeciw jego przywództwu. Część buntowników zginęła pod śniegiem.

W późniejszym okresie Aleister Crowley zmienił swoje imię magiczne na „Mistrz Bestia” („The Master Therion”). Całkowicie zerwał kontakty z Zakonem Złotego Brzasku, zaś założył swój własny Zakon Srebrnej Gwiazdy. Osiągnięcie wyższych stopni w tym Zakonie było bardzo trudne, o czym może świadczyć chociażby fakt, iż Austin Osman Spare, uznawany za „ojca chrzestnego” magii chaosu(inne języki), nie sprostał wymaganiom stawianym już na wstępnym poziomie Probanta. Od ok. 1910–1912 roku był związany z niemiecką grupą okultystyczną Ordo Templi Orientis, której wkrótce został „przywódcą w świecie anglojęzycznym”, a w 1925 roku oficjalnie mianowany został głową całego Zakonu. Crowley miał także kontakty z masonerią, ale nigdy nie był członkiem tak zwanego regularnego nurtu[10].

Był swoistego rodzaju „perfekcjonistą” w wykonywaniu magicznych zabiegów, do których używał całego zestawu „magicznych broni”, czyli przyborów, które dawały mu panowanie nad żywiołami i duchami (pentakle, kielichy, miecze, sztylety i różdżki). Według niego każda istota żywa jest jakby magazynem energii, zróżnicowanym co do ilości i co do jakości, zgodnie z moralnym i umysłowym charakterem danej osoby; w momencie śmierci ludzka lub zwierzęca energia zostaje wyzwolona dla spełnienia magicznego aktu; w związku z tym pisał: „Dla najwyższej duchowej pracy trzeba odpowiednio wybrać ofiarę, która zawiera największą i najczystszą moc. Męskie dziecko o doskonałej niewinności i wysokiej inteligencji jest najodpowiedniejszą i najbardziej satysfakcjonującą ofiarą”[11], odnosząc się tym samym do męskiego nasienia, jako nośnika owych jakości. Podkreślał jednocześnie, iż nie można złożyć w ofierze czegoś, co do nas nie należy, w takim sensie, jak np. nasienie mężczyzny będące materialną manifestacją najwyższej duchowej esencji mężczyzny i boskiej mocy kreacji; twierdził, że jeśli nie jest możliwe dokonanie ofiary z człowieka (tj. z jego esencji, nasienia), należy wówczas złożyć ofiarę ze zwierzęcia; wybrane do tego celu zwierzę musi być ciepłokrwiste, całkowicie zdrowe i niezbyt duże (z powodu ilości energii, która zostaje wydzielona w czasie ceremonii).

Crowley darzył wielkim podziwem używanie tablicy Ouija i odgrywała ona rolę w jego magicznych działaniach[12].

W roku 1905 odbył podróż do Chin, gdzie studiował Yijing – starochińską Księgę Przemian. Po powrocie do Liverpoolu, 2 czerwca 1906 roku dotarły do niego wieści o śmierci jego pierwszego dziecka. W listopadzie 1909 roku rozwiódł się z walczącą ze swoim alkoholizmem Rose. Rose otrzymała prawo do opieki nad ich drugą córką, Lolą Zazą.

W czasie I wojny światowej przebywał w Ameryce, prawdopodobnie pracując dla brytyjskiego wywiadu – jako podwójny agent, udając niemieckiego propagandystę[13][14]. Pisywał wtedy do czasopisma The Fatherland(inne języki)[14], którego założycielem był George Sylvester Viereck. Crowley wykorzystywał to czasopismo jako środek do krzewienia wyznawanych przez siebie idei.

Po wojnie, w 1920 roku, wraz ze swoimi Szkarłatnymi Kobietami, trójką dzieci oraz uczniami przeniósł swą siedzibę do farmy w Cefalu na Sycylii, nazywanej odtąd Opactwem Thelemy lub Opactwem Siły Woli. Mieszkańcy opactwa spędzali czas na naukowych badaniach nad wpływem rytuału, praktyk jogicznych, medytacyjnych oraz magii seksualnej i narkotyków, na ludzki umysł. W tym czasie pisał też autobiografię The Confessions. Ściany budynków, w których zamieszkiwał, pokrył malowidłami o tematyce seksualnej i demonologicznej. Najbardziej znanymi malowidłami są te z komnaty koszmarów, w której, będąc pod wpływem narkotyków, można było zmierzyć, oczyścić się i nauczyć kontrolować obszary umysłu zdominowane przez strach.

W roku 1923, najprawdopodobniej na skutek zatrucia wypitą wbrew ostrzeżeniom Crowleya, skażoną wodą z miejscowej studni, zmarł jeden z jego uczniów. Żona zmarłego powróciła do Anglii i opisała w prasie bulwersujące szczegóły z życia Crowleya, posługując się przy tym wieloma nieprawdziwymi sensacjami. W kwietniu 1923 policja, na rozkaz Benita Mussoliniego, usunęła Crowleya z Włoch. Przeniósł się on do Tunisu. Stamtąd wyruszył na „tułaczkę” po Europie (bezskutecznie starał się o wydanie autohagiografii). W 1929 został usunięty z Francji. Podczas procesu w Londynie (10 kwietnia 1934), który Crowley wytoczył aktorce Ninie Hamnett za to, że oświadczyła, iż zajmuje się on czarną magią (proces ten przegrał), sędzia powiedział: „Nigdy nie słuchałem rzeczy równie przerażających, odrażających i bluźnierczych jak słowa tego człowieka, który usiłuje się zaprezentować przed nami jako największy żyjący poeta”.

W 1929 roku w Lipsku ożenił się z Marią Ferrari de Miramar[15].

W ostatnim okresie życia wiele czasu poświęcił na spisywanie swoich doświadczeń magicznych, czego owocem była m.in. Księga Thotha (1944) oraz słynna talia tarota, Tarot Thota(inne języki) (Thoth Tarot), wykonana przez brytyjską malarkę Friedę Harris(inne języki).

Często wspomina się o uzależnieniu Crowleya od heroiny, jedynego dostępnego wówczas skutecznego leku przeciw astmie, na którą cierpiał. Odstawił on ją natychmiast po wielu latach stosowania, gdy pojawił się inny skuteczny, niemiecki lek, przeciwko tej przypadłości[potrzebny przypis]. Stosował też haszysz, eter, opium, pejotl i kokainę[16]. W Berlinie zapoznał Aldousa Huxleya z pejotlem[17]. Zmarł w nadmorskiej miejscowości Hastings 1 grudnia 1947 roku. Zmarł o godzinie 11:00 w wieku 72 lat. Przyczyną śmierci była niewydolność serca i przewlekłe zapalenie oskrzeli[18]. Według jednej z różnych wersji opisujących okoliczności śmierci Crowleya – podanej przez Johna Symondsa w The Great Beast – ostatnie słowa, które wypowiedział, brzmiały: „Jestem zakłopotany”[19]. Cztery dni później w krematorium w Brighton odbył się „Ostatni Rytuał” zorganizowany przez przyjaciół Crowleya.

Poglądy i thelema

edytuj

Głównymi hasłami mistycznej filozofii-religii jaką stworzył, znanej jako thelema, zapisanymi w Liber AL vel Legis, były:

Każdy mężczyzna i każda kobieta to gwiazda. (I:3)[20]
Czyń wedle swej woli będzie całym Prawem. (I:40)[20]
Miłość jest prawem, miłość podług woli. (I:57)[20]
Nie ma prawa poza Czyń wedle swej woli. (III:60)[20]

Thelema bywa rozumiana jako zachęta do robienia tego, co się chce. Crowley wyraźnie w swoich pracach tłumaczył, iż nie powinno się w ten sposób jej pojmować. Przez słowo „wola” rozumiał pewien cel (to, co w innych systemach nazywane jest geniuszem, kamieniem filozoficznym, summum bonum, czyli Wiedzą Świętego Anioła Stróża) w życiu człowieka, który powinien przez niego zostać odkryty, a gdy to się stanie powinno się zgodnie z nim żyć:

Takoż i ty cały; nie masz żadnego prawa poza czynieniem swej woli. Czyń tak, a nikt nie powie nie. Albowiem czysta wola, nieukojona celem, wolna od żądzy wyniku, jest na każdy sposób doskonała. (AL I:42-44)[20]

Zgodnie z jego naukami człowiek żyjący zgodnie ze swoją wolą nie napotka w życiu żadnych przeciwieństw, i z łatwością wolę tę będzie mógł wypełnić, bez obaw, że może się to kłócić z wolą innych; albowiem jeśli on znajdzie się we właściwym dla siebie miejscu, inni ponoszą winę za wchodzenie mu w drogę:

Bądź silny, o człecze! pożądaj, raduj się wszelkimi rzeczami zmysłu i zachwytu i nie obawiaj się, iż jakiś Bóg za to cię odrzuci. (AL II:22)[20]

Każdą zmianę można wywołać przez zastosowanie właściwej siły, gdyż wszechświat jest powiązany wewnętrznie i doskonale zrównoważony.

Crowley twierdził, że prawdziwe odrodzenie magii nastąpiło właśnie 8, 9 i 10 kwietnia 1904 roku, kiedy to zgodnie z instrukcjami Rose spisywał Liber AL vel Legis. Zainicjowanie tego okultystycznego prądu wywołało wir, bóle porodowe nowego eonu, a kres starego (Równonoc Bogów). Zdarzenie takie pojawia się w odstępach mniej więcej 2000 lat. W Liber AL vel Legis Aiwass(inne języki) uznał Crowleya za „logos nowej ery Horusa”.

Według Crowleya, ludzkość ma za sobą dwa eony: Eon Izydy i Eon Ozyrysa(inne języki). Eon Izydy stanowił okres, w którym ludzie żyli zgodnie z rytmem natury, na Ziemi panował matriarchat, wierzono, że wszystkim kieruje przeznaczenie. Był to czas niewinności, ale i nieświadomości. Tę niewinność ludzkość utraciła wraz z nadejściem Eonu Ozyrysa, kiedy to patriarchalne struktury zaprowadziły przymus i prawo. Eon Ozyrysa to dyktatura świadomości, która tłumi ludzkie popędy i ustanawia konflikt między ludzkością a światem natury. Eon Ozyrysa to wreszcie wiek wielkich monoteistycznych religii, podpierających struktury państwowe. Crowley twierdził, że w naszym stuleciu rozpocznie się okres przechodzenia do kolejnego Eonu – Eonu Horusa. Nowy Eon narodzi się w bólu i cierpieniach, gdyż ludzkość będzie musiała porzucić dogmaty, z których budowała swoją rzeczywistość. W Eonie Horusa znikną struktury dominacji, matriarchalne i patriarchalne. Każdy przejmie odpowiedzialność za własne życie. Kobiety odnajdą mężczyznę w sobie i mężczyźni odnajdą kobietę w sobie. Ciało znowu stanie się całością. Crowley, jako Bestia (Słońce, 666, męska zasada, Logos, Wola), miał dążyć do świętego zjednoczenia z żeńską zasadą, „nierządnicą Babilonu”[21].

Współcześnie ateistyczny nurt satanizmu laveyańskiego, oraz po części Kościół Szatana bazują na filozofii Crowleya. Podobnie do inspiracji jego naukami przyznają się prawie wszyscy współcześni okultyści. Crowley odrzucał religię chrześcijańską w całości, włącznie z wiarą w Złego tak samo jak współcześni sataniści, odrzucający istnienie takich bytów jak Bóg i szatan (wyjątek stanowi tu grupa satanistów zrzeszona wokół Kościoła Szatana). Związek ten wyraźnie odzwierciedla satanistyczne motto „Człowiek jest zwierzęciem, które powinno zerwać z głupotą i hipokryzją oraz zacząć żyć pełnią własnego życia”. Nazywał się apokaliptyczną Bestią, ze względu na wpływ jaki Apokalipsa Św. Jana wywarła na jego życie w dzieciństwie (patrz życiorys). Według słów Lona Milo DuQuette’a(inne języki), Aleister Crowley „uwielbiał posługiwać się dzikim, bluźnierczym słownictwem do przekazywania absolutnie wzniosłych duchowych koncepcji”[22]. W Bestii widział symbol osoby, która doprowadzi do końca świata chrześcijańskiego (przez co rozumiał zacofanie, bezkrytyczną wiarę w Kościół i jego negatywne cechy), zaś pomoże w stworzeniu nowego, lepszego świata, symbolizowanego przez Horusa (a później Maat).

Aleister Crowley a Goecja

edytuj

Aleister Crowley uważał, że demony są nieznanymi fragmentami naszych umysłów. Nie uważał ich za osobne byty. W 1899 roku, wspólnie z Georgiem Cecilem Jonesem(inne języki) ewokował ducha Buera (który zajmuje się uzdrawianiem), gdyż potrzebował pomocy dla chorego na astmę przyjaciela, Allana Bennetta. Ponoć udało im się to, mimo niezachowania całkowitej czystości. Nie uzyskali bezpośredniego polepszenia zdrowia u przyjaciela, jednakże zdobyli pieniądze, dzięki którym Bennett wyjechał na Cejlon. Tam, dzięki cieplejszemu klimatowi, jego stan się poprawił.

W 1904 roku ukazała się książka The Goetia: The Lesser Key of Solomon the King (Clavicula Salomonis Regis), mająca być, przetłumaczoną przez S.L.M. Mathersa i opracowaną przez Crowleya, pierwszą częścią Lemegetonu – Sztuką Goecji. Jest to najpopularniejsze, jak do tej pory, opracowanie tego grymuaru. W Polsce ukazało się ono jako Goecja według Aleistera Crowleya (2000 r.).

Wybrane dzieła

edytuj
liber nr tytuł w j. polskim tytuł oryginalny polskie wydania uwagi
CCXLII
(242) 		AHA! AHA! Lashtal Press, 2010[23], Krzysztof Azarewicz (tłum.), ISBN 978-83-930589-0-7. poemat
– Akeldama: miejsce, gdzie grzebie się obcych. Poemat filozoficzny dżentelmena z Uniwersytetu w Cambridge Aceldama, a Place to Bury Strangers In. A Philosophical Poem by Gentleman of the University of Cambridge poemat filozoficzny
LI
(51) 		Atlantyda. Zaginiony kontynent Atlantis. The Lost Continent Okultura, Warszawa 2003, Dariusz Misiuna (tłum.), ISBN 83-88922-03-3.
– Czym jest wolna masoneria? Esej na temat zrekonstruowanego systemu O.T.O. What is Freemasonry Wydawnictwo Academia Masonica (polska sekcja Ordo Templi Orientis), Beltaine 2008, Fr Akhem Sekher (tłum.) esej
CDXV
(415) 		Działania paryskie
(Aleister Crowley i Victor B. Neuburg(inne języki)) 		Opus Lutetianum or The Paris Working Lashtal Press, 2014[23]
XV
(15) 		Ecclesiæ Gnosticæ Catholicæ Canon Missæ
(Msza Gnostycka)(inne języki) 		Ecclesiæ Gnosticæ Catholicæ Canon Missæ
(The Gnostic Mass)
  • Wydawnictwo Academia Masonica (polska sekcja Ordo Templi Orientis), 2011, wersja autoryzowana przez O.T.O.
  • Msza Gnostycka stanowi także część Magiji w teorii i praktyce
 Główny rytuał organizacji Ordo Templi Orientis i Ecclesia Gnostica Catholica
IV
(4) 		Ekwinokcjum bogów(inne języki) The Equinox of the Gods
także:
Book Four (Liber ABA)(inne języki): Part IV. ΘΕΛΗΜΑ: The Law 		Wydane przez O.T.O. we współpracy z Lashtal Press, 2012[23] Okoliczności powstania Księgi Prawa.
– Eliksir życia: nasz magiczny lek The Elixir of Life: Our Magical Medicine Lashtal Press, 2014[23] Tekst wykładu „Psychiczne odmłodzenie” na temat metod przywracania młodości i energii.
– Goecja
(Aleister Crowley i S.L. MacGregor Mathers) 		The Goetia: The Lesser Key of Solomon the King (Clavicula Salomonis Regis)
– Hymn do Pana Hymn to Pan
  • Lashtal Press, 2003[23] (drugie wydanie w 2013[23])
  • Hymn do Pana stanowi także część Magiji w teorii i praktyce
 poemat
– Inwokacja Horusa The Invocation of Horus (The Supreme Ritual) Lashtal Press, 2011[23] Opis rytuału odprawionego przez Crowleya przed spisaniem Księgi Prawa.
CCC
(300) 		Khabs am Pekht Khabs am Pekht Wydawnictwo Academia Masonica (polska sekcja Ordo Templi Orientis), 2010, Frater Akhem Sekher (tłum.) esej
XXI
(21) 		Khing Kang King Khing Kang King. The Classic of Purity Lashtal Press, 2012[23], Krzysztof Azarewicz (tłum. i oprac.), ISBN 978-83-930589-6-9. adaptacja taoistycznego tekstu Gé Xuána(inne języki)
– Konx om pax. Eseje w świetle(inne języki) Konx Om Pax. Essays in Light Lashtal Press, 2020[23] (drugie wydanie w 2022), tłum. Krzysztof Azarewicz i Wojciech Nieckarz, ISBN 978-83-952886-4-7[27].
– Krótkie eseje o prawdzie(inne języki) Little Essays Toward Truth Okultura, Warszawa 2001, Dariusz Misiuna (tłum.), ISBN 83-88922-00-9.
IV
(4) 		Księga jogi i magii Book Four (Liber ABA)(inne języki):
Part I. Mysticism,
Part II. Magick (Elementary Theory) 		Pegaz, Warszawa 1993, Dariusz Misiuna (tłum.), Jerzy Prokopiuk (red.), ISBN 83-85639-10-1.
CCCXXXIII
(333) 		Księga kłamstw(inne języki) The Book of Lies Lashtal Press, 2008[23] (drugie wydanie w 2017[23], trzecie w 2022), Krzysztof Azarewicz (tłum.)
LXXVIII
(78) 		Księga Thota. Tarot Egipcjan(inne języki)
(opracowanie artystyczne: Frieda Harris(inne języki)) 		The Book of Thoth (Egyptian Tarot). A Short Essay on the Tarot of the Egyptians Lashtal Press, 2016[23] ISBN 978-83-939284-7-7; (drugie wydanie w 2020, trzecie w 2022). Pod redakcją Williama Breeze'a(inne języki) i Krzysztofa Azarewicza. Książka poświęcona talii Tarota Thota(inne języki).
LXXVIII
(78) 		Tarot Thota(inne języki) (Księga Thota. Tarot Egipcjan. Część druga)
(Aleister Crowley i Frieda Harris(inne języki)) 		Thoth Tarot Lashtal Press, 2025. Wydanie pod redakcją Williama Breeze'a(inne języki). Tłum. Krzysztof Azarewicz. Talia Tarota Thota oraz broszura pod redakcją Felixa Warrena Crosse'a i Friedy Harris na podstawie pism Aleistera Crowleya z dodatkowym materiałem S.L. MacGregora Mathersa. talia kart tarota
– Księgi Bestii
czyli Eseje filozoficzne Aleistera Crowleya 		– Wydawnictwo FOX, Wrocław 2000, Dariusz Misiuna (tłum.), ISBN 83-913114-3-0.
– Księżycowe dziecko(inne języki) Moonchild Lashtal Press, 2021[23] powieść
– Leah Doskonała Leah Sublime Lashtal Press, 2004[23] (drugie wydanie w 2013[23]), Anna Orzech (tłum.) poemat
CCXX
(220) 		Liber AL vel Legis
(Księga Prawa) 		Liber AL vel Legis
(The Book of the Law)
  • Lashtal Press, 2004[23]. Zawiera przekład, faksymile oryginału i reprodukcję Steli Objawienia(inne języki)
  • Lashtal Press / polska sekcja O.T.O., 2013.
  • Przekład Liber AL vel Legis bywa także zamieszczany w innych książkach, jako ich uzupełnienie. W szczególności, treść i faksymile oryginału stanowią część Świętych ksiąg thelemy
CXI
(111) 		Liber alef. Księga mądrości lub szaleństwa(inne języki) Liber Aleph. The Book of Wisdom or Folly Lashtal Press, 2017[23], ISBN 978-83-946064-5-9 (drugie wydanie w 2024) komentarz do Księgi Prawa w formie listu do Charlesa Stansfelda Jonesa(inne języki) (ps. Frater Achad)
– List do Henry’ego Forda A Letter to Henry Ford Lashtal Press, 2018[23], tłum. Krzysztof Azarewicz
CL
(150) 		De Lege Libellvm De Lege Libellvm Wyd. polska sekcja O.T.O., 2013, dystryb. Lashtal Press esej na temat czterech głównych filarów Prawa thelemy: Wolności, Miłości, Życia i Światła
CI
(101) 		List otwarty do tych, którzy pragną wstąpić do Zakonu An Open Letter to those who may wish to join the Order Wydawnictwo Academia Masonica (polska sekcja Ordo Templi Orientis), 2010, Frater Akhem Sekher (tłum.)
– Magija bez łez(inne języki) Magick Without Tears brak
IV
(4) 		Magija w teorii i praktyce Book Four (Liber ABA)(inne języki):
Part III. Magick in Theory and Practice
  • Wydawnictwo EJB, Kraków 1998/1999, Dariusz Misiuna (tłum.)[28]
  • Wydawnictwo KOS (© Wydawnictwo EJB 1998), Katowice 2002/2003 (w druku nie podano daty wydania), Marek Uniejski (tłum.), ISBN 83-86757-57-4[28].
– Matka na sabacie The Mother at the Sabbath Lashtal Press, 2013[23] poemat
– Na rozstaju dróg At the Fork of the Roads Lashtal Press, 2013[23], Krzysztof Grudnik (wstęp i tłum.), Katarzyna Drenda (tłum.) opowiadanie
– Narkotyk The Drug Lashtal Press, 2018[23], tłum. Krzysztof Azarewicz opowiadanie
CVI
(106) 		O śmierci Concerning Death Wyd. polska sekcja O.T.O., 2012, dystryb. Lashtal Press esej
CLXI
(161) 		Odnośnie Prawa thelemy Concerning the Law of Thelema Wyd. polska sekcja O.T.O., wrzesień 2014 esej
– Osiem wykładów o jodze(inne języki) Eight Lectures on Yoga
  • Jako część teoretyczna w Teoria & praktyka jogi, Pegaz 1997, Dariusz Misiuna (tłum.), Jerzy Roguski (red. nacz.), ISBN 83-85639-17-9.
  • Lashtal Press, 2018[23]
– Ostatni rytuał The Last Ritual Lashtal Press, 2007[23] (drugie wydanie w 2008[23]), Krzysztof Azarewicz (tłum.) Zbiór dzieł własnych Crowleya odczytanych w trakcie jego ceremonii pogrzebowej.
– Pamiętnik narkomana(inne języki)[29] The Diary of a Drug Fiend brak powieść
DCCCXXXVII
(837) 		Prawo wolności The Law of Liberty Wyd. polska sekcja O.T.O., 2012, dystryb. Lashtal Press esej
– Rosa Mundi i inne poematy miłosne Rosa Mundi and other Love Songs Lashtal Press, 2011[23], Krzysztof Azarewicz i Anna Orzech (tłum. i oprac.), ISBN 978-83-930589-3-8.
– Serce Mistrza The Heart of the Master Lashtal Press, 2006[23], Krzysztof Azarewicz (tłum.)
– Śledztwa Simona Iffa The Scrutinies of Simon Iff Lashtal Press, 2017[23], tłum. Krzysztof Azarewicz i Krzysztof Grudnik, ISBN 978-83-946064-6-6 zbiór opowiadań
– ΘΕΛΗΜΑ: Święte księgi thelemy(inne języki) ΘΕΛΗΜΑ: The Holy Books of Thelema Lashtal Press, 2009[23], Krzysztof Azarewicz (tłum.)
CLVII
(157) 		Tao Te Cing Tao Te Cing Lashtal Press, 2007[23] (drugie wydanie w 2018[23]), Krzysztof Azarewicz (tłum.) adaptacja tekstu Daodejing
DCXXXIII
(633) 		De Thaumaturgia De Thaumaturgia Wyd. polska sekcja O.T.O., 2013, dystryb. Lashtal Press esej
XLI
(41) 		Thien Tao Thien Tao. A Political Essay Lashtal Press, 2018[23], tłum. Krzysztof Azarewicz
CDXVIII
(418) 		Wizja i głos z komentarzami(inne języki) The Vision & The Voice with Commentary Lashtal Press, 2011[23], Krzysztof Azarewicz (tłum. i oprac.), ISBN 978-83-930589-5-2.
– Wyznania Aleistera Crowleya(inne języki) The Confessions of Aleister Crowley: An Autohagiography brak autohagiografia
CXCIV
(194) 		Zarządzenie dotyczące Konstytucji Zakonu An Intimation with Reference to the Constitution of the Order Wydawnictwo Academia Masonica (polska sekcja Ordo Templi Orientis), listopad (Samhain) 2008, Frater Akhem Sekher (tłum.) esej
– Zodiak i tarot The Zodiac and the Tarot Lashtal Press, 2013[23] Opis dwunastu kart Wielkich Arkanów przypisanych znakom zodiaku. Zawiera ilustracje kart autorstwa Oswalda Wirtha(inne języki).

Wybrane polskojęzyczne publikacje innych autorów związane z Crowleyem

edytuj

biografie Aleistera Crowleya:

publikacje na temat malarstwa Aleistera Crowleya:

publikacje na temat talii Tarota Thota:

inne:

Odniesienia w kulturze

edytuj

Wizerunek Crowleya widnieje na okładce albumu zespołu The Beatles o nazwie Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band[34].

Wiele znanych ludzi interesowało się Crowleyem, między innymi pisarz William S. Burroughs[35], reżyser Kenneth Anger[36], chemik John Whiteside Parsons[37] i założyciel scjentologii L. Ron Hubbard[38].

Jimmy Page był odpowiedzialnym za wniesienie aury okultyzmu do zespołu Led Zeppelin. W 1971 roku zakupił posiadłość po Crowleyu, przy okazji wydania Led Zeppelin III umieścił w matrycy niektórych tłoczeń płyty wyrażenia Do what thou wilt. Fraza pochodziła z Thelemy Crowleya i stanowiła fragment większej całości, tj.: „Czyń wedle swej woli będzie całym Prawem”[39].

Ozzy Osbourne nagrał utwór o Crowleyu o nazwie Mr. Crowley[40].

Podczas koncertów jako element scenografii zespół Behemoth wykorzystuje umieszczony na statywie Heksagram Thelemy autorstwa Aleistera Crowleya[41].

Zespół Fields of the Nephilim w utworze At the gates of silent memory z albumu Elizium wykorzystał fragment zapisu głosu Aleistera Crowleya. Crowley recytuje fragmenty swojego poematu „At Sea”, jego głos został nagrany w 1920 roku[42].

Postać z powieści Dobry omen autorstwa Neila Gaimana i Terry’ego Pratchetta, nazywa się Crowley, co jest nawiązaniem do Aleistera Crowleya[43].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Życie Aleistera Crowleya. W: Richard Kaczynski: Aleister Crowley – Prawda ciekawsza od legendy. James Wasserman (pod redakcją), Krzysztof Azarewicz (tłum.). Lashtal Press, 2016, s. 19–48. ISBN 978-83-939284-8-4.
  2. ↑ a b c d e f g h i Chapter 1. Birthday. W: Richard Kaczynski: Perdurabo: The Life of Aleister Crowley. Wyd. poprawione i rozszerzone. Berkeley, Kalifornia: North Atlantic Books, 2010 (cop.). ISBN 978-1-55643-899-8. (ang.).
  3. ↑ The Confessions of Aleister Crowley, Chapter 1 (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Laurette Rockwitz. Aleister Crowley: His Contribution to the Western Mysteries Tradition. „Journal of the Western Mystery Tradition”. No. 0, Vernal Equinox 2001. (ang.). 
  5. ↑ Część 1. Życie. W: Gerald Suster: Dziedzictwo Bestii. Warszawa: Okultura, 2002, s. 24. ISBN 83-88922-01-7.
  6. ↑ a b Chapter 2. A Place to Bury Strangers. W: Richard Kaczynski: Perdurabo: The Life of Aleister Crowley. Wyd. poprawione i rozszerzone. Berkeley, Kalifornia: North Atlantic Books, 2010 (cop.). ISBN 978-1-55643-899-8. (ang.).
  7. ↑ a b Booth, Martin (2000). A Magick Life: The Biography of Aleister Crowley. London: Coronet Books. ISBN 978-0-340-71806-3. OCLC 59483726. strona 59–62
  8. ↑ Aleister Crowley, [w:] Boleskine House [online] [dostęp 2025-02-15] (ang.).
  9. ↑ The Great Beast as a Tantric Hero. Sketch of Crowley’s Early Biography: Magick, Yoga, Thelema, and the Esoteric Orders, [w:] Gordan Durdjevic, Aleister Crowley and Western Esotericism, Henrik Bogdan, Martin P. Starr (red.), Oxford University Press, 2012, s. 109, ISBN 978-0-19-986309-9, ISBN 978-0-19-986307-5.
  10. ↑ Grand Lodge A∴ F∴ & A∴M∴ British Columbia & Yukon, Aleister Crowley and Freemasonry.
  11. ↑ Rozdział XII. O ofierze krwi i sprawach pokrewnych. W: Aleister Crowley: Magija w teorii i praktyce. Marek Uniejski (tłum.). Katowice: Wydawnictwo „KOS”, wrzesień 2003, s. 107. ISBN 83-86757-57-4.
  12. ↑ Cornelius, J. Edward (2005). Aleister Crowley and the Ouija Board. Los Angeles, Calif: Feral House. ISBN 978-1-932595-10-9.
  13. ↑ Matthew Gault: Magick as strategy in World War Two. Reuters (reuters.com), 2017-01-24. [dostęp 2022-12-10]. (ang.).
  14. ↑ a b Część 1. Życie. W: Gerald Suster: Dziedzictwo Bestii. Warszawa: Okultura, 2002, s. 66–68. ISBN 83-88922-01-7.
  15. ↑ hasło „Crowley, Aleister”. W: Rosemary Ellen Guiley: The Encyclopedia of Witches, Witchcraft & Wicca (Third Edition). Facts On File, Inc, 2001, s. 79-81.
  16. ↑ Krzysztof Azarewicz, Aleister Crowley i narkotyki [online], krzysztof-azarewicz.pl, 16 maja 2021 [dostęp 2025-02-21].
  17. ↑ Aldous Huxley, ciekawostki o autorze „Nowego wspaniałego świata” - Czytaj PL [online], czytajpl.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  18. ↑ Krzysztof Azarewicz, Jak umarł Crowley [online], krzysztof-azarewicz.pl, 1 grudnia 2022 [dostęp 2025-02-12].
  19. ↑ Część 1. Życie. W: Gerald Suster: Dziedzictwo Bestii. Warszawa: Okultura, 2002, s. 83. ISBN 83-88922-01-7.
  20. ↑ a b c d e f Liber AL vel Legis Sub Figura CCXX. W: ΘΕΛΗΜΑ: Święte księgi thelemy. Krzysztof Azarewicz (tłum.). Gdynia – Londyn: Lashtal Press, 2009, s. 137–157.
  21. ↑ ksiądz Władysław Kowalak. Satanizm. „Nurt SVD”. 4/1997. 
  22. ↑ Rozdział 11: Święty Anioł Stróż. W: Lon Milo DuQuette: Tarot Thota. Klucz do zrozumienia. Dariusz Misiuna (tłum.). Warszawa: Okultura, 2010, s. 106, seria: Corpus Hermeticum. ISBN 978-83-88922-25-1.
  23. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am O nas. Lashtal Press. [dostęp 2025-02-21].
  24. ↑ Goetia Vel Clavicula Salomonis Regis. [w:] Epub.pl [on-line]. [dostęp 2022-09-01].
  25. ↑ Goetia już w sprzedaży!. Lashtal Press (lashtal-press.com), 2019-09-17. [dostęp 2022-09-01].
  26. ↑ Goetia vel Clavicula Salomonis Regis. Lashtal Press (lashtal-press.com). [dostęp 2022-09-01].
  27. ↑ KONX OM PAX. [w:] Epub.pl [on-line]. [dostęp 2022-09-01].
  28. ↑ a b Michał Knihinicki: Chaos w datach wydań Magiji. Śledztwo bibliograficzne. The Serpent (www.the-serpent.pl), listopad 2010. [dostęp 2022-09-01].
  29. ↑ Krzysztof Azarewicz: Msza Gnostycka w „Pamiętniku narkomana”. krzysztof-azarewicz.pl, 2023-05-24. [dostęp 2025-02-19].
  30. ↑ Monografia Galerii Sztuki Współczesnej MD_S. Galeria Sztuki Współczesnej Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. [zarchiwizowane z tego adresu (3 lutego 2015)].
  31. ↑ Tarot – zwierciadło duszy, Ziegler – Crowley. Synergie Polska. [dostęp 2016-12-01].
  32. ↑ Wielka Księga Tarota Crowleya, Angeles Arrien – Aleister Crowley. Synergie Polska. [dostęp 2016-12-01].
  33. ↑ Nowa książka – “Abrahadabra” Rodneya Orpheusa. Lashtal Press, 2017-08-08. [dostęp 2022-12-28].
  34. ↑ Was The Beatles’ real-life Sgt. Pepper actually ‘the wickedest man in the world’? – Far Out Magazine [online], faroutmagazine.co.uk, 31 października 2020 [dostęp 2024-08-26] (ang.).
  35. ↑ Grandpa From Hell, L.A. Weekly, 1996. Published in Burroughs Live: The Collected Interviews of William S. Burroughs 1970–1997.
  36. ↑ MacDonald, Scott (2006). A Critical Cinema 5: Interviews with Independent Filmmakers. University of California Press. ISBN 0520245946
  37. ↑ Z gruzów wydobyli zwłoki. Nie to jednak przerażało najbardziej... [online], geekweek.interia.pl, 3 lipca 2019 [dostęp 2025-02-09] (pol.).
  38. ↑ Wright L., Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary, A. Wilga (tłum.), Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2015, s. 68–69, ISBN 978-83-8049-014-7, OCLC 904779438
  39. ↑ Aleister Crowley’s Hidden messages on Led Zeppelin III | e-Record Fair | Blog [online], web.archive.org, 24 sierpnia 2019 [dostęp 2024-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-24].
  40. ↑ The Ozzy Osbourne ode to Aleister Crowley, ‘Mr. Crowley’ [online], faroutmagazine.co.uk, 16 października 2022 [dostęp 2024-08-26] (ang.).
  41. ↑ Czy Nergal zrobi z Dody satanicę? [online], web.archive.org [dostęp 2024-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  42. ↑ Fields of the Nephilim – At The Gates Of Silent Memory. [dostęp 2024-10-28].
  43. ↑ Crowley [online], Good Omens Wiki [dostęp 2024-10-28] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Aleister_Crowley&oldid=76128054”