Wikipedia

7 Batalion Straży Granicznej

7 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.

7 Batalion Straży Granicznej
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1922

Rozformowanie

1923

Tradycje
Rodowód

7 Batalion Celny

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Witold Kwiatkowski

Organizacja
Dyslokacja

Orany
Podbrodzie

Formacja

Straż Graniczna

Podległość

Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Nieświeżu

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[2]. 7 batalion celny przemianowany został na 7 batalion Straży Granicznej.

Osobny artykuł: 7 batalion celny.

7 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Nieświeżu, a jego dowództwo stacjonowało w Oranach[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[5]. Z uwagi na eksterytorialne stacjonowanie, batalion odkomenderował oficera łącznikowego do starosty lidzkiego[6].

W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[7].

Służba graniczna

edytuj

W połowie listopada 1922 r., w celu wzmocnienia ochrony odcinka orańskiego, do Oran czasowo dyslokowany został 7. Batalion SG. 22 listopada oddziały batalionu przejęły ochronę odcinka 41. Batalionu SG od Oran do wsi Monczagiry z wartą na moście kolejowym nad rzeką Ułą. 7 Batalion SG nadal pozostawał w podległości służbowej Komendy Wojewódzkiej SG w Nowogródku[8].


W trzeciej dekadzie października 1922 batalion przybył na teren województwa nowogródzkiego i obsadzał odcinek graniczny w powiecie lidzkim od rzeki Ula do rzeki Mereczanka[9]. Batalion luzował Grupę Marcinkańce[10] i placówki 41 batalionu Straży Granicznej[11][8].

  • 1 kompania pod dowództwem por. Franciszka Langera obsadziła odcinek od lewego skrzydła 4/15bSG na przecięciu toru kolejowego, droga prowadzącą z Bartel do Giedrojć (Gierajce?), aż po wieś Girażery. Długość jej odcinka wynosiła ok. 10 km.
  • 2 kompania por. Jakuba Hęćko obsadziła odcinek od lewego skrzydła 1/7 bSG, od skrzyżowań dróg w odległości około 1 km od Miergażer. Lewym skrzydłem dochodziła do wsi Monczagiry w okolicach rzeki Uła. Na swoim prawym skrzydle współdziałała z kompanią 41 bSG
  • 3 kompania i kompania karabinów maszynowych pozostawała „w rezerwie” przy dowództwie batalionu, a 4 kompania por. Władysława Kadowa stacjonowała w Zerwinach[12].

7 batalion SG nadal pozostawał w podległości służbowej Komendy Wojewódzkiej SG w Nowogródku[8].

W 1923 zlikwidowany został pas neutralny na granicy z Litwą. Komenda Wojewódzka Straży Granicznej w Wilnie 6 marca 1923 wydała zarządzenie które nakazywało nową obsadę granicy. 7 batalion Straży Granicznej miał oddać swój odcinek 15. i 43 batalionowi SG i objąć odcinek od granicy powiatu wileńskiego i święciańskiego na wysokości Spuska do jeziora Olany /wył./. Siedziba komendy batalionu w Podbrodziu[13]. Odcinek batalionu należało podzielić na cztery pododcinki kompanijne[13]:

  • od północnej granicy powiatu wileńskiego do jeziora Prował /wył./ z siedzibą kompanii Baranowo.
  • od jeziora Prował do Dubinka z m.p komendy kompanii w Orniantach.
  • od jeziora Dubinka do Liczun /wył./ z siedzibą dowództwa kompanii w Kiejdanielach
  • od Liczun do jeziora Olany /wył./ z siedzibą dowództwa w Giedrojcach

Wszystkie obiekty w Oranach 7 batalion miał przekazać 15 batalionowi SG[14].

W kwietniu 1923 placówka nr 1 kompanii 3 Grzybice została przeniesiona do wsi Surgańce, a placówka nr 2 Orniany do wsi Szerajkiszki[15]

Sąsiednie bataliony

Kadra batalionu

edytuj
Dowódcy batalionu
stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko
kpt. Witold Kwiatkowski (p.o.) IX 1922[17] –
mjr Antoni Winczewski XI 1922[18]
kpt. Stanisław Wiśniewski XII 1922[19] -był VI 1923

Struktura organizacyjna

edytuj
Ordre de Bataille 7 batalionu Straży Granicznej w Oranach na dzień 9 listopada 1922[12]
kompanie 1. Orany 2. Mergażery 3. Orany[a] 4. Zerwiny[a] k ckm
dowódcy[18] por. Franciszek Sanger por. Jakub Hećko por. Konstanty Jucewicz por. Władysław Wadow por. Stanisław Podraza
placówki Berżupie Mergażery
Bortele tor kolejowy
Orany-most ziemianka
Orany-ziemianka Monczagiry
Girażery
Ordre de Bataille 7 batalionu Straży Granicznej w Oranach na dzień 1 grudnia 1922[19]
kompanie 1. Orany 2. Mergażery 3. Orany[b] 4. Zerwiny k ckm[b]
dowódcy[18] por. Franciszek Sanger por. Jakub Hećko por. Konstanty Jucewicz por. Władysław Wadow por. Stanisław Podraza
placówki Berżupie (0/17)[c] Mergażery (0/25) Most nad rz. Utą (1/12)
Bortele (0/15) Tor kolejowy (0/20)
Orany stacja towar. (0/17) ziemianka (0/20)
Orany most (0/15) Monczagiry (0/19)
Girażery (0/12)
Ordre de Bataille 7 batalionu Straży Granicznej w Podbrodziu w marcu 1923[13]
kompanie 1. Baranowo 2. Ornianty 3. Kiejdaniele 4. Giedrojce k ckm

Uwagi

edytuj
  1. ↑ a b 3 i 4 kompania pozostawała w rezerwie[12].
  2. ↑ a b 3 i kompania ckm pozostawała w rezerwie[19].
  3. ↑ W liczniku podano liczbę oficerów, w mianowniku – pozostałych żołnierzy.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
  2. ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
  3. ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
  4. ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
  5. ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
  6. ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 50.
  7. ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
  8. ↑ a b c Ochał 2017 ↓, s. 117.
  9. ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 11.
  10. ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 9.
  11. ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 27.
  12. ↑ a b c Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 25.
  13. ↑ a b c Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 212.
  14. ↑ Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 213.
  15. ↑ Szkice dyslokacyjne bSG ↓, s. 56.
  16. ↑ Szkice dyslokacyjne bSG ↓, s. 51.
  17. ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 7.
  18. ↑ a b c Szkice dyslokacyjne bSG ↓, s. 11.
  19. ↑ a b c Szkice dyslokacyjne bSG ↓, s. 84.

Bibliografia

edytuj
  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
  • Artur Ochał: Na litewskiej rubieży Brygada KOP Grodno (1929-1939). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017. ISBN 978-83-8098-148-5.
  • Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
  • Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
  • Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych: przeniesienia siedzib komend, baonów Straży Granicznej , obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/53.)
  • Szkice dyslokacyjne baonów Straży Granicznej 1922−1923. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 161/46.)
  • Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/77.)
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=7_Batalion_Straży_Granicznej&oldid=74845905”